Ü lkemizin önde gelen ilim adamlarından, tefsir, hadis ve fıkıh âlimi, hocaların hocası Mehmed Emin SaraçHakk`a yürüdü.

Ömrünü İslami ilimlerin tahsiline ve tedrisine adayan M. Emin SaraçFatih Camii`ndeki ilim halkaları geleneğinin son mümessiliydi. Haftanın tüm günlerini talebelerinin, Perşembeleri de halk günleri sadedinden Ü mmet-i Muhammed`in irfanına hasreden M. Emin SaraçHoca tefsir, hadis, fıkıh ve usul ilimlerine ait tüm tetebbuatını hüvesi hüvesine milimi milimine ilim sevdalılarına aktarmıştı.

Şifa-yı Şerif, Kudû rî -i Şerif, İhtiyâr, Hidâye, Ahkâmü`l-Hadis, Tefsir-i Celâleyn, Tefsir-i İbn Kesî r, Meram, Tâc, Sahî h-i Müslim, Sünen-i Ebi Davud, Sünen-i Tirmizî , İbni Mâce; 'Biz o derin âlimlerin, güzel insanların sonuncularına yetişebildik. Şimdi o hocalarımın vazifelerini uhdeme tayin edilmiş birisi olarak görüyorum. Yalnız başına olsam da ilim halkasını kurup tedrise devam ediyorum.' buyuran M. Emin SaraçÜ stad`ın, evvelemirde okuttuğu kitapları teşkil etmekteydi.

Dün (21 Şubat Pazar) Fatih Camii`nde kılının cenaze namazının ardından Fatih Camii Haziresi`nde ebediyet âlemine yolcu edilen Mehmed Emin SaraçHocamıza rahmeti vesile kılarak Aydın Başar, Prof. Dr. Bilal Kemikli, Erhan Erken, Haydar Hepsev, Mehmed Akif Köseoğlu, Prof. Dr. Necdet Tosun ve Ufuk Uyan`ın değerli katkılarıyla bir vefeyat dosyası hazırladık.

İttifak Gazetesi camiası olarak merhum hocamıza Allah`tan rahmet, ailesine, milletimize ve Ü mmet-i Muhammed`e sabırlar niyaz ediyoruz. Ruhu için Fatihalar okuyalım.

Emin SaraçHoca ayaklı kütüphane idi.

Aydın Başar

Muallim-Yazar

`height=

Bendeniz merhum Emin SaraçHocamız hakkında konuşacak ya da yazacak salahiyette değilim. Ancak görebildiğim kadarı ile onun bazı özelliklerine kısaca değinmek isterim. Onun en önemli vasfı, kaybolan Osmanlı ulemasının son temsilcilerinden olmasıydı. Yaşadığı çağ itibariyle Osmanlı değildi ama duruş ve şahsiyet olarak Osmanlı ulemasının son temsilcilerindendi. Asalet, zarafet, hilm, tevazu ve yüksek karakter cihetiyle tam bir Osmanlı idi.

`height=

Onun en sevdiği talebelerinden Doç. Dr. Halil İbrahim Kutlay Hocamızdan dinlediğim bir hatırayı nakledeyim: 'Bir gün Emin SaraçHocamız hastanede yatarken onu âlimler birliği toplantısına çağırdık. Bize dedi ki Ben Fatih`te altı tane Dersiam`a yetiştim, hepsi altmış tane ilimde söz sahibiydi. Siz âlim görmemişsiniz, bizi âlim zannediyorsunuz?` Emin SaraçHocamız gibi bir âlim böyle derse, siz bizi kıyas edin.' Bu hatıradan anlaşılıyor ki onun gözünde Osmanlı ulemasının yeri çok yüksektedir. İşte bizi o son dönem âlimlerine yaklaştıran köprüydü Emin SaraçHocamız.

Vefâtından sonra bizim cenahta sosyal medyada en fazla onun resimleri ve ona yapılan taziyeler paylaşıldı. Başka Hocalarımız vefât ettiğinde de bu vefâlı milletimiz onları hep hayırla yâd etmiştir. Fakat görüyoruz ki Emin SaraçHocamızın milletimizin nazarında yeri daha başka. Bunu da onun ders okutan, talebe yetiştiren bir hoca olmasına bağlıyorum. Allah rızası için sabırla ve istikrarla talebe okutmak herkese nasip olmayan büyük bir mazhariyettir.

Yaşayan tarihti;

Merhum Hocamızın bir diğer yönü yaşayan tarih olmasıdır. Ailesi ve kendisi yakın tarihimizin ideolojik kıyımının bizzat şahididir. Şükür ki onunla yapılan mülakatlar elimizde ve döneme dair önemli bilgileri onlardan öğreniyoruz. Bir mülakatında şöyle hazin bir olayı anlatıyor: 'Menemen hadisesi sırasında Türkiye`nin neresinde meşayıhtan bir zat varsa hapse atılmıştır. Mürettep bir hadise olduğu için bütün din adamları tehdit edilmiştir. Ahh; Çok hazin hikâyelerdir o tarafı. Babam da dedem de Menemen hadisesinde suçlanan zatları tanımadıkları, ilgileri olmadığı halde yine de altı ay hüküm giymişlerdi. Hâkimin sonradan ifade ettiğine göre bu hüküm onların Çorum`daki İstiklal Mahkemesi`ne gitmelerine engel olmuş. Dedem o üzüntüyle hapisten çıktıktan üçay sonra vefat etti.'

Son olarak da onun bir irfan hazinesi ve bir ayaklı kütüphane olması yönüne vurgu yapmak istiyorum. Hocamız tam anlamıyla dolu doluydu. Bir daha onun gibi bir ilim irfan ehlini yetiştirebilecek miyiz, sorusu aklıma geliyor ve ah çekiyorum. Mesela eski İstanbul`da vapurla Fatih Sultan Mehmet, Eyyüp Sultan ve Yahya Efendi civarından geçerken kaptan köşkünden el-Fatiha anonsu yapıldığını ondan öğrenmiştim. Onda daha ne cevherler vardı. Rabbimizden duamız onun gibileri bu millete tekrar nasip etmesidir.

M. Emin Saraçhoca 'köprü şahsiyet`ti.

Prof. Dr. Bilal Kemikli

Uludağ Ü niversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı

`height=

Dün akşam aldığımız bir haberle değerli hocamız Mehmet Emin Saraçın beka semtine göçtüğünü öğrendik. 'Â limin ölümü, âlemin ölümüdür' fehvasınca, ardından rahmet okuduğumuz bu 'büyük ruhun' bıraktığı boşluğu dolduracak kıymette, kendini ilim öğrenmeye ve öğretmeye vakfetmiş âlimlerin yetişmesi için de niyaz ettik.

Gelimli-gidimli dünya... Rahmetler olsun Emin Hocamıza.

Bu vesileyle gençarkadaşlarım için bir hususu not etmek isterim: Kültürel devamlılığı sağlayan 'köprü şahsiyet'ler vardır. İlim gelenek işidir bu geleneğin bir şekilde inkıtaa uğraması, sistemi bozar, toplumu aslî ilimlerden mahrum eder.

Mehmet Emin SaraçHoca 'köprü şahsiyet'ti.

