Yazarımız İbrahim Ethem Gören`in Boğaziçi Yöneticiler Vakfı Bosna Yiğitlik Meydanı`na mensup öğrencilerle birlikte Saraybosna`da ziyaret ettikleri Srebrenitsa Anneleri Vakfı Başkanı Munira Suba&scaron ić Srebrenitsa`nın bilinmeyenlerini anlattı.
Boğaziçi Yöneticiler Vakfı, Bosna Yiğitlik Meydanı`na mensup öğrenci ve vakıf yöneticileri Saraybosna`da Srebrenitsa Anneleri Vakfı`nı ziyaret ederek Vakıf Başkanı Münira Suba&scaron ić ve Yönetim Kurulu Ü yelerini ziyaret etmiş ve işbirliği imkânlarını müzakere etmişti.
Bosna Yiğitlik Meydanı ile, Bosna`daki yardıma muhtaçailelerle kardeşleşme, tahsil çağındaki öğrencilere kırtasiye yardımı yapılması, şehit evlatlarına hamilik yapılması ve Bosna`da faaliyet gösteren AKOS, Miladi Müslümani, Srebrenitsa Anneleri Vakfı ve bu ülkede büroları bulunan Yunus Emre Enstitüsü ile birlikte geliştirilecek eğitim ve hayrî faaliyetlerin hayata geçirilmesi planlanıyor.
Bosna Yiğitlik Meydanı`ndaki öğrenciler, Aliya İzzetbegoviçokuma grubu toplantıları düzenleyerek Bilge Kral`ın ruh ve gönül dünyasını kavramaya çalıştı. Bosna-Aliya Sohbetleri düzenledi. Aliya Okumaları ve sohbet programlarıyla öğrencilerin kardeş Bosna`nın gönül iklimine adım atmalarını hedeflendi.
Bu hedef doğrultusunda Bosna Hersek ziyareti gerçekleştirilerek AKOS, Sarajevo Ü niversitesi, Yunus Emre Enstitüsü Mostar Şubesi ve Srebrenitsa Anneleri Vakfı ile temaslar kuruldu.
Saraybosna`da Srebrenitsa Anneleri Vakıf Merkezinde gerçekleştirilen ziyaretin konuşma notlarını Boğaziçi Ü niversitesi öğrencisi Rabia Aydemir deşifre etti. Bu vesileyle geçtiğimiz günlerde Saraybosna da Rahmet-i Rahman a kavuşan Srebrenitsa Annelerinden Hatice Mehmedoviçe rahmet niyaz ediyoruz.
Munira Suba&scaron ić
Srebrenitsa Anneleri Vakfı Başkanı
Öncelikle hoş geldiniz. Vakfımızı tanıtmak isterim. Vakfımızın üyeleri annelerden ve eşlerden oluşuyor. Savaşta aile fertlerinden birini kaybetmemiş hiçbir üyemiz yoktur. Şu an mahkemede tanıklık yapıyoruz ve 22 Nisan 2018 tarihinde tanıklık için mahkemeye tekrar gittik.
Avrupa yı ve dünyayı Srebrenitsa Katliamı Önergesi`ni kabul ettirmeye (benimsemeye) çalışıyoruz. Bu elimde gördüğünüz, o önerge.
HOLLANDA, 500 MÜ SLÜ MAN`IN ÖLÜ MÜ NDEN SORUMLU OLDUĞUNU KABUL ETTİ
Her yıl 11 Temmuz`da Avrupa Parlamentosu`nun önündeki bayrak yarıya indiriliyor. Dünyaca ünlü bir avukat tuttuk ve Birleşmiş Milletler`e dava açtık. Sonra Hollanda Hükümeti`ne dava açtık ve hükümet, 500 insanın ölümünden sorumlu olduğunu geçen yıl kabul etti.
DOĞRULUK VE ADALETİN SAĞLANMASI İÇİN ÇALIŞIYORUZ
Eğittiğimiz, meslek sahibi olmalarını sağladığımız 5500 öksüz ve yetim çocuk var. Benim de birçok ödül kazanan bir kız torunum var. Biz doğruluk ve adaletin sağlanması için çalışıyoruz ve bu yolda birçok başarı elde ettik. Çok sayıda savaş suçlusuna dava açtık.
