HASAN ŞAFAK - MÜJDEM ÇETİNKAYA

Fatih Sultan Mehmet tarafından inşa ettirilen Kapalıçarşı, dünyanın en eski alışveriş merkezlerinden biri. Çarşı, dam ve kubbelerle örtülü dükkanların çevrelendiği mimari yapısıyla dev bir labirenti andırıyor. 500 yıldır İstanbul’da hizmet veren çarşıda yaklaşık 4.000 dükkân bulunuyor. Günün her saatinde yoğunluk yaşanan Kapalıçarşı, bünyesinde değerli mücevherat, silah, antika eşya ve yeme içme gibi daha pek çok farklı alandaki dükkanları barındırıyor. Mevsimine göre günde yaklaşık 300 bin ziyaretçi ağırlayan çarşıda 20 bin kişi çalışıyor.

Turistlerin uğrak noktası

Kapalıçarşı, ürün çeşitliliği ile turistlerin de uğrak noktası. Dünyanın çeşitli yerlerinden gelen turistler, her türlü hediyelik eşyayı Kapalıçarşı’dan temin edebiliyor. Yaz aylarının yoğun geçtiği çarşı, en çok Arap, Çin ve Afgan turistleri ağırlıyor. Alım gücü yüksek turistin çarşıya uğramadığından yakınan esnaf, son zamanlarda ise Brezilya ve Meksika gibi Latin Amerika ülkelerinden gelen turist sayısında artış görüldüğünü ifade ediyor. Esnaf, müşteri memnuniyetine gerekli özeni göstererek bu durumun aşılabileceğini belirtiyor. Turistlerin genelde ailece alışverişe çıktığını ifade eden çarşı esnafı, kişi başı kazançlarının 50 liradan 500 dolara kadar çıktığını söylüyor.

Çarşı haftanın 7 günü açık

Kapalıçarşı, cana yakın esnafı ve birbirinden değerli el emeği faaliyetleriyle gelen ziyaretçilerin üzerinde olumlu bir intiba bırakıyor. Çarşı haftanın yedi günü saat 08.30 ile 20.00 saatleri arasında misafirlerini ağırlıyor. Pazar günü çoğu dükkanın kapalı olduğu çarşı, hafta içi en yoğun günlerini yaşıyor. Dini bayramlarda kapalı olan çarşı, resmî tatil günlerinde ise açıktır ve standart ziyaret saatleri içerisinde hizmet veriyor.

Yeniden hareketlendi

2016 ve 2017 yıllarında Türkiye’ye gelen turist sayısında yaşanan düşüşten en çok Kapalıçarşı etkilenmişti.Dev cruise gemileriyle İstanbul’a turistin yok denecek kadar az gelmesi de Çarşı’yı zor durumda bırakmıştı. Gemilertam olarak İstanbul’u rotalarına almış olmasa da, artan turist sayısı Kapalıçarşı’da hareketliliğin artmasını sağladı. Özellikle Orta Doğu ve Uzak Doğu’dan gelen turistlerin ilk tercihi Kapalıçarşı olurken, Avrupalı turistin de az da olsa Çarşı’ya yeniden gelmeye başladı. Ortadoğulu turistler en çok kuyumculara ilgi gösteriyor

2014’te darbe yedi

Türkiye’de 2002-2014 yılları arasında atağa kalkan kruvaziyer turizmi, 2014 sonrası ağır darbe almıştı. Birçok uluslararası cruise şirketi, 800’den fazla gemi rotalarından Türkiye’yi çıkarmıştı. 2015 ve 2016’da gemiyle gelen turist sayısı yüzde 67 azaldı. Limanlara uğrayan gemi sayısı da yüzde 59 geriledi. Sektörde en büyük darbeyi en büyük potansiyeli olan İstanbul aldı. 2015’te stanbul’a gelen 305 kruvaziyer gemisi, şehre 100 bin 734 turist getirmişti. 2016’da İstanbul’a gelen kruvaziyer gemi sayısı yüzde 84.9'a gerileyerek 46’ya, bu gemilerle gelen yolcu sayısı da yüzde 90.7 azalarak 9 bin 353’e düştü.

Törenle karşılandılar

2014 sonrası turizmde yaşanan gerileme, 2016 sonunda yavaşladı ve turizm 2017’yle birlikte tekrardan toparlanma sürecine girdi. 2018 yılında ise Türkiye turizmde eski günlerine dönmeye başladı. Kötü günleri geride bırakan İstanbul’a 4 yıl aradan sonra ilk kruvaziyer gemisi Haziran’da geldi. Çoğunluğu İtalya ve Yunanistan vatandaşı turistleri taşıyan 'Regent Seven Seas Voyager' adlı gemi 7 Haziran’da 08.30'da, Sarayburnu Limanı'na yanaştı. İstanbul'a 4 yıl aradan sonra gelen ilk kruvaziyer gemisi olan lüks yolcu gemisi için tören düzenlendi. Kendileri için kırmızı halı serilen 750 yolcu mehter takımıyla karşılandı. Mehtertakımını ilgiyle izleyen turistlerin bazıları hatıra fotoğrafı çektirdi. Ekim ayına kadar İstanbul’a 22 kruvaziyer gemisinin daha gelmesi beklenirken, bu sayının 2020 yılında 80 olacağı belirtiliyor.

ABD'li devler de geri geliyor

Türkiye seferlerine üç yıl önce ara veren Amerikan kruvaziyer firmaları da 2019 sezonundan itibaren Türk limanlarını yeniden programlarına aldıklarını açıkladı. Norwegian Cruise Line’ın yanı sıra bu sezon rotalarını yeniden Türkiye’ye çeviren Oceania Crusises ve Regent Seven Seas Cruise 14 sefer, Holland American Line 11 sefer, Royal Carribbean Cruises 4 sefer, Viking Cruises 2 sefer, Windstar Cruise ise 25 sefer yapacak. Türk turizmine canlılık katacak olan bu seferler Kapalıçarşı’ya daha yoğun hale getirecek. Çarşı esnafı, 'Eğer Karaköy’deki cruise limanı da devreye girerse Kapalıçarşı eski günlerine daha hızlı geri dönecektir. Yenikapı’da da bir cruise limanı planlanıyor. Bunlar devreye girdiğinde İstanbul ile Kapalıçarşı ve çevresi kazanacak' diyor.