Türkiye`deki sosyoloji araştırma ve çalışmalarının amacı, Türk toplumunun ve Türk toplumunda görülen olayların incelenmesi olmalıdır. Toplumumuzda yaşanan sorunları anlamak ve bunlara geçerli açıklamalar getirmek Türk Sosyolojisinin ana görevlerindendir. Toplum sorunlarımız tarihsel serüvenimize bağlı olarak ele alındığında ancak anlamlı olabilir. Bu noktada Türk toplumunun sorunlarının sağlıklı bir biçimde ele alınabilmesi ve çözümler teklif edilebilmesi için, tarihimizin doğru değerlendirmesi gerekmektedir. Bu nedenle de Türk düşünce tarihini ve hayatını bilmek, onu aralamak ve oradaki ilişkileri değerlendirmek önem kazanmaktadır.
Necip Fazıl Kısakürek tarafından 1943-1978 yılları arasında yayınlanan Büyük Doğu Dergisi de 1940 ve sonrası sosyal,politik ve düşünsel yapımızı anlamaya çalışmamızı sağlayacak önemli bir kaynaktır. İlk sayısı 17 Eylül 1943`de yayınlanan dergi son olarak 5 Haziran 1978`de yayınlanmıştır.35 yıllık tarihinde,16 devrede toplam 569 sayı yayınlanmıştır. Bu devrelerin üçü günlük 241 sayı,13`ü ise haftalık 328 sayı olarak yayınlanmıştır. Aralıklı zaman dilimlerinde toplam 10000 sayfayı bulan dergide 900`e yakın imza yer almıştır. Her ne kadar 1978`de fiilen ömrünü tamamlasa da, derginin etkisinin devam ettiği görülmektedir. Bugün, Büyük Doğu geleneğine bağlı olduğunu yazan ve ifade eden birçok şahsa rastlamaktayız.
Büyük Doğu dergisi Türkiye`de çok partili hayata geçişten az önce yayın hayatına başlamıştır.1980 ihtilalından az önce de yayın hayatını tamamlamıştır. Dergi 35 yıllık hayatında çok partili siyasal hayata geçişi, Demokrat Parti dönemini, 1960 ihtilali ve devamında 1961 anayasasının getirdiği ortamı, 1971 Muhtırasını, Kıbrıs hadisesini ve 12 Eylül 1980 ihtilaline götüren süreçleri yaşamıştır.
Derginin kamuoyundaki algısı 'Türk muhafazakârlığını' temsil ettiği, oluşturduğu yönündedir. Büyük Doğu yayınlandığı dönemde gerçekten de Türk muhafazakârlığını' temsil ediyor muydu? Türkiye`de muhafazakâr bir kitlenin oluşmasına etkili olmuş mudur? Ve bu kitleyi ne düzeyde temsil etmiştir? Büyük Doğu coğrafi olarak neresidir? Büyük Doğu neleri dile getirmiştir? Problemleri nelerdir? Ü lkemizdeki ve dünyadaki gelişmeleri nasıl değerlendirmiştir? Türkiye`nin Batı`daki ve Dünyadaki yerine nasıl bakıyordı? Bağımsız bakış açısı var mıydı? Tarihimize bakışı nasıldı? Çok partili siyasi hayatla ve siyasetle derginin ilişkisi nasıldı? Türkiye`deki gelişmelerden ne şekilde etkilenmiştir ve Türkiye`deki gelişmeleri ne şekilde etkilemeye çalışmıştır? Derginin Atatürk ve Atatürkçü düşünce anlayışına bakışı nasıldı? Bütün bu soruları şiir,hikaye,deneme,fıkra,karikatür ve edebiyat ürünleriyle de ne şekilde ifade etmişlerdir?
Büyük Doğu Dergisi`nde,Türkiye`de Türk düşüncesinin bir parçası olan muhafazakar-milliyetçi çizginin 35 yıllık dönemdeki görnütüsünü ve değişimini yakalayabileceğimizi tahmin ediyorum. Bu nedenle Büyük Doğu Dergisi`nin Türk düşünce ve siyasal hayatında belli bir yeri ve önemi olduğunu düşünüyorum.