22 Nisanda düzenlenen konferansa Türkiye`den hatırı sayılır pek çok kişiyi çağırdık ve onlar da teşrif ettiler. Kimi çağırırsak çağıralım geliyorlar çünkü vakfımızın yaptığı işe saygı duyuyorlar.
SREBRENİTSA ANNELERİ VAKFI, HÜ KÜ METİN YAPMADIĞI, EKSİK KALDIĞI ŞEYLERİ YAPIYOR
Annelerimiz hükümetin yapmadığı bir şeyi yaptı ve katliamın yapıldığı yeri tespit edip oraya bir anıt yapılmasını sağladı. Şimdi, 6.500 kardeşimiz, isimleri ve soy isimleriyle birlikte oradalar.
OĞLUMDAN GERİYE KALAN İKİ PARÇA KEMİĞİ ELLERİMLE GÖMDÜ M
Oğlumdan kalan 2 parça kemiği de gördüm orada, kemikleri ellerimle gömdüm.
SARAYBOSNA`DA VE SREBRENİTSA`DA BİRER OFİSİMİZ VAR
Burada, Saraybosna`da bir ofisimiz var, aynı zamanda Srebrenitsa`da da bir ofisimiz var merkezimiz ve annelerimiz var. Her yıl düzenlediğimiz etkinliklere katılanlara Srebrenitsa`ya götürüyoruz. Bizim görevimiz, doğru bilgileri yayabildiğimiz kadar yaymaktır.
KİMSEDEN YARDIM BEKLEMEYİN VE HİÇ KİMSENİN SİZE YARDIM EDECEĞİNİ DÜ ŞÜ NMEYİN
Kimseden yardım beklemeyin ve kimsenin de size yardım edeceğini düşünmeyin. Kendi geleceğiniz için çalışmak zorundasınız.
DÜ NYA ADALETSİZ BİR YER VE DÜ NYA MÜ SLÜ MANLARI SEVMEZ
Dünya adaletsiz bir yer ve üzülerek söylüyorum ki dünya Müslümanları sevmez. Bizim bir Hristiyan`a eşit olabilmemiz için beş kat daha fazla çalışmamız lazım. Bizim annelerimiz Hristiyanlara karşı doğruyu söyleyerek birçok başarı elde ettiler.
Biz Amerika, Avustralya ve Afrika gibi birçok yeri ziyaret ettik. Nereye gidersek gidelim bize, Müslüman olduğumuz için, soykırım yapıldığını anlatıyoruz. Bazen sinirleniyorlar. Biz de onlara diyoruz ki 'Biz isterdik ki siz bunların doğru olmadığını bize söyleyebilin.'
HANGİ MİLLETTEN VE DİNDEN OLURSA OLSUN ANNELER SREBRENİTSA`YA SESSİZ KALMAMALI
Dünyanın birçok yerinden önemli kişiler Srebrenitsa ya geliyor. Bizi anlıyorlar ve hak veriyorlar fakat kendi memleketlerine dönünce bizi unutuyorlar. Hangi milletten ve dinden olursa olsun, anneler bu duruma kayıtsız kalmamalı.
ONLAR BİZİ ÖLDÜ RDÜ LER, LAKİN SUSTURAMADILAR
Almanya`da, Srebrenitsa`da ne olduğu, neyle savaşıldığına dair bir konuşma yaptık. Konuşmayı önceden hazırladık çünkü Almancaya da çevirmek istedik. Hayat zor, fakat biz savaşmak zorundayız. Biz sessiz kalamayız ve yaşanılanların anlatılmaya devam edilmesi için başkalarına aktarıyoruz. Şunu net bir şekilde söyleyebilirim: 'Onlar bizi öldürdüler, fakat susturamadılar.'
ALLAH BİZİ BU DÜ NYADA OLAYLARIN ŞAHİDİ OLARAK BIRAKTI
Biz konuşmak zorundayız. Allah bizi bu dünyada, olayların şahidi olarak bıraktı.
En önemli şey, bizim çocuklarımız onlar için çalışıyoruz ve intikam kelimesi gündemimizde bulunmuyor.
