Kabusların çoğu, stres ve üzüntü gibi duygusal durumların bir sonucudur. Korkulan bir olayın gerçekleşmesi, bir kayıp yaşanması veya travmatik bir deneyim, kabusların ortaya çıkmasına neden olabilir. Depresyon, sıkça kabus görmenin temel nedeni olarak belirtilir. Kabuslara neden olan diğer psikolojik rahatsızlıklar arasında anksiyete, fobi bozuklukları, travma sonrası stres bozukluğu, uykusuzluk, amnezi ve şizofreni bulunur.
Kabuslar, REM uykusu sırasında oluşur ve her zaman korku duygusu uyandırmazlar. Tiksinti, rahatsızlık ve mutsuzluk gibi olumsuz duygular da bir rüyanın kabus olarak nitelendirilmesine yetebilir. Kabusların psikolojisi genellikle öfke, üzüntü, stres, kırgınlık, utanç, tiksinti, kaçış, korku ve yetersizlik duygularını içerir. Bu duygular ve onların neden olduğu psikolojik rahatsızlıklar, kabusları tetikler ve görülme sıklıklarını artırır.
Kabuslar Neden Olur? Neden Kabus Görürüz? REM uykusu sırasında beyin aktifken anıların konsolidasyonu ile rüya görülür. Bu rüyaların içeriği stres ve korku gibi negatif duygularla değişebilir. Uyku sırasında veya uyanıldığında olumsuz duygular uyandıran rüyalar kabus olarak adlandırılır. Sağlıklı bireylerin zaman zaman kabus gördüğü bilinmektedir. Kabuslar genellikle sağlıksız bir duygu veya ruh hali sonucunda ortaya çıkar.
Freud’a göre kabuslar, bastırılmış ve ötelenmiş duyguların yüzeye çıkmasıyla oluşur. Bazı araştırmalar ise 40 yaş üstündeki kişilerde sıkça kabus görmenin demansın erken belirtisi olabileceğini öne sürmektedir.
Kabuslar genellikle kişinin günlük yaşamını etkilemez ve sürekli değildirler. Ancak eğer bir kabus yaşam kalitesini düşürürse, odaklanma problemleri yaratır veya kişinin psikolojisini tamamen olumsuz yönde etkilerse, bu durum patolojik hale gelebilir.
Kabusa Neden Olan Beslenme Alışkanlıkları Kabusları tetikleyen faktörler arasında beslenme alışkanlıkları da bulunur. Dengeli ve sağlıklı beslenmeyen kişilerin daha fazla kabus gördüğü gözlemlenmiştir. Kabusları tetikleyen ve uyku sırasında rahatsızlık veren bazı gıdalar şunlardır:
- Doymuş yağlar,
- Acı ve baharatlı yiyecekler,
- Alkol,
- Geç saatlerde tüketilen süt ürünleri ve şeker,
- Atıştırmalıklar (cips, çekirdek, çikolata vb.)
Sık Kabus Görmek Hangi Hastalığın Belirtisidir?
Kabusların sıklığı da psikolojik rahatsızlıklara karşı yatkınlığı belirleyebilir. Olumsuz duyguların ortaya çıkardığı kabuslar, en rahatsız olduğumuz noktaları belirler ve psikolojik durumumuz hakkında bilgi verir. Bu bilgileri takip ederek ulaşılabilecek tanılar da bulunmaktadır.
Depresyon, sıkça kabus gören kişilerde ilk tespit edilen tanıdır. Genellikle depresyonun kişide uyandırdığı mutsuzluk, rahatsızlık hissi ve üzüntü, REM uykusunun kalitesini bozar ve kabus oluşumunu tetikler. Bunun yanı sıra, korku ve kaygıları tetikleyen anksiyete ve fobiler de kabusların ana nedenleri arasında yer alabilir. Bu nedenle, depresyon sonrası bu rahatsızlıklar da olası tanılar arasında yer alabilir.
Travma sonrası stres bozukluklarına işaret eden kabuslar, yaşanan bir olayın tekrarlanması veya olumsuz duygular besleyen bir kişinin sıkça rüyalarında rahatsızlık vermesi gibi şekillerde ortaya çıkabilir.
Kabusların Psikolojik İşaretleri
Kabuslar, genellikle kişinin bilinçaltında yer alan ve farkında olmadığı duygusal durumlarına işaret eder. Özellikle travmalarla yüzleşme ve korkuların kökenini keşfetme sürecinde kabus analizleri sıklıkla kullanılır. Uzman bir rehberlikle, bu imgelerin içsel sıkıntıları aydınlatması mümkün olabilir.
Kabuslar genellikle aşağıdaki durumları gösterir:
- Rahatsızlık hissi,
- Psikolojik kaçış,
- Mutsuzluk,
- Korku,
- Yoğun üzüntü ve depresyon,
- Kaygılı ruh hali,
- Tiksinti,
- Kurban psikolojisi,
- Endişe ve stres.
Sıkça kabus gören ve uykusuzluk problemi yaşayan kişilerin mutlaka bir uzmana başvurması önerilir. Travma sonrası stres bozuklukları, majör depresyon, tedavi edilmemiş uyku apnesi gibi durumların teşhisi için kabusların incelenmesi önemli bir rol oynar.
Kabus gören kişi ne yapmalı?
Eğer bir kişi sıkça kabus görüyor ve bu durumun günlük yaşamını etkilediğini fark ediyorsa, mutlaka bir uzmana başvurmalıdır.
Kabus nasıl geçer?
Kabusların azalması veya tamamen geçmesi için çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Psikolojik destek almak, rüya günlüğü tutmak ve stresli durumlardan kaçınmak, kabusların azalmasına yardımcı olabilir.
Kaynak: (HABER MERKEZİ)