İlim geleneğini günümüze taşıyan 'köprü şahsiyetler' vardır. Bunların bir kısmının, akademik unvanları, şan ve şöhretleri olmayabilir geride telif ve tercüme eserler de bırakmamış olabilirler, bununla birlikte kurdukları ilim ve sanat halkalarıyla ve okuttukları kitaplar ve meşk ettikleri sanatlarla, doğrudan insan kitabını yazar, topluma rehberlik edecek âlim ve fazıl insanlar yetiştirirler. Bunlar, millet kiliminin nakşını yenileyen hüner erbabı gönül dostlarıdır. Bu meyanda bir kaçisim zikredeyim. Mesela, akademik unvanı da olan Süheyl Ü nver bir 'köprü şahsiyet'tir o, bize unutulmaya yüz tutan tezhip sanatını yeniden gösterdi. Mesela bu meyanda Mahir İz gibi hocalar da birer köprüdür ilim ve edep nakleden büyük 'muallim'ler... Bunun gibi, cami derslerini sürdüren, böylece geleneksel ilim yollarını yeni nesle sunan muallim ve müderrisler de vardır. Bunlar bazen bir caminin imamı, bazen bir vaiz veya müftü efendi yahut bir lisede öğretmen veya esnaftan bir kişi olarak karşımıza çıkar. Mesela Sivas ta Vaiz Ahmet Efendi, Allah rahmet eylesin bir nesle köprü oldu. Ankara da yine vaiz olarak görev yapan Talip Hoca ve Erzincanlı Ali Küçüker hocam... Ve en önemlisi, ilim muhitleri de inşa eden Lütfi Doğan hocam. Keza rahmetle andığımız Mehmet Emin Er hocamız; Bu köprü şahsiyetlerden biri de Yunus Vehbi ve Yusuf Şevki hocalarımızın babası Çaykaralı Hasan Râmî Efendidir. Ne güzel insanlar yetiştirmiş. Bin rahmet...

Hemen her şehirde, adını anamadığım yüce gönüllü, bu toprağa sevdalı, istikamet sahibi, güzel ahlâklı nice alimler, nice köprü şahsiyetler vardır... Şükürler olsun. Bunlar bizim zenginliklerimizdir.

Bugün uğurladığımız M. Emin Saraçhocamız da kelimenin tam anlamıyla bir köprü şahsiyet olarak hizmet sunmuştur. Bilhassa Fatih Camii nde senelerdir devam eden ilim halkasıyla nice gençdimağı uyandırmış, onlara muhabbetle ilim tohumları atmıştır.

Öğrencilik hayatım Ankara da geçtiği için Emin Hocamızın ilim halkasında bulunamadım. Ama zaman zaman İstanbul seyahatlerinde sohbet halkasına katıldığım olmuştur. Ama onun ilim sevgisi aşıladığı öğrencileriyle aynı ortamlarda bulundum. Bilhassa öğrencilerimizin onun ilim meclisinden feyz alan Cağfer Karadaş ın yazdığı meni okumalarını isterim. Umarım Cağfer Hocamız, o yazıyı daha da genişletir ve o ilim meclisini ayrıntılı bir şekilde tasvir eden bir yazı kaleme alır.

Ne güzel bir hizmet... Ne verimli bir ömür;

Evet, Emin Saraçhocamız bir âlim olarak nice insan için 'köprü' oldu, onların yetişmesine katkı sağladı. Ne güzel bir hizmet... Ne verimli bir ömür. Hak, rahmet eylesin ailesinin, öğrencilerinin ve sevenlerinin başı sağ olsun.

Emin Hoca;

Erhan Erken

`height=

Son devrin en önemli âlimlerinden Emin SaraçHocamız da Rahmet-i Rahman`a kavuştu. Vefâtı sonrasında binlerce kişinin hüsn-ü şahadette bulunduğu değerli hocamızın mekânı inşallah cennet olur.

Saraçailesi ile bizim ailenin hem babam hem de annemler tarafından eskiye dayanan bir tanışıklıkları mevcuttu. Uzun yıllardır Fatih`te ikamet eden insanlar olarak vuku bulan birçok olay ailelerin birbirleriyle olan hukukunu geliştirmişti. Buna canlı bir örnek olarak, üçyıl evvel Emin hocamızın büyük oğlu Fatih Saraçuzun yıllar sürdürdüğümüz Dünya Bülteni ve Dünya Bizim adlı siteleri bizden devir aldı ve büyük bir gayretle halen devam ettiriyor. Yani bir hizmetin devamını sağlamaya çalışıyor. Biz daha gençnesiller için ise Emin hoca ismi adeta Fatih Camii ile birlikte anılan, ilmi birikimini yıllardır talep eden gençlere hiçbir karşılık beklemeden aktaran çok özel bir büyüğümüzdü. Fatih Camii merkezli ders halkaları onun en ayırıcı vasıflarından biriydi.