Bizim çocuklarımız, öğrencilerimiz çok iyiler, sizler de öylesiniz. Benim kız torunum şimdi Türkiye`de ve bir Türk genci ile evlenmek istiyor. Tabii ne olacağını Allah bilir en önemli şey sağlık, gerisi kader.
İBRAHİM ETHEM GÖREN: BOSNA VE SREBNENİTSA ANNELERİ VAKFI`NA BORCUMUZ VAR
Vakfımız 22 yıldır faaliyet gösteriyor. Merkezimiz, İstanbul`un Fethi`nin başladığı Rumelihisarı`nda bulunuyor. Vakfımızın öğrencilere, mezunlara ve iş dünyasına yönelik pek çok faaliyeti var. Bu bağlamda 2017 yılında 145 faaliyet düzenledik.
Boğaziçi Ü niversitesi`nde okuyan 537 öğrenciye maddi destek sağlıyoruz. Öğrencilerin maddi ve manevi gelişmelerine yönelik faaliyetler düzenliyoruz. Bunların en önemlilerinden biri de Hamilik Okulu çalışmamızdır. Öğrenci arkadaşlarımız belirli bir eğitimden sonra kendileri meydana çıkarak bir yiğitlik meydanı kuruyorlar ve topluma karşı sorumluluklarını yerine getirmeye başlıyorlar. Bosna Yiğitlik Meydanı da bu şekilde ortaya çıktı. Biz arkadaşlarla Bosna Yiğitlik Meydanı bünyesinde yaklaşık bir yıldır birlikteyiz. Onlara 'İnsanlık için neler yapmak istiyorsunuz?' diye sorduk. Bosnalılarla kardeşlik kurmak, yardımlaşmak istediklerini söylediler. Bu bir başlangıç, inşaallah, ziyaretlerimiz ve işbirliği çabalarımız devam edecek. Srebrenitsa Anneleri bizim için çok önemli.
Bosna`yı ve Srebrenitsa annelerini önemsiyoruz. Bosna`ya ve Srebrenitsa Anneleri Vakfı`na borçlarımız var.
1993 yılında askerde bulunuyordum. O zaman Türk ordusu Zenitsa`da bir barış gücü oluşturmuştu. Oraya katılmak için müracaat ettim. Fakat o dönemde Türk ordusu er, erbaş ve muvazzaf subapları Zenitsa`ya götürdü. Yedek subayları almadılar. Hayırlısı olsun dedik. Ama gönlümüz hep buradaydı. Nihayet yirmi beş yıl sonra gönüllerimiz buluştu. Çünkü kalpten kalbe yol vardır. Şimdi biz Saraybosnalı, Srebrenitsalı yahut Bosna Hersekli çocuklara yönelik neler yapabiliriz, ne tür maddi ve manevi yardımlarda bulunabiliriz? Sürdürülebilir birtakım destek imkânları oluşturabiliriz, bunu sizlerle müzakere etmek istiyoruz.
MUNIRA SUBASIÇ: ÇOCUK GELECEK DEMEKTİR
Hepimizin bildiği gibi çocuk gelecek demektir. Srebrenitsa`nın da içinde olduğu Doğu Bosna`ya gelmiş birçok çocuğumuz var. Soykırımdan bahsettiğimizde Srebrenitsa`yı kastediyoruz fakat burada insanların yaşadığı daha geniş bir alan var. Orada insanlar eğitimli olsalar dahi çalışamıyorlar. Bosna Hersek`te çok yoğun bir işsizlik var. Aynı zamanda yalnız, bir başına, hasta annelerimiz de var. Onların ihtiyaçları var ilaca ihtiyaçları var. Sadece onları ziyaret etmek bile başlı başına hizmet olabilir. Biz bunu genelde yapamıyoruz.
EN SAYGI DUYDUĞUMUZ ŞAHSİYET ALİYA İZZETBEGOVİÇ
Bizim yalnızca emekli maaşımız var. Yaptıklarımız sadece insani şeyler. Siz de biliyorsunuz ki ülkemiz bölünmüş durumda. Biz ise tarafsızız, tarafsız olmak zorundayız. En saygı duyduğumuz şahsiyet de Aliya Izzetbegoviç.
