Okul idaresine sık sık gelip giden, projelerini heyecanla paylaşan, etkinlikler için izin isteyen bir öğretmeniniz var. Bu öğretmen beden eğitimi ve spor öğretmeni. Yıl boyunca yapacağı sportif faaliyetleri, yarışmaları, müsabakaları planlamış ve size hepsini heyecanla anlatıyor. Hocam bu ay basketbol, bu ay voleybol, bu ay masa tenisi, bu ay geleneksel oyunlar, bu ay okçuluk, bu ay futsal… Hocam daha bitmedi… Antrenmanlar var, özel jimnastik çalışmalarımız var. Bunlar ne ki… 2.sınıflarımız halk oyunları öğrenecek, 23 Nisan’da gösterimiz olacak, kostümleri ayarladım. Acaba bu kostüm mü yoksa bu mu daha iyi olur kararsız kaldım… Sonra? Hocam gelecek yıl için de çok güzel fikirlerim var. Okulda kort tenisi kulübü açabilir miyiz acaba? Voleybol kulübünü belediyenin salonunda çalıştırsak nasıl olur? Basketbol takımımız komşu kolejin takımıyla dostluk maçı yapabilir mi?
Veli toplantılarından sonