Bir çok akademisyen de ben ya kendi üniversitemde kalayım ya da ayrılayım diyor. Ama bunlar nitelikli beyinler ve  bu nitelikli beyinleri kaybetmememiz lazım.

Devlet Üniversiteleri Öğr.Üy. 'emeklilik yaş durumu' ve gelişmeleri şöyle:

04.11.1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun `Emeklilik Yaş Haddi`başlıklı 30 uncu maddesinde 'Öğretim üyelerinin görevleri ile ilişkilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi  67  yaşını doldurdukları tarihtir.`Hükmü gereği 67 olarak belirlenmiştir.

1 Temmuz 2017 tarih ve 30111 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 7033 sayılı Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda öğretim üyelerinin emeklilik yaş hadleri ile ilgili düzenleme yapıldı.

'Kanuni düzenleme neticesinde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu nun 30 uncu maddesi 'Geçici 55 inci maddenin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, yaş haddini dolduracakları tarihten önce başvurmuş olup sözleşme tarihi itibarıyla öğretim üyesi kadrolarında bulunanlardan yükseköğretim kurumlarınca belirlenen bölüm ve programlarda görevlerinde kalmalarında fayda görülenler, yükseköğretim kurumunun teklifi ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile emeklilik yaş hadlerini doldurdukları tarihten itibaren, yetmiş beş yaşını geçmemek üzere emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanıncaya kadar birer yıllık sürelerle sözleşmeli olarak çalıştırılabilirler. Bunlarla, net tutarı, en son bulundukları kadroları için öngörülmüş olan gösterge, ek gösterge, taban ve kıdem aylıkları, üniversite ödeneği, yükseköğretim tazminatı, eğitim öğretim ödeneği, geliştirme ödeneği, makam ve görev tazminatları ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9'uncu maddesinde belirlenmiş olan ek ödemenin toplamından ilgili mevzuatı uyarınca vergi ve diğer kesintiler yapıldıktan sonra kalan net tutarı geçmemek üzere belirlenecek ücret üzerinden sözleşme yapılır. Bunların sigortalılık veya iştirakçilik ilişkisi önceki kadro unvanları esas alınmak suretiyle devam ettirilir. Öğretim üyelerinin tabi olduğu yasak, ödev ve sorumluluklar ile disipline ilişkin hükümler bu şekilde çalıştırılanlar hakkında da uygulanır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenir.` şeklinde değiştirildi.

Yasal düzenlemede ifade edildiği gibi, öğretim üyelerinin bu hüküm ışığında 75 yaşına kadar çalışabilmeleri için Yükseköğretim Kurulunca bazı öncelikli alanların (bölüm ve programların) belirlenmesi ve üniversitelerle paylaşılması gerektiğini ifade etmiş, öğretim üyelerine ödenecek ücret tutarları ile ilgili usul ve esasların Yükseköğretim Kurulunca belirlenerek uygulamanın yakın zamanda hayata geçmesinin beklendiği  açıklanmıştı.

Ve, `Yükseköğretim Kurumlarında Emeklilik Yaş Haddini Doldurmuş Öğretim Üyelerinin Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar`ı  Yükseköğretim Kurulu 07 Aralık 2017 tarihi itibarıyla hayata geçti.

https://www.memurlar.net/common/news/documents/713440/75_yas_usul_ve_esaslar.pdf

17 Ağustos 2016`da,  671 sayılı KHK da yapılan düzenleme doğrultusunda, yeni kurulan 41 üniversitede,  31 Aralık 2020 yılına kadar, akademisyenlerin emeklilik yaşı 75 olarak düzenlendi.

17 Nisan 2020`de yapılan değişiklikle, 41 üniversiteye Kafkas Ün. ve Kütahya Sağlık Bilimleri  Ün. eklenerek, emeklilik yaş sınırı 31 Aralık 2025`e kadar 75 olarak uzatılmıştır. 

Önemli not: 'Anayasa Mahkemesi`nin (AYM) iptal kararı sonucu Emekli Sandığı Kanunu`nda yer alan 'emekli ikramiyesinde 30 yıl sınırının' kalkmasından en çok yararlanan kesimin başında üniversite 'öğretim üyeleri' geliyor. Emeklilik yaş haddi olan 67 yaşına kadar çalışabildikleri için (yeni kurulan üniversiteler yönünden 72 yaşa kadar) hizmet süreleri 45 yıla kadar ulaşan öğretim üyeleri, eskiden sadece 30 yıla kadar emekli ikramiyesi alırken, AYM kararı sonrası çalıştıkları sürenin tamamı için ikramiye alabiliyorlar.'

https://www.haberturk.com/dikkat-akademisyeni-35-yil-yakar-1935564-ekonomi

Not: '2547/13. mad.: Devlet/Vakıf Ü niversitelerinde rektör olmak yaşı 67'dir. Rektör iken 67 yaşını dolduran akademisyen, süresini tamamlar. Ancak, Öğr. Üy. 67 olunca emekli olmak zorundadır.'

Gelelim Vakıf Ü niversitelerindeki emeklilik yaşına:

2547 sayılı Yükseköğretim Kurumları Yasası  YÖK'e 'vakıf üniversitelerini  de' denetleme yetkisi vermiştir.  Üniversiteler  her yıl faaliyet raporlarını, bütçelerini  YÖK'e  sunar. Yasaya göre  vakıf  yükseköğretim kurumunun her çeşit gelirleri yükseköğretim kurumu dışında harcanırsa 'kapatılma gerekçesi' oluşturmaktadır.

Gelişmiş büyük üniversitelerde duayen, ismi üniversitesi ile özdeşleşmiş akademisyenler var. (Şahsım gibi)  Bu akademisyenlere, 67 yaşına gelince seni kapı dışına koyduk deniliyor ki bu çok kırıcı oluyor. O akademisyen de 'vakıf üniversitesine' gidiyor ya da evine dönüyor. Bir çok akademisyen de ben ya kendi üniversitemde kalayım ya da ayrılayım diyor. Ama bunlar nitelikli beyinler ve  bu nitelikli beyinleri kaybetmememiz lazım.` 

Devlet üniversitesinde emekli olduktan sonra vakıf üniversitesine geçen akademisyenler, emekli aylıkları kesilmeden çalışabilirler. 

Yasal düzenleme ile emekli öğretim üyelerinin ilgili bölümün ihtiyacı ve üniversitenin talebi üzerine, 75 yaşına kadar çalışabilmesi mümkün olabilecektir. Görüldüğü gibi Akademisyen Vakıf Ün.'de hiçbir bürokratik işlem yapılmadan 75 yaşına kadar çalışmakta, ama Devlet Ün.'de bürokrasiye boğulmaktadır Bölüm, Müdürlük/Dekanlık/Rektörlük oluru v.b. gibi.

Oysa tam tersi, akademisyenin (Öğr.Ü y.) yaşı 67'ye gelmeden 6 ay önce 'üniversitesinde kalmak istediğine dair bir dilekçe vermesi' yeterli olmalıdır. Elbette, disiplin suçu, terör v.b. cezaları yoksa;

Eski  Yeni YÖK'ün müjde diye verdiği, 'birer yıl sözleşmeli uzatma' çözüm olmayıp 'akademisyeni de rektörlüğü-idari birimleri de' yorar ve üretime olumsuz etki yapar;

Eğitim-Kültür-Sanat alanı gelişmeleri takip için @drgoktanay