Uğraşıyoruz, çözümler buluyoruz. Yardım eden iyi insanlar da var. Mesela 22 Nisan tarihli uluslararası konferans böyle iyi insanların desteği sayesinde hayat buldu. Konferansımıza gelen öğrenciler Hırvatistan Cumhurbaşkanı Kolinda`nın maddi destekleri sayesinde gelebildi. Sırbistan da olumlu adımlar atıyor, keza, öğrencilerine gelip görmeleri için maddi destekler sağlıyor.
Az önce de bahsettiğim gibi Bosnalı çocukların, Srebrenitsalı annelerin ve işsiz gençlerimizin, hastanelerimizin, hatsa annelerimizin pek çok ihtiyacı söz konusu. Biz, kuruluş olarak bunları organize etmeye finansal anlamda muktedir değiliz. Bütün aktivitelerimiz, kuruluşumuza yapılan yardımlarla oluyor. Ağır Ceza Mahkemesi hâkimleri de yaptıkları adli kovuşturmalar için ne kadar katkı sağladığımızın farkındalar. Ayrıca, öğrenciler gelmek istediğinde, biz otobüsü olan arkadaşlarımızdan öğrencileri tünele bırakmaları için otobüs istiyoruz öğrencilerin tünele ücretsiz girmeleri için ricada bulunuyoruz. İşte Srebrenitsa anneleri işlerini el ve gönül birliğiyle ve yapılan maddi ve manevi yardımlarla böyle halletmeye çalışıyor.
MUNIRA SUBASIÇ: ÖĞRENCİLERİ ORGANİZE ETMEK ÖNEMLİ
Öğrencileri organize etmek çok önemli. Vakıftan bir arkadaşımız öğrenci hizmetleriyle meşgul oluyor, bir başkası da finansal işleri organize ediyor. Allah`ın inayeti ve güzel insanların mesaisiyle her zaman işleri halletmeye muvaffak oluyoruz.
DÜ NYA SREBRENİTSA`DA NE OLDUĞUNU ÖĞRENMEK ZORUNDA
Bizim için önemli olan şu ki dünya burada neler olduğunu bilmek, anlamak, öğrenmek zorunda. Aynı zamanda bizlerin de Müslümanlar olarak insanca yaşamak, çalışmak istediğimizi anlamaları gerek. Bize kim 'İyi değilsiniz.' derse ona iyi olduğumuzu ispatlamamız, ispatlamak da değil aslında göstermemiz gerek.
Allah en iyisini bilir, doğruyu da biliyor. Srebrenitsa Anneleri devletin yaptığından çok daha fazla şey yaptı ve yapıyor. Eğer Srebrenitsa`daki anıt merkezi, yapmasalardı var olmasalardı ve tanık olmasalardı eziyetin ve soykırımın yapıldığına dair hiçbir kanıt olmayacaktı.
Başlangıçta bir durum vardı hükümet alanda anıt merkezinin/the area yapılacağını söyledi. Bosna Hersek`in nasıl ayrıldığını ne kadar biliyorsunuz bilmiyorum çocuklar. İki kısım var: Sırp Cumhuriyeti ve Federasyon. İkisi birlikte Bosna Hersek`i oluşturuyor. Başta, henüz Srebrenitsa`da bir anıt merkezimiz yokken, 'Tamam, anıt merkezi Federasyon içinde inşa edilebilir.' dediler ama Srebrenitsa, Federasyonda Sırp Cumhuriyeti`ne ait bölümde yer alıyor. 12 bin 500 kişiye, anıt merkezinin nerede olmasını istedikleri soruldu. Sorulanların %83`ü Srebrenitsa`yı seçti. İlk zamanlarda Sırplar bu talebi görmezden geldi. Bunun akabinde anıt merkezin Srebrenitsa`da olmasını isteyen binlerce anne sokaklara döküldü, kararı protesto ettiler. Sonunda Yüksek Temsilciler Srebrenitsa cevabına uyum sağladı ve anıt şu anda Srebrenitsa`da. Sırp Cumhuriyeti`nin topraklarında soykırımın yapıldığı yerde bir anıt merkezimiz var.