Benim Emin Hoca ile bu tarz hoca-talebe ilişkim maalesef olamadı. Onunla en önemli hatıramız olarak 1986 yılında çok gençyaşta gittiğimiz hac ibadeti sırasında yaşadıklarımızdan bahsedebilirim. O yıl İbrahim Solmaz, Fikri Kançal, Hamza Müslümanoğlu ve birkaçarkadaş beraberce hac ibadeti için yaklaşık bir ay boyunca Mekke ve Medine`de kalmıştık. O dönemde hocanın büyük oğlu Fatih de henüz Mekkede tahsilini sürdürüyordu. Mekke`deki vazifelerimizi bitirdikten sonra Medine`ye geçmiştik. Medine`de o dönemler Emin Hoca`nın bacanağı olan, aynı zamanda babamların yakın dostu Avni İman amcamız bir pansiyon işletmekteydi. Emin Hoca ile yanılmıyorsam orada buluşmuştuk. Ben kendisini daha dolaylı olarak tanıyordum fakat İbrahim`in daha yakın bir hukuku vardı. Emin hoca 'çocuklar gelin sizi mücavir adı verilen kişilere ziyarete götüreyim demişti.' Mücavir`ler Türkiye`den Medine`ye göçetmiş ve kendilerini tamamen Hz. Peygamber (as)`a komşu olma özellikleri ile vasıflandıran insanlardı. Adeta tası tarağı toplayıp oraya yerleşmişlerdi. Dar imkânlarla yaşadıkları her hallerinden belli oluyordu. Mücavirlerin tavırları oldukça asildi. Ve hemen her biri bir mümeyyiz vasıfla öne çıkıyordu.

Mesela bir tanesi uzun dönem Mustafa Kemal Atatürk`ün yaverliğini yapmış bir zat idi. İki katlı bir evin çatı gibi bir yerinde bizi ağırlamıştı. Yaverlik yaptığı dönemde yaşadığı bazı olaylar, daha sonra geçirdiği zihni dönüşümü takiben kendisinde ciddi pişmanlıklar meydana getirmişti. Çok fazla detay vermese de kısa örneklerle anlattığı bazı olayları kendi içdünyasında tüm detayları ile yeniden yaşıyor ve ciddi bir vicdan azabı çektiği her halinden belli oluyordu. Sözlerinin bitimine doğru: Ben artık kesinlikle Türkiye`ye dönemem. Tek arzum Medine`de emaneti teslim edip Cennet`ül-Baki`ye gömülüvermek demiş 'İnşallah Rabbim bizleri affeder' diye de dua etmişti.

Ziyaret ettiğimiz başka bir zat ise lafın bir yerinde Hz Peygamber`in (as) hanesinin kapısının çok alçak ve adeta derme çatma olduğunu ve kendisinin evinin içine başını eğerek girdiğinden bahsettikten sonra Emin Hoca`ya dönüp, Hocam bu hadis derslerine devam eden veya bir bölümünü de olsa dinleyen talebelerin içinde evleri bu şekilde olan kaçkişi var? Bir etrafına bakınsan' demişti.

Sanırım lakabı 'Trenci Ali' olan başka bir mücavirin ise sohbet sırasında çok çarpıcı bir yaklaşımı olmuştu. Hocam demişti: 'Benim düşünceme göre insan çok iştahla bir yemek yediği zaman, aldığı damak zevki ile Allah`ü Teâlâ`yı bir an için bile aklından çıkartsa onun gusül abdesti alması lazım gelir' demişti. Biz şaşkınlıkla birbirimize bakınmıştık. Sohbet bitip dışarı çıktığımızda Emin hoca bizdeki şaşkınlığı fark etmiş 'çocuklar bu gördüğünüz insanlar çok özel kişilerdir. Bunların bazı sözlerini fıkhi bir hüküm gibi algılamayın. Ama her bir yaklaşımdan, derinlikli düşünürseniz ciddi dersler çıkarabilirisiniz` demişti. Hoca`nın bu gezilerimiz sırasında bizlere Şebab (Osmanlıca Gençler) diye hitap etmesi de hatırladığım hoş hatıralardan bir diğeriydi.