Yayın hayatı boyunca Büyük Doğu Dergisi`nde 900 civarında imzaya rastlamaktayız. Dergide yazısı bulunan kişilerin bir kısmı şunlardır: Burhan Toprak, Hilmi Ziya Ü lken, Ziya Osman Saba, Emin Ü lgener, Sait Faik Abasıyanık, Cahit Sıtkı Tarancı, Reşad Ekrem Koçu, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Prof. Suphi Nuri İleri, Celâl Sılay, Feridun Fazıl Tülbentçi, Faik Baysal, Mahmut Yesari, Özdemir Asaf, Nizamettin Nazif [Tepedelenlioğlu], Bedri Rahmi Eyüboğlu, Hüseyin Cahit Yalçın, Prof. Salih Murat Uzdilek, Fikret  dil. Cemal Reşid Rey, Dr. İzzeddin Şadan, Mustafa Cengiz Aksoy, Oktay Akbal, Peyami Safa, Prof. Emin Onat, Prof. Mustafa Şekip Tunç, Prof. Necati Lügal, Prof. Şükrü Baban, Refi Cevat Ulunay, Sabih Şendil, Salah Birsel, Ahmet Muhip Dranas, Necmettin Sadak, Şakir Ü zer, Ömer Karagül, Sabahat Karatekin, Nurettin Topçu, Nihal Atsız, Said-i Nursi, Yahya Kemal, Fındıkoğlu Z. Fahri, Münir Süleyman Çapanoğlu, Füruzan Hüsrev Tökin, Avram Galanti, Prof. Ali Fuat Başgil, Nahid Sırrı Orik, Prof.Eşref Edip, Abdürrahim Zapsu, İbrahim Hakkı Konyalı, Osman Yüksel Serdengeçti, Villiam Banks, Sabri Ü lker, Sezai Karakoç, Asaf Halet Çelebi, Abdülhak Şinasi Hisar, Prof. Dr. Ali Nihat Tarlan, İsmail Hami Danişmend, Cemal Süreya, Hasan Basri Çantay, Bekir Berk, Gökhan Evliyaoğlu, Halid Bayrı, Hasan Ali Yücel, N. Abbas Sayar, Nâzım Hikmet [Ran], Nicole Martin, Prof. Dr. Mümtaz Turhan, Prof. Osman Turan, Dr. Fethi Tevetoğlu, Şemsi Belli, Halû k Nur Baki, Prof. Sabahaddin Zaim, Erdem Bayazıt, İsa Yusuf Alptekin, Said Bilgiç, Prof. Prof. Emin Bilgiç, Prof. Ayhan Songar, Bahri Zengin, Abdülkadir Karahan, Abdülhakim Arvasî , Prof. Süleyman Yalçın, Prof. Faruk Timurtaş, Prof. Robert Heilbroner, Mahmud Toptaş, [Mehmet] Şevket Eygi, Durali Yılmaz, Prof. Şaban Karataş, Ahmet Arvas, Ergun Göze, Cemil Meriç, Taha Akyol, Necip Fazıl Kısakürek vd.
Ayrıca başta Necip Fazıl Kısakürek`e ait olmak üzere onlarca müstear ismin de dergide yer aldığını görmekteyiz.
Büyük Doğu Dergisi`nden hareketle yakın dönem Türkiye`nin hikâyesinin izlerine öncelikli olarak kapakları analiz ederek ulaşabiliriz. Büyük Doğu dergisi demek bir bakıma kapaklarıdır. Esas mesaj kapaklarda verilmektedir. Büyük Doğu dergisi, sadece sahip olduğu edebî ve fikrî görev dolayısıyla değil, aynı zamanda yayın tarihimiz açısından da önemli bir özelliğe sahip olan, kimi zaman görüngü haline gelmiş kapaklarıyla da bilinmektedir. Kapaklardan hareketle Türkiye`de düşünce dergiciliği, dayanakları ve çok partili siyasi dönemdeki durumu, felsefesi ve dayanaklarını anlama imkanına sahibiz.
Dergiye esas kimliğini kazandıran yazarlar ve fikirleri nelerdir. Bunlar da bir bütün olarak değerlendirilmeye muhtaçtır.
Kuşkusuz Büyük Doğu dergisi ve Necip Fazıl Kısakürek hakkında Türk Ü niversitelerinde onlarca tez hazırlandı. Onlarca kitap yayınlandı.
Ancak Büyük Doğu Dergisi konusu hala bakirdir.
Birçok açıdan araştırılmaya hala muhtaçtır.
