Yıldız Holding`in Ramazan-ı Şerif ayı münasebetiyle Çamlıca`daki yeni sergi salonunda düzenlemeye muvaffak kılındığı Konuşan Yazılar sergisinin lansmanında davetlilere sergi kataloğuyla birlikte bir de tıpkıbasım hediye edildi. Hattat İsmail Öztürk`ün ketebesi yer alan tıpkıbasım hüsn-i hat levhası Ahilik kültürünün umdeleri mahiyetindeki hadis-i şeriflerden müteşekkil.
Biz de bu vesileyle dünkü yazımızın devamlı mahiyetindeki bugünkü köşe yazımızı Ahilik Kültürüne hasrettik.
Böyle bir girişten sonra şimdiki zaman, Yıldız Holding`in Ramazan-ı Şerif bayramı vesilesiyle dost ve paydaşlarına göndereceği tıpkıbasımdaki hadis-i şerifleri dikkatlice okuma vakti.
'Bismillâhirrahmânirrahî m
`Rasû llulah (s.a.s) buyurdu ki``
1
Zenginlik, malının çokluğu değildir. Asıl zenginlik kalbin zenginliğidir.
2
Kim bir mü`minin dünyalık sıkıntılarından birini giderirse, Allah da ondan kıyamet gününün sıkıntılarından birini giderir.
3
Doğru sözlü veya kendine güvenilir tâcir (âhirette) peygamberler, sıddî kler ve şehidlerle beraber olacaktır.
4
Müslüman, Müslümanın kardeşidir. Bir Müslümanın, kardeşine ayıbını açıklamadıkça ayıplı bir malı satması helâl olmaz.
5
Sizden biriniz, diğerinin satışına karşı satış yapmasın. Yine sizden birisi, bir diğerinizin dünürlüğü üzerine dünürlük yapmasın.
6
Cömert Allah`a, cennete, insanlara yakın, ateşten ise uzaktır. Cimri ise Allah`tan, cennetten ve insanlardan uzaktır, ateşe ise yakındır. Muhakkak cömert bir cahil, Allah Teâlâ`ya cimri bir âbidden daha sevimlidir.
Salât ve selâm Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.s)`in üzerine olsun.
Hattatın imzası
Bu yazıyı İsmail Öztürk yazdı. Allah onun günahlarını bağışlasın. Â min.'
Ahilik Kültürünün Temelini Oluşturan Hadis-i Şeriflerin Kaynakları:
1-Buhârî , Rikâk, 15 Müslim, Zekât, 120 Tirmizî , Zühd, 40 İbn Mâce Zühd, 9.
2-Buhârî , Mezâlim.
3-Müslim, Birr, 58 İbn Mâce, Mukaddime, 17. Tirmizi, Buyû .
4-Ayrıca bk., İbn Mâce, Ticârât, 1. İbn Mâce, Ticârât, 45.
5-Buhâri, Buyû , 5 Nikâh 45 Ebû Dâvud, Nikâh 16-17, 2081 Tirmizî Buyû 57, 1292.
6-Tirmizî , Birr, 40.
Ahilik: Meslek ahlâkı üzerinden tüm cemiyeti kuşatan müstesna bir müessese.
Hemen herkesin malumu olduğu üzere Ahilik Teşkilatı Selçuklu ve Osmanlı medeniyetleri tarafından kurumsallaştırılmış olan bugünkü ifadesiyle Esnaf Mesleki Dayanışma Kurumudur. Ahilik Teşkilatı nın banisi Ahi Evran dır.
Ahilik, meslek ahlâkı üzerinden tüm cemiyeti kuşatan müstesna bir müesseseydi. Ahiler mesleklerine âşık, meslek, sanat ve zanaatını ibadet ruhuyla, şevk ile yapan güzel insanlardı.
Ahilik, temelini fütüvvet ahlâkından alır.
Bu geleneğin temelinde 'fütüvvet' ahlâkı bulunur. Ahilik, temelini fütüvvet ahlâkından alır. Fütüvvet, 'cömertlik-yiğitlik' anlamlarına gelmekle birlikte, bunun da ötesinde 'başkaları için kendinden feragat edebilme ve vazgeçebilme'dir.
Ü retici ile tüketici arasında güven bazlı köprü.
Ahilik Teşkilatı bilindiği üzere esnaf ve sanatkârlar/zanaatkârlar arasında yardımlaşma ve dayanışmayı (tesanüdü) temin etmek, üretici ile nihai tüketici arasında sevgi ve güven bazlı bağlar kurmak, iş ahlâkı temelinde toplum düzeninin sağlanmasında kamu otoritesine yardımcı olmak, pazarlar için her hal ve şartta kaliteli mallar üretmek ve dahi gençleri çıraklık-kalfalık-ustalık müesseseleriyle fütüvvet ahlâkını haiz meslek/sanat/zanaat sahibi yapmayı ilke edinmiştir.
Ahilik: Meslek yolu arkadaşlığı
Ahiliği bir meslek yolu arkadaşlığı olarak telakki eden ecdadımız Ahilik umdelerini ve meslek âdabını belli kurallara bağlamış ve söz konusu kuralların takipçisi olmuştur.
