Ü lkemizde farklı türlerde resmi ve özel binlerce okul bulunmaktadır. Her okul bir müdür tarafından yönetilir. Müdürlük yapmanın kendine göre birtakım handikapları, zorlukları vardır. Okul müdürlüğü doğası gereği yorucu ve stresli bir iştir. Okulda öğrenciler, veliler, öğretmenler, fiziki imkânlar, ulaşım, güvenlik, beslenme, sağlık, akademik eğitim vb. daha pek çok başlık bulunmaktadır. Bütün bunlar düşünüldüğünde okul yönetimi aslında ayrı bir uzmanlık alanı olarak ele alınmalıdır. Bazı ülkelerde eğitim işleri ile okulun diğer işleri farklı kişiler ya da birimler tarafından yürütülmektedir.
Okul müdürlerinin büyük bir çoğunluğu okullarını ortalama bir düzeyde, ortalama denilebilecek bir performansla yönetirler. Az da olsa içlerinden bazıları da oldukça sıra dışı ve yüksek bir yönetim performansı gösterirler. Onların okulları da hemen kendisini belli eder ve bir başarı öyküsü yazılır o okullarda.
'Hiçbir başarı asla tesadüf değildir' denilir. Bedel ödenmeden de başarıya ulaşmak imkansızdır. Binlerce müdür içerisinde az da olsa sıra dışı işlere imza atan, çok başarılı ve etkili müdürler göze çarpmaktadır. Bu sıra dışı ve başarılı müdürleri diğer müdürlerden ayıran temel özellikler ne olabilir? Bu müdürlerin farklı yaptığı şeyler nelerdir? Bu yazıda başarılı olmuş müdürlerin farklı yaptığı on şeyden söz edeceğim:
1. Örnek olurlar: Bir okul binasından a`dan z`ye müdür sorumludur. Bir okulda müdür çalışkanlığı ile iş ahlakı ile herkese örnek olmalıdır. Müdür okula herkesten önce girmeli ve okulu en son o terk etmelidir. İşini severek ve keyifle yapan bir müdürün enerjisi dalga dalga tüm ekibe sirayet edecektir. Sürekli gülümseyen bir tavır içinde olmak ve daima olumlu bir tutum sergilemek de çok önemlidir. Zorluklar karşısında mutlaka bir çözüm yolu bulurlar ve asla pes etmezler. Özellikle kriz zamanlarında soğukkanlı tavırlarıyla örnek olurlar. Profesyonellikten taviz vermezler, iletişim konusunda çok başarılardırlar. Saygı ve nezakette de örnek olmalıdırlar. Organizasyon, planlama becerileri çok yüksektir ve sürekli verimliliğin peşindedirler.
2. Çok iyi ekip kurarlar: İyi öğretmenleri işe almak, iyi bir yönetim ekibi kurmak bir müdürün işlerini çok büyük oranda hafifletir. İyi öğretmenler işlerini çok sağlam yaparlar ve disipline çok önem verirler. İyi öğretmenler velilerle iyi iletişim kurarlar ve öğrencilerine kaliteli bir eğitim sunarlar. Bunların her biri müdürün işini kolaylaştırır. Yine bir müdürün, okulu birlikte yönettiği yönetim ekibinin de iyi olması, profesyonel olmaları işleyişin sorunsuz olmasını sağlayacaktır. Sorunlar çıksa bile çok hızlı bir şekilde koordinasyon içinde çözülecektir.
Başarılı bir müdür, işini çok iyi yapan, öğrencileri için her zaman daha fazlasını yapmaya hazır, tam donanımlı öğretmenleri işe almak ve onların çoğunlukta olduğu bir okulda çalışmak ister. Çevresini iyi öğretmen ve yöneticilerle donatan bir müdür her zaman başarıya daha yakındır.
3. İyi gözlem yaparlar: Başarılı bir okul müdürü asla at gözlükleri ile dolaşmaz. Daima iyi bir gözlemcidir. Herkese açıktır ve herkesi dikkatle dinler. Öğretmenlerle, öğrencilerle arasına sınırlar koymaz, duvarlar örmez. Bazen okul duvarlarının dışına çıkıp düşünmekten çekinmez. Çevreye ve çevresinde olup bitenlere karşı duyarlıdır. Görünür olmaktan çekinmez ve ayrıntıları yakalar. Çok iyi sorun çözücüdürler. Çevresindeki öğretmenleri de sürekli araştırmaya, okumaya, gözlem yapmaya, gelişmeye, sıra dışı işler yapmaya teşvik ederler. Başkalarından gelen her türlü öneriye, fikirlere açıktırlar ve bu fikirleri kullanmaktan çekinmezler.
4. Yetki ve sorumlulukları dağıtırlar: Bazı müdürler tam bir kontrol delisidir. Okuldaki her işi kendisi yapmak ister ve olan biten her şeyden haberi olsun isterler. Ekipteki diğer kişilerin bağımsız iş yapmalarına pek imkân tanımazlar. Bu durum dayanılması çok zor bir durumdur. Başarılı bir müdür, yetkilendirmeye çok önem verir ve doğru bir şekilde bazı yetkilerini arkadaşlarına devreder. Yetki ve sorumluluk birlikte verilmelidir. Bu şekilde ekibinizdeki diğer arkadaşlarınızın da yönetimsel becerilerinin güçlenmesine katkı yapmış olursunuz. Diğer taraftan yetkilerini devreden bir müdür daha özgün ve yenilikçi projelere vakit ayırabilir. Yine yetkilendirme sistemi doğru kullanıldığında müdürün iş yükü hafifler ve yoğun iş yükünün oluşturduğu baskı ve stres de azalır.