Hakikaten bu ziyaretler ve gördüğümüz örnekler hayatımızda pek de her yerde rastlayabileceğimiz şeyler değildi. Aradan yıllar geçse de hatırlıyor olmamız da bunun en önemli delilidir sanırım.

Emin SaraçHocamız bu kısa ziyaretlerle bizlerin zihninde ciddi ufuklar açılmasına sebep olmuştu. Kendisine çok teşekkür etmiştik.

Emin Hocamız ömrü boyunca bu tarz çok kişinin hayatına müsbet anlamda dokunmuş ve kendisiyle temas kuran kişilere ciddi katkılar sağlamış bir insandı. Vefâtından sonra kendisi ile ilgili anlatılan ve daha sonra da anlatılacak olan birçok hatırada bunları duyuyoruz ve inanıyorum ki daha uzun bir süre duymaya devam edeceğiz. Bunlar çok güzel ve anlamlı şahitlikler.

Değerli hocamıza Allah-ü Teâlâ`dan Rahmet, ailesine ve sevenlerine de sabırlar diliyorum.

Emin SaraçHocaefendi`nin ardından;

Haydar Hepsev

Muharrir

`height=

Son devrin gerçek âlimlerinden Emin Sarac Hocaefendi nin vefâtını teessürle öğrendim. Hamd olsun, kendisini az da olsa tanıma bahtiyarlığına ermiştim.

1978`de üniversite tahsili için İstanbul`a geldiğimde, Vefa`da İlim Yayma Yurdu`nda kalmaya başlamıştım. Yurdun hemen yanında Ekmekçizade Medresesi vardır ve yurda tahsis edilmiştir. Emin Sarac Hocaefendi hazretlerini ilk defa orada görmüştüm. Belirli günler gelir ve medresedeki büyük odada 15-20 kişilik talebeye ders okuturdu. Osmanlıcaya bile daha yeni başlamışız ama hocanın mütebessim, tatlı hali bizi cezbetmişti, teberrüken de olsa halkanın dışında bir dersini kenarda oturup dinlemiştim. Sonradan öğrendim ki bu pek makbul bir amel imiş:

*İbn Abbâs (radî yallâhu anh)`dan rivâyet edildiğine göre, Rasû lullâh (sallallâhu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: 'Cennet bahçelerine uğrarsanız onlardan yiyin.'Kendisine 'Cennet bahçeleri nedir' dendiğinde ise şöyle buyurdu 'İlim meclisleridir.' [Taberânî (el-Kebî r (11158) Şecerî (Tertî bu-l-Emâlî : 309). (Hadis, hasendir başka kaynaklarda da geçmektedir.)]

* Ebû Bekre (radî yallâhu anh)`dan rivâyet edildiğine göre, Rasû lullâh sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:  'Ya âlim ol, ya da ilmi öğrenen veya ilmi dinleyen ya da ilmi seven ol. Beşincisi olma, helâk olursun.'[Taberânî (el-Evsat: 5171) Bezzâr 3626. (Hadis, hasendir başka kaynaklarda da geçmektedir.)]

Hocaefendi, Osmanlıdaki dersiâmların günümüzdeki son mümessillerindendi.  Dersiâmlar, medreselerde talebelere, özellikle de camilerde hem talebeye hem de halka açık ders veren müderrislerdir devletten maaş alırlardı. Lakin hocaefendi kimseden bir şey almadan gençleri okutur, onlarla yakından ilgilenirdi.  (Şunu da ekleyeyim, bundan on sene önceye kadar, camiler kışın çok soğuk olurdu. Hocaefendi buna da aldırmaz, derslerine devam ederdi.)