ERKAM ÖZBUDAK
Anne babalarını kaybedip savaş esnasında ve sonrasında mağdur olan çocuklar için yardım yapan iyi insanlardan bahsettiniz, bu insanlardan sürdürülebilir bir ekonomik destek var mı? Yoksa sadece zaman zaman mı yardım ediyorlar?
Munira Suba&scaron ić
Daha önce yaşadıkları yerlere geri dönen insanlardan bahsediyoruz, sadece Srebrenitsa değil tüm Doğu Bosna kısmına dönenlerden söz ediyoruz. İnsanlar öldürülmüştü ya da evlerini terk etmeye zorlanmışlardı ama şimdi geri döndüler. Bunlar mesleği olmayan, etraftan hiçbir katkı almayan insanlar başka yerlere göçedip sonra geri dönen kardeşlerimiz.
SÜ LEYMAN GÜ NDÜ Z
Bosna Hersek`te çok yoğun bir işsizlik var. Bu konuyla uluslararası toplumun ilgilenmesi lazım. Bu yüzden sürdürülebilir işler yapmak önemli.
İBRAHİM ETHEM GÖREN: ÇOCUKLARIN GÖNÜ LLERİNE DOKUNMAK İSTİYORUZ
Buradaki arkadaşlarımız öğrenci. Biz daha çok eğitim çağındaki öğrenciler için birtakım faaliyetler geliştirebiliriz. Siz Bosna`da yaşıyorsunuz ve Bosna`nın şartlarını bizden çok daha iyi biliyorsunuz. Eğitim çağındaki çocuklar için sürdürülebilir faaliyetler geliştirebiliriz. Bu konuda sizinle geleceğe yönelik iş birliği imkânlarını araştırmak istiyoruz. Bu bir başlangıç, size bir mezunumuzun emanetini getirdik ve takdim edeceğiz inşaallah. İmkânlar dâhilinde maddi anlamda da birtakım yardımlar olabilir ama biz daha çok çocukların gönüllerine dokunmak çocuklarla iletişim kurmak onların tahsil hayatına, hayal ve his dünyalarına dinamizmimizle katkıda bulunmak istiyoruz.
Munira Suba&scaron ić
Size iletişimde olduğumuz öğrencilerin bir listesini yapıp, iletişim bilgilerini verebiliriz ve siz de onlarla konuşup iletişim kurabilirsiniz.
ERKAM ÖZBUDAK
Ayrıca Sarajevo Ü niversitesi`yle de temaslarımız olacak.
SÜ LEYMAN GÜ NDÜ Z: BOSNA HERSEK VAADLER MEZARLIĞI GİBİ!
Biz şu an bir başlangıçyaptık, bundan sonra ilişki biçimlerimiz gidip gelerek çoğaltılacak. Boğaziçi Yöneticiler Vakfı yapacağı işleri, üreteceği hizmetleri taahhüt edecek. Burada çok fazla vaatte bulunup hiçbirini yerine getirmeyenler oldu maalesef. Bosna Hersek vaatler mezarlığı gibi.
CANELA TREBO
Kısaca özetlemek gerekirse siz buraya kendinizi tanıtmak, bize hizmetlerimizde yardımcı olmak amacıyla geldiniz. Sizin amacınız da buradaki öğrencilerle tanışmak, onlara dünyayı tanıtmak ve dünyaya bakış açılarını genişletme; Bu bizim iş birliğimizin başlangıcı ve burada bulunan öğrenciler bu işbirliğini devam ettirecek.
SÜ LEYMAN GÜ NDÜ Z
Arkadaşlarımız, bize bilgileri gelecek olan arkadaşlarla birebir ilişki geliştirecekler. Şimdi çok teşekkür ediyoruz bizleri kabul ettikleri için.
İBRAHİM ETHEM GÖREN
Biz de nazik kabulleri için çok teşekkür ediyoruz. Benim dedem de bir muhacir, Recep Kugiç. 1914 yılında Bosna Hersek`ten Tekirdağ`a göçmüşler. Ziyaretimizin ve işbirliğimizin hayır ve bereketlere kapılar aralaması niyazıyla;
Not: Bu haber mülakat 30 Temmuz 2018 tarihinde Dünya Bülteni haber portalında 'Munira Subasiç: Bizi öldürdüler lakin susturamadılar' serlevhasıyla yayınlanmıştır.
