Bir zamanlar Hint dizilerinin yayımlandığı Afganistan televizyon kanallarında şimdi Türk dizileri izlenme rekorları kırıyor. Günlük hayatta yaşadıkları zorluklardan dizileri izleyerek kaçmaya çalışan Afganlar, aksiyon, polisiye, aşk ve dram türlerindeki yapımları daha çok beğeniyor. Dizi seçiminde oldukça hassas olan Afgan televizyonları, İslami kesim ve Taliban yandaşlarının tepkisini çekmemek için Afgan kültürü ve aile yapısına uygun olanları tercih ediyor. Türk kültürü ve aile yapısını kendi kültürleriyle benzer gören Afganlar, Türk dizilerindeki oyunculukları Hint yapımlara göre daha gerçekçi buluyor. Diriliş Ertuğrul birinci sırada Yerel ve ulusal yayın yapan 50'den fazla televizyon kanalı bulunan Afganistan'da Türk dizileri, Farsça ve Peştuca dillerine çevrilerek yayınlanıyor. Türk dizilerinin halk üzerindeki etkilerini çarşı, pazar ve sokaklarda görmek de mümkün. Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşunu ekranlara taşıyan ve dünyada en çok konuşulan diziler arasında yer alan Diriliş Ertuğrul, Afganistan'da "Kıyam" adıyla biliniyor. Dizi üç kanalda haftada bir gece yerel dile çevrilerek yayımlanıyor. Çukur dizisinin hayranları oldukça fazla Oyuncuları çok sevilen Çukur dizisinin Afganistan'da çok sayıda hayranı bulunuyor. Tolo televizyonunda yayımlanan dizi ülkede reyting rekorları kırıyor ve dizinin yarattığı etki cadde ve sokaklarda da hissediliyor. Mağaza sahipleri mallarını daha çok satabilmek için Türk dizilerinin sembollerini tişört, kazak ve şapkalara bastırıyor. Kabil'de kıyafet satan mağaza sahibi Milad Ahmad Giyasi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türk dizilerinin Afgan halkı üzerinde büyük etkisinin olduğunu söyledi. Türk dizilerindeki simgeler ve karakterlerin fotoğraflarının basılı olduğu kıyafetlerin daha çok satıldığını ifade eden Giyasi, bu nedenle kendilerinin de böyle kıyafetler sipariş verdiklerini ve satışlardan memnun olduklarını belirtti. Türk dizilerinin simgesi olan elbiseler çok satılıyor Kabil'de elbise satan mağaza sahibi Roman Nazari de son zamanlarda Türk dizilerinin simgesi olan elbiselerin çok satıldığını kaydetti. Bu tarz elbiseleri alan ailelerle konuştuklarında çocuklarına Türk dizi karakterlerinin adlarını koyduklarını öğrenip şaşırdıklarını aktaran Nazari, Türk dizilerinin etkisinin her alanda görmenin mümkün olduğunu vurguladı. Ülkede, "Paramparça", "Öyle Bir Geçer Zaman Ki", "Muhteşem Yüzyıl", "Sen Anlat Karadeniz" reytinglerde üst sıralarda yer alan başarılı yapımlardan birkaçını oluşturuyor. Dizilerin iki ülke ilişkilerine etkisi Türkiye'nin Kabil Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Caner Bozat, Türkiye ile Afganistan arasındaki kültürel, tarihi ve dini yakınlıklar dolayısıyla Afganistan'da Türk ürünlerine yoğun talep olduğunu, ülkede hemen hemen gidilen her bölgede, her alışveriş mağazasında Türk ürünlerine rastlamanın mümkün olduğunu anlattı. Türk dizilerinin iki ülke arasındaki kültürel, tarihi ve dini yakınlıklar açısından Afgan halkının farkındalığını artırdığını yakından gözlemlediklerini ifade eden Bozat, Afganistan'daki dizi izleyicilerinin yaşam biçimlerinde ve davranışlarında değişiklik gerçekleştiğini bildirdi. Bozat, ülkenin en büyük kanallarında neredeyse her gün Türk dizisi yayımlandığını, bu dizilerin büyük beğeniyle izlendiğini ve günlük yaşamın bir parçası haline geldiğini söyledi. Dizilerdeki yaşam biçimlerinin hayranlık uyandırmasının piyasada talebi etkilediğini anlatan Bozat, ''Türk ürünleri yüksek fiyat segmentinde ürünler olarak gelmekte ve üst düzey gelir sahibi kitleye hitap etmekte iken, Türk dizilerinin etkileri sonucunda orta ve alt gelir düzeyine sahip kesimde de Türk ürünlerine rağbetin arttığını gözlemlemekteyiz.'' diye konuştu. Caner Bozat, düzenli ithalatın yanında dizilerin etkisi sonucunda son dönemde kişilerin bireysel ihtiyaçlarını karşılamak için kargo ve bavul ticareti yoluyla ciddi miktarda Türk ürününün Afganistan'a getirildiğine ilişkin bilgiler aldıklarını kaydetti. ''Bu durum Türk ürünlerinin taklitlerinin yapılmasını ya da başka ülke menşeli ürünlerin Türk ürünü olarak pazarlanarak satılması durumunu da maalesef ortaya çıkarmış bulunmaktadır.'' diyen Bozat, Türk dizilerinin etkileri sonucunda özellikle Afgan kadınlarının Türkiye'yi gidip görmek istediğini bildirdi. Bozat, ''Birçok ülkede olduğu gibi Afganistan'da da talep konusunda alışkanlıkların çok önemli olduğu, piyasada bilinirliği artan ürünlerin markalaştığı ve bu durumun rekabet üstünlüğü getirdiği bir gerçektir.'' dedi. Bozat, şunları kaydetti: ''Türk dizilerinin saatlerinden dolayı bazı bölgelerde ramazan ayında teravih namaz saatlerinin değiştirildiğini, dönem dönem dizilerde görülen yiyecek ve içecekler dolayısıyla ilgili ürünlerin marketlerde bulunamadığını, kuaförlere giden bayanların Türk dizilerinde gördükleri saç şeklini yaptırmak istediklerini ve saç ve makyaj için özellikle Türk ürünü kullanılmasını talep ettiklerini duyuyoruz. Ayrıca izleyicilerin Türkiye'den getirdikleri ürünler ile evlerini dizilerde gördükleri şekilde dekore ettiklerini, tekstil ürünlerinin üzerine Türk dizi kahramanlarının resimlerinin baskısının yapılmaya başlandığını, Türk dizilerinin uydu üzerinden veya internet aracılığıyla Türk kanalları vasıtasıyla izlenmeye başladığını, bu durumun da özellikle çocukların Türkçe öğrenmelerini sağladığını görüyoruz.'' İTTİFAK-AA