Sonraları Fatih`te bir küçük evde kalmaya başlamıştım. Hamd olsun, evimiz Fatih Camii`ne yakındı. Hocaefendi, (dersinin başka yerlerde olduğu zamanlar hariç) her vakit cemaate devam ederdi. Tevazuundan imamın arkasında değil, safın bittiği yerlerde ve bazen arka saflarda namazını eda ederdi. Biz de bakardık ki hocaefendi camide, mübarek ve mütebessim yüzünü görüp içimiz ferahlanırdı. Camideki bazı derslerini bir ilim meclisine dâhil olmak için teberrüken dinlerdik.

Hiçunutmuyorum, camiden çıkarken bir keresinde  'Biz Ehl-i Sünnet ve-l-cemaatiz, cemaate devam etmemiz lazım'  demişti. Kendisi buna harfiyen uyardı. Hatta altı sene kadar önceydi, sabah namazını kılmak için Fatih Camii ne giderken iki yanında iki kişinin yardımıyla zar zor yürüyerek camiye gittiğini görmüş ve çok duygulanmıştım. Rabbimiz teala, ondaki cehd ü gayreti bize de versin, âmî n.

Yüzünden tebessüm eksik olmaz bir insan-ı kâmil idi.

Her zaman düzgün ve temiz giyinir, herkesle görüşür, yüzünden tebessüm eksik olmaz bir insan-ı kâmil idi. Her daim ilimle meşgul olan, ilmiyle de âmil olan bir ârif zat idi. Bir Osmanlı beyefendisi idi, İstanbul efendisi idi. Bir mü`min-i kâmil idi.
Rahmetullâhi aleyh;

'Vâh Emî n Sarrac Efendi terk-i âlem eyledi'

Kerim Ak

Öğretmen

`height=

M. Emin SaraçHocaefendi`ye rahmeti vesile kılarak vefâtına şöylece tarih düşürdüm.

el-Hakem târî he geldi hükmün i lâm eyledi

vâh Emî n Sarrac Efendi terk-i âlem eyledi

El-Hakem ism-i şerî finin ebced değerinin (99) tarih mısrâının ebced değerine (1343) eklenmesiyle içinde bulunduğumuz hicrî yıl olan 1442 meydana çıkıyor.

`height=

Mehmed Akif Köseoğlu

Araştırmacı-Yazar

`height=

M. Emin SaraçHoca Tokat, İstanbul, Kahire ekseninde yetişmek suretiyle medeniyet coğrafyamızın zahirî ve batınî ilimlerde terakki etmiş şehirlerindeki mümtaz şahsiyetlerden nasiblenmişdi. Dedesi Gürcü Ü zeyir Efendi, Tokat Erbaa nın Eksel (yeni adı Koçak) köyünde mukî m Nakşî -Halidî Şeyhi Mehmed Bahrullah Efendi nin halifesi idi. Ü zeyir Efendi aynı zamanda müderrisdi. Erbaa nın Tonu (yeni adı Akkoç) köyündeki medresede ders okuturken 60 yaşında vefat etmişdi. Şeyh M. Bahrullah Efendi ilim tahsili için Erbaa dan İstanbul a gitmiş, Yanyalı İsmet Garibullah Efendi ye intisab etmiş, hilafet alarak memleketine dönmüşdü. Sivas Valisi Memduh Paşa kendisi için 'Bahrullah gibi cihâna gelmez bir velî /Bulan buldu bulmayan mutlak deli.' iltifatını yapmışdı. Ü zeyir Efendi nin oğlu Hafız Mustafa Efendi nin iki oğlu da İstanbul a, İsmet Garibullah Efendi Dergâhı nın Cumhuriyet sonrasını gören şeyhi Ali Haydar GÜ RBÜ ZLER in (v.1960) yanına gönderilmişdir. Büyüğü M. Emin küçüğü ise Osman idi. Ali Haydar Efendi nin torunu ile evlenen Osman SaraçEl Ezher de okumuş, Tokat milletvekilliği yapmış ve 1998 de vefat etmişdir. Ağabeği M. Emin Saraç, Fatih Camii imam hatî bi ve Erbilli Es ad Efendi nin halî fesi Kastamonulu Ömer AKÖZ e emanet edilmişdi. İslamî eğitime ket vurulduğu dönemde kalabilen müderrislerden Zincirlikuyu daki Ü çbaş Medresesi nde gizliden gizliye ders okumuş, 1950 sonrası Kahire ye giderek El Ezher e kaydolmuş, son Şeyhülislamlardan Mustafa Sabrî Efendi ile yardımcısı M. Zahid el Kevserî yi tanıma imkânı bulmuşdur. 1959 da İstanbul a dönüşünden itibaren Fatih Cami i nde taliplere ders okutmak suretiyle geleneğin sürdürülmesinde mühim bir rol üstlenmişdir.

