MUSTAFA ŞAHİN
Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Kurulmuştur ve Beyazıt Devlet Kütüphanesi Nadir Eserler Koleksiyonu da başkanlığa devrediliyor. Devir Sırasında Nadir Eserler Bölümü hizmet vermeyecek. Aynı bölümde hizmet veren Hakkı Tarık Us ve Osmanlıca Süreli Yayınlar hizmeti ise devam etmektedir. Kütüphanede bulunan toplam doküman sayısı 1.000.000’un üzerindedir.
Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nde bulunan kitap sayısı sürekli bir artış göstermekle birlikte, bugün 812.858’dir (Kayıtlı olup Araştırmacıların erişebildiği kitap sayısıdır).
Görme engelli vatandaşlarımızın yararlanabileceği, yine kütüphanedeki bölümde üretilen 5000 adet sesli kitap mevcuttur.
Ayrıca yine sayısı her gün değişmekle birlikte yaklaşık 130.000 ciltten oluşan 30.618 çeşit dergi ve 1869 çeşitten oluşan yaklaşık 55.000 cilt gazete bulunmaktadır. 2003 yılında, Türkiye’de bir şahıs tarafından toplanan en iyi kitap ve süreli yayın koleksiyonu olan Hakkı Tarık Us Kütüphanesi de Beyazıt Devlet Kütüphanesi’ne devredilmiştir. Koleksiyonda bulunan gazeteler dijital ortama aktarılmış, diğer süreli yayınların da basılı kataloğu yayınlanmıştır.
Bunların dışında yaklaşık 63.893 adet kitapdışı materyal de (afiş, kartpostal, harita,para, pul vb.) koleksiyonda yer almaktadır.
Kütüphanin 2017 yılı okuyucu sayısı 100.900 dur. Bunun yanı sıra yurtiçi ve yurtdışından başvuran araştırmacıların istekleri de fotokopi ya da CD olarak karşılanmaktadır.
Kütüphane koronavirüs tedbirlerinden önce 7/24 hizmet vermekteydi. Kütüphane koronavirüs tedbirleri kapsamında hafta içi 9:00-17:00 arası hizmet vermektedir. Hafta sonu da hizmet vermektedir. Kütüphane yetkililerinden aldığımız bilgiye göre, normalleşme sonrasında yine hafta sonu da dahil olmak üzere 7/24 hizmet verecek.
Ülkemizin devlet eliyle kurulan ilk kütüphanesi olan Beyazıt Devlet Kütüphanesi, 24 Haziran 1884 tarihinde, Beyazıt Külliyesi’nin İmaret kısmında hizmete açılmıştır.
Açıldığında 'Kütüphane-i Umûmî-i Osmanî' olan adı, 1961 yılında toplanan VII. Milli Eğitim Şûrasında alınan kararla 'Beyazıt Devlet Kütüphanesi' olarak değiştirilir.
İstanbul’un çeşitli yerlerindeki Vakıf kütüphanelerinde bulunan koleksiyonların bir araya getirilmesi ve 'bazı cami, türbe ve kenar mahallerde mahv ve telef olunan kitapların zayiinin önlenmesi, hem de ehil ve erbabının istifadesine sunulması' amacıyla devlet tarafından bir 'Milli Kütüphane' kurulmak üzere harekete geçildiğinde, kütüphane için uygun bir yer aranır. Merkezi bir yer olması düşünüldüğünden Beyazıt İmareti uygun bulunur. Fatih’in oğlu Sultan II.Beyazıt tarafından 1501-1506 yılları arasında yaptırılmış olan, toplam 17 kubbeden oluşan İmaretin 6 kubbeli bölümü, zamanın padişahı II.Abdülhamit’in direktifleri ile restore ettirilir.
Raflarına yerleştirilen bir takım 'Naima Tarihi' ile hizmete açılan kütüphane, daha sonra Beyazıt Camii’nden getirilen, etraftan toplanan, satın alınan ve bağış yoluyla gelen kitaplarla kısa bir sürede dolar. Zamanla, özellikle de 1934 yılında Atatürk’ün emriyle çıkartılan 'Basma Yazı ve Resimleri Derleme Kanunu' gereğince Türkiye’de basılan her türlü yayından bir adedi Kütüphaneye verildiğinden yer sıkıntısı başlar.Bu nedenle 1948 ve 1953 yılarında İmaretin diğer bölümleri de Kütüphaneye dahil edilir.
Koleksiyonun hızla zenginleşmesi ve buna paralel olarak okuyucu sayısının da artmasıyla hizmet alanlarının genişletilmesi zorunlu hale gelmiştir. Bu nedenle bitişikte bulunan, 1867-1876 yılları arasında yapılmış olan Eski Dişçilik Okulu binası da , Kütüphane’nin o zamanki müdürü Muzaffer Gökman’ın üstün çabalarıyla kütüphaneye tahsis edilmiş ve restorasyonun ardından 1 Nisan 1988 tarihinde törenle hizmete açılmıştır.
Kütüphane, yurdumuzda kütüphanecilik alanında pek çok 'ilk' lerin uygulamaya konulduğu bir kütüphanedir. Kütüphanelerimizde ilk cilt atölyesi ve matbaa Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nde kurulmuştur. Yine 24 Nisan 1952 tarihinde Kütüphanenin bir bölümünde Türkiye’de ilk defa tam donanımlı 'Beyazıt Çocuk Kütüphanesi' açılmış ancak sonraki yıllarda oluşan yer darlığı nedeniyle 1961 tarihinde kapatılmak zorunda kalınmıştır. Kurulduğu yıllarda, en az yarım asır önce, modern kütüphanecilik alanında uygulanılmaya başlanan modern kataloglama çalışmalarına ilk kez Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nde başlanmıştır.
Amerika'nın tanınmış aylık popüler kültür ve teknoloji dergisi Wired, dünyanın en güzel 10 modern kütüphanesini listeledi. Türkiye'den Beyazıt Devlet Kütüphanesi seçkide dördüncü sırada yer aldı.
'Kütüphane-i Umum-i Osmani' adıyla 1884'te kurulan kütüphanenin, restorasyonu ve iç tasarımı Tabanlıoğlu Mimarlık tarafından yapıldı.
Amerika'nın tanınmış aylık popüler kültür ve teknoloji dergisi Wired, dünyanın en güzel 10 modern kütüphanesini listeledi. Türkiye'den Beyazıt Devlet Kütüphanesi seçkide dördüncü sırada yer aldı.
Wired dergisi, tarafından hazırlanan değerlendirmede, 30 bin metrekarelik alanıyla, İskandinav ülkelerindeki en büyük kütüphane olan Danimarka'daki Dokk1 Kütüphanesi ilk sırayı alıyor.