Ahilerin gözleri de gönülleri de toktu.
İyi huylu ve güzel ahlâk sahibi olmak, gözü gönlü tok olmak, eline, beline diline sahip olmak, merhametli, adaletli, iffetli ve faziletli olmak, alçak gönüllü olmak, diğergâm olmak (başkalarını düşünmek), Allah ve kul hakkını gözetmek, ticaret, sanat ve zanaatı dosdoğru icra etmek, yaratılanı Yaradan`dan ötürü her daim hoş görmek, iyililerin meclisinde bulunup kötü kişi ve çevrelerden uzak durmak, çalışanları korumak, emeği, alın terini kudsî bir değer olarak sürekli koruyup muhafaza etmek evvelemirde sayılabilecek Ahiliğin meslek ve yaşam prensipleridir.
Asırlar boyunca Ahiler, söz konusu prensipler muvacehesinde kaliteli mal üretmiş, müşteriyi velinimet olarak görmüş, ticarette yalandan uzak durmuş, ölçüde hakkaniyete riayet etmiş, karaborsacılıktan uzak durmuş, alışverişi düzgün yapmış, açgözlü olmamış, ustayı, mesleği, meslek adâbını ve dahi eşyayı ve çevreyi koruyup gözeterek şenlendirmiştir.
Ahî ler ilme sevdalı, âlimlere bağlı, veren elin alan elden üstün olduğunun idrakiyle mütemadiyen infak eden, cömert, ihtiyaçsahibi toplum zümrelerini koruyup gözeten, özü, sözü bir, her çeşit zulmü ve haksızlığa engel olan kimselerdir.
Bu noktadan hareketle Ahilik, 'Söz Allah`a verilir' düsturuyla belli prensipler muvacehesinde faaliyetlerini sürdürürken nihai hedef olarak da mensuplarını selamet yurdu`na salimen götürme gibi bir gündeme sahip olan, asliyet ve terkip şuurunda bir müessesedir. Dolayısıyla dili ve gönlü (niyeti) bozuk kimseler, küfredenler, iki yüzlü ve ortalığı karıştıranlar, hileciler, kan dökücüler, muhataplarına tuzak kuranlar, sattıkları malda ihtikâr yapanlar; Kısacası toplumun nefretine neden olan işleri yapanlar Ahilik Teşkilatı`nın dışında tutulurdu.
Ahiliğin umdeleri
Uzun yıllar teşrî k-i mesai içerisinde bulunduğumuz hâmilerimiz Barbaros Ceylan, Erhan Erken, Sadık Yener, Celaleddin Gökçek, Yener Sonuşen ve Osman Birkan üstadlardan öğrenme gayreti içerisinde bulunduğumuz Ahiliğin sırlarını ve dahi belli başlı umdelerini okuyucularımızın irfanına arz etmeyi vakıa mutabık buluyorum.
-Elin, kapın ve sofran açık olsun.
-Gözün, dilin ve belin kapalı olsun.
-İyi huylu ve güzel ahlâklı ol.
-İşinde ve hayatında, kinden, çekememezlikten ve dedikodudan kaçın.
-Ahdinde, sözünde ve sevginde vefalı ol.
-Gözün, gönlün ve kalbin tok olsun.
-Şefkatli, merhametli, adaletli, faziletli, iffetli ve dürüst ol.
-İkram ve kerem sahibi ol.
-Küçüklere sevgi göster. Büyüklere karşı edepli ve saygılı ol.
-Alçakgönüllü ol. Büyüklük ve gururdan kaçın.
-Tüm yaratılmışlara, eşyaya ve eşhasa karşı borçlu olduğunu unutma.
-Herkese iyilik yap. İyiliklerini iste.
-Hakka, hukuka saygılı ol. İşlerinde hak ölçüsünden ayrılma.
-İyilerle dost ol. Kötülerden uzak dur.
-İçi, dışı, özü, sözü bir Ol. Olduğun gibi görün, göründüğün gibi ol.
-Hakkı daima koru. Hakka riayette haksızlıkla mücadele et.
Hâmilere selâm olsun.
Günümüzde Ahilik umdelerini özümseyen çıraklara, kalfalara, ustalara, fütüvvet ahlâkını kuşananlara, insan olarak kalabilenlere, yaradılış gayelerinin Nebevî mesajını hâl ve kâl ile yaşanması olduğunu unutmayanlara ve dahi Hakk düsturlarını mütemadiyen çevrelerine ileterek nefislerini şenlendirenlere selâm olsun.
Günümüzde rehbersiz kalan gençkesimlere 'usta-çırak' ilişkilerine benzer bir mesleki rehberliğin yanı sıra, Ahilik teşkilatı bünyesinde yaşanan, yaşatılan cömertlik, fedakârlık, paylaşma, dayanışma ve kardeşlik gibi insanlık değerlerini kazandırma çabasında bulunan hâmilere selâm olsun.
BİTTİ.