Sizin dersiniz sohbet yerine geçer.'

Prof. Dr. Necdet Tosun

Marmara Ü niversitesi Öğretim Ü yesi

`height=

1990`lı yılların başında Ü sküdar Sultantepe mahallesinde Musa Topbaş Efendi`nin köşkünün bahçesindeki mescid bölümünde bir yatsı namazını kıldık. Emin Saraçhoca ve Osman Topbaş hocamız da vardı. Sanırım Musa Efendi Hicaz`da idi. Namazdan sonra Emin Saraçhoca Osman hocamıza: Talebelerle meşguliyettten dolayı Sohbetlere çok sık iştirak edemiyorum maalesef' dedi. Osman hocamız da Emin Saraçhocaya: 'Estağfirullah hocam, sizin dersleriniz sohbet yerine geçer' dedi.

M. Emi SaraçHocaefendi ilim ve hâl ehli bir zattı.

Ufuk Uyan

Kuveyt Türk Katılım Bankası A.Ş. Genel Müdürü

`height=

M. Emin SaraçHocaefendi değerli bir zattı. İlim ehliydi, hâl ehliydi. Bir hatıramızı naklederek hazırladığınız vefeyat dosyasına katkıda bulunmak isterim İbrahim Ethem Bey.

1985 yılına gidiyoruz; Ü lkemizin ilk faizsiz finans kuruluşlarından Al Baraka Türk`ün kuruluşunun ilk ayları;

Mehmet Emin Saraçhocaefendi Albaraka Türk`ü ziyaret etti; Hayır dualarda bulundu; O esnada cebinden dolma kalemini çıkararak Osmanlı Türkçesiyle müessesemizin hayır ve bereketlere kapılar aralaması niyazıyla bir yazı kaleme aldı ve bana verdi. Ben de o tarihten itibaren aşağıda metnini arz ettiğim yazıyı çekmecemde bulunduruyorum. Allah kendisinden razı olsun ve rahmet eylesin, mekânını cennet eylesin inşallah. Â min.

'Bismillahirrahmanirrahim.

Barekâllah 'Al-Baraka' Vecealehallâhü mübâreken li-müessesî hâ ve`lil ümmeti`l-İslamiyyeti cümeâe. Vevaffakaha li ıslahı mâ efsedehu`rribeviyyû ne fi`lbilâdi bimennihî teâla ve kerremehû . 'İnnehû semiun mucî b. Senelerdir milleti İslamiyyemizi ifsâd ve tahrî b eden fâiz musibetinden halâs olmamıza vesî le olacağını ümî d ve temenni ettiğimiz bu mübârek müessesenin yevmen fe yevmen inkişâf etmesini Cenâb-ı Feyyâz-ı Mutlak Hazretleri`nden niyâz eder, müessislerine ve milletimize an samimi`l- kalb tebriklerimi arz eylerim. Vallahü veliyy`üt-tevfî k. Mehmed Emin Saraç. 6 Cuma Şabani şerif sene 1405' (Hicri Şaban 1405 yılı Nisan-Mayıs 1985 yılına tekabül ediyor.)

