Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü tarafından 26 ilde 18 yaş üstü 2 bin 242 tüketicinin katılımıyla "Tüketici Profili ve Bilinç Düzeyi Araştırma Raporu' hazırlandı. Raporda, üniversite ve araştırma şirketinin yaptığı bir çalışmayla tüketicilerin bilgi ve bilinç düzeyleri düşük, orta ve yüksek şeklinde adlandırılan seviyelere ayrıldı. Ankete verilen cevaplar cinsiyet, eğitim düzeyi, gelir düzeyi gibi bilgilerle karşılaştırılırken ayrıca her bir grup bilgi ve bilinç düzeyindeki tüketicilerin önemli görülen bazı konularda nasıl bir tutum sergilediği incelendi.

Tüketicilerin yüzde 54,1'i orta bilinç düzeyinde

Tüketiciler alışveriş yapmak için yüzde 36,9 ile en çok alışveriş merkezlerini tercih ederken, gıda maddesi ve giyim eşyası satın alma kararını alışveriş öncesinde veriyor. Tüketicilerin plan yapmadan anlık karar vererek en yüksek oranda satın aldığı ürün grubu ise sağlık ürünleri ile boş zaman faaliyetlerine ilişkin ürünler oldu. Katılımcıların yüzde 37'si yerli ürün tercih ederken, düşük bilinç düzeyindeki tüketicilerin yüzde 65'i ürünün menşeini dikkate almadığı tespit edildi. Yüksek bilinç düzeyindeki tüketicilerin ise yüzde 42,2'si yerli ürün satın almayı tercih ettiğini belirtirken, markanın en fazla önem taşıdığı ürün grubu gıda oldu.

Yüzde 45,7 internet üzerinden alışverişi güvenli bulmuyor

Tüketicilerin sadece yüzde 35’i internet veya sosyal medya aracılığıyla alışveriş yaparken, bu kanallardan alışveriş yapanlar ağırlıkla üniversite ve üzeri öğrenim düzeyindeki, 25-34 yaş aralığındaki tüketicilerden oluşuyor. İnternet üzerinden en fazla satın alınan ürün grubu giyim eşyaları olarak öne çıkarken, tüketicilerin yüzde 45,7'si internet üzerinden alışveriş yapmayı güvenli bulmuyor. Tüketicilerin sadece yüzde 33,6'sı internet ve telefon bankacılığı kullanırken, araştırmaya katılan tüketicilerin yüzde 20'si telefon, internet üzerinden, sosyal medya aracılığıyla dolandırıldığını veya dolandırıcılık teşebbüsü ile karşı karşıya kaldığını ifade ediyor.

Yüzde 30 sorunlu ürün karşısında hakkını aramıyor

Tüketici hakları ve korunmasına ilişkin bilgi düzeyleri incelendiğinde, araştırma kapsamındaki tüketicilerin yüzde 17,2'si son bir yılda satın aldığı bir mal veya hizmetle ilgili sorun yaşadığını belirtirken, en fazla sorun yaşanan ürün grupları sırasıyla yüzde 34 ile giyim, yüzde 22 ile elektronik ürünler, yüzde 11 ile gıda ürünleri ve yüzde 9,1 ile iletişim hizmetleri olarak sıralanıyor. Satın aldığı bir ürün veya hizmetle ilgili sorun yaşayan tüketicilerin yüzde 45,2'si çözüm için satın aldığı firma veya mağazaya başvururken, yüzde 30'u ise hiçbir şey yapmıyor. Düşük bilinç düzeyindeki tüketicilerin tamamının sorun yaşadığı ürün veya hizmetle ilgili hiçbir şey yapmadığı da dikkati çekiyor.