5. Proaktif olurlar: Başarılı bir okul müdürü sürekli hareket ve yenilik peşinde olur. Asla durgun, tek düze ya da monoton değildir. Her türlü yeniliği ve gelişmeyi takip ederek okulunun güncel gelişmelerden geri kalmasını engeller. Sürekli yeni fikirlerin, yeni uygulamaların peşindedir. Düşünceleri, yenilikleri uygulamaya koymanın yolların arar ve denemekten çekinmez. Eğitim politikalarını takip etmekle kalmaz yeni politikalar oluşturmaya çalışır. Yeni eğitim sistemleri, öğretim kuramları, eğitim araştırmaları, öğrencilerin ilgi ve yaklaşımları, öğretmen politikaları, eğitim teknolojileri konularında proaktif rol oynarlar. Birçok yeni uygulamayı genellikle okula ilk defa onlar getirirler.
6. Uzmanlık gücünü kullanırlar: Başarılı müdürler işlerinde uzmandırlar. Bu uzmanlık eğitime dair geniş bir alanda olmalıdır. Müfredattan tutun da disiplin konularına, özlük haklarından iş kanununa, yabancı dil öğretiminden değerler eğitimine pek çok alanda müdürler bilgi sahibi olmalıdır. İnsan ilişkilerinden çocuk psikolojine, çatışma yönetiminden sosyal ilişkilere, uzaktan eğitimden hibrit eğitime ve daha pek çok konuda öğretmenlere, velilere çözüm önerileri sunabilmelidir. En çok saygı duyulan ve değer verilen müdürlerin uzmanlık gücüne sahip oldukları söylenebilir.
7. Her türlü insanla anlaşırlar ve çalışırlar: Bir müdür çok farklı insanlarla muhatap olur. Birbirinden tamamen zıt karakterlerde öğretmenleriniz olabilir. Çok çok farklı veli tipleriniz, sıra dışı, zor öğrencileriniz olabilir. Her insanın kendine has kişiliği vardır. İyi müdürler insanları iyi okuyan ve iyi anlayan kişilerdir. Bir müdür öğretmenlerini ne kadar iyi tanırsa onları o kadar iyi motive edebilir ve o kadar iyi ilişkiler geliştirebilir. Herkese aynı yaklaşım şekli hitap etmeyebilir. Yapmış olduğunuz bir konuşmayı ya da toplu halde yapılan bir etkinliği çok beğenenlerin olabileceği gibi hiçbeğenmeyenler de olabilir. Başarılı bir müdür toplumun her kesimiyle, her türdeki paydaşlarla iyi ilişkiler kurabilmeli ve onlarla çalışabilmelidir. Bu yetenek bir müdürün gücünü ve yetkinliğini gösterir aynı zamanda.
8. Sorunlara uzun vadeli çözümler ararlar: Müdürler okuldaki büyük fotoğrafa bakarlar ve anlık, günübirlik çözümlerin uzun vadede yarar getirmeyeceğini bilirler. Bugün görmezden gelinen, küçük görülen ya ötelenen her sorun ileride daha büyük bir problem olarak karşınıza çıkar ve daha çok vaktinizi alır. Başarılı müdürler küçük sorunların arkasındaki gerçek sorunları, olayların birkaçadım ilerisini görürler, görmelidirler. Olayların arkasındaki gerçek sebeplere odaklanmak ve enerjiyi oraya harcamak uzun vadede çok daha olumlu neticeler verir. Portatif çözümler, sorunları sadece öteler. Öğrencilerin davranış problemleri, başarısızlık nedenleri ya da okulda yaşanabilecek diğer sorunlarda daima derinlikli ve gerçekçi çözümler için çaba harcanmalıdır.
9. Sadece müdürlük yapmazlar: Başarılı müdürler güçlerini kanun ve tüzükten değil, şahsiyetlerinden, bilgi birikimlerinden alırlar ve onlar müdürlüğün ötesinde liderdirler. Koltuk ve makam, unvan ya da sosyal statüler gelip geçici, arızî durumlardır. Başarılı bir müdür, müdürlüğün ötesine geçer ve ekibine liderlik yapar. Ekibinin her türlü derdiyle ilgilenir. Birlikte gelişmeye, iş birliğine, takım ruhuna, biz bilincine önem verirler. Okulun dışında da insani boyutta, bütün ekibiyle can cana ilişki kurar. Başarılı müdürler tehdit dili kullanmazlar, emir dili de kullanmazlar. İşleri rica ile yürütürler. Liderlik sergileyen bir müdür aynı zamanda çok iyi bir dinleyicidir. Bütün ekibini can kulağıyla dinler.
10. Öncelikleri daima öğrencilerdir: Bir okulun var olma sebebi öğrencilerdir. Öğrencilerin gelişimi bir okul müdürü için ilk öncelik olmalıdır. Okuldaki tüm eylemlerin, toplantıların, aktivitelerin, programların, derslerin amacı daha iyi öğrenciler için kaliteli bir okul ortamı oluşturmak olmalıdır. Öğrencilerin nitelikli bir eğitim alması, sağlıklı bir gelişim göstermesi en temel görevimizdir. Attığımız her adımda, alınan her kararda öğrenciye yansımasını düşünmeliyiz. Çocukların hem mutlu hem de başarılı olacakları bir okul iklimini oluşturmak bir müdürün en temel görevidir. Hiçbir öğrenci geri kalmamalı ve her öğrenci hak ettiği saygıyı ve değeri görmelidir. Öğrenciler bir müdürün aynı zamanda bir okulun her zaman, her şartta odak noktası olmalıdır. Öğrencilere kendini adamayan bir müdürün uzun vadede etkili olması ve kalıcı işler yapması beklenemez.
________________
Yararlandığım Kaynak: https://www.thoughtco.com/things-a-successful-school-principal-does-differently-3194532