`height=

Mehmed Emin Saraç(Rahmetullahi aleyh)

`height=

Mehmed Emin Saraç, Tokat´ ın Erbaa kazasının Tanoba köyünde doğdu. (İmam Şâfiî ve İmam Mâlik in tavsiyeleri üzerine M. Emin Saraçdoğum yılı zikretmemektedir.) Babası Hafız Mustafa Efendi dir.

Dedesi Nakşibendiye´ den Müderris Ü zeyir Efendi Niksar´ ın Keşfi Camii Medresesi´ nde müderrisdi. Müderris Ü zeyir Efendi, dönemin sayılı uleması arasında gösteriliyordu. Dedesinin yanında 6 yaşında Kur ân-ı Kerî m i hatmederek hafızlığa başladı. M. Emin Saraç´ ın abisi Bahaddin Saraç, kardeşleri Osman ve Yusuf ile kız kardeşleri, anne ve babaları tarafından Kur´ ân okumanın suçsayılabildiği dönemlerde Kur´ ân hafızı olarak yetiştirildiler.

Babası Hafız Mustafa Efendi o dönemde çocuklarına Kur ân-ı Kerî m okuttuğu için mahkemeye çıkarıldı. Hâkim, 'Sen çocuklara Arapça okutuyormuşsun. Bu, doğru mu?' diye sorduğunda 'Ben çocuklara kimsenin canına, malına ve ırzına tasallut etmeleri için bir şeyler öğretmiyorum ben Kur ân-ı Azî müşşan ı okutuyorum' dedi. Ancak mahkeme neticesinde 6 ay hapis cezası aldı.

M. Emin Saraç, 1940&ndash 43 yıllarında Niksar-Merzifon da mukabeleler okudu. 1943 te ailesi tarafından tahsil için İstanbul`a Ali Haydar Efendi nin tekkesine gönderildi. Ali Haydar Efendi, tekkesi sürekli gözlem altında tutulduğu için M. Emin Saraçı Fatih Camii Baş İmamı Ömer Efendi ye emanet etti. Ömer Efendi nin yanında Kur ân talimi yapmaya ve Telhî s okumaya başladı. M. Emin SaraçFatih Camii nde üçay misafir kaldıktan sonra Kargümrük teki Ü çbaş Medresesi ne gitti. Burada ikamet eden ve 65 sene başkayyımlık yapan Süleyman Efendi den Buhâri-i Şerif in birinci ve ikinci ciltlerini okudu. M. Emin Saraç, ilk hadis icazetini muhaddis Hacı Ferhad-ı Rizevî silsilesinden gelen icazetname ile Süleyman Efendi den aldı. M. Emin Saraç, Ü çbaş Medresesi nde 1950 ye kadar kaldı. Bu süreçte Ali Haydar Efendi ile Fatih Camii baş imamı Ömer Efendi den başka Gümülcineli Mustafa Efendi, Muhaddis İbrahim Efendi, Arnavut Hüsrev Efendi, Ali Haydar Efendi, Silistreli Süleyman Hilmi (Tunahan) Efendi gibi zatlardan da tefsir, hadis, fıkıh, usul dersleri okumaya devam etti. İstanbul da kaldığı yıllarda M. Emin Saraç Tirmizî , Buhârî -i Şerif, Merâkı l-Felâh, Kudû rî -i Şerî f, Şerhu l-Akâid, Şifâ-i Şerif, Mir ât, Müslim-i Şerî f, Mişkâtü l-Mesâbih, Tefsir-i Kâdı Beyzavî gibi kitapları okudu.

`height=

M. Emin Saraç, Ezher diplomasının Türkiye de geçersiz kılınmasına rağmen Mısır da 9 yıl kalarak eğitimine devam etti. Bu dönemde Muhammed Zahidü l Kevserî , Osmanlı nın son şeyhülislamı Mustafa Sabri Efendi, Yozgatlı İhsan Efendi, Muhammed Abdulvehhab Buhayri, Ahmed Fehmi Ebu Sünne, Ali Yakup Efendi, Abdulfettah eş-Şa şa dan istifade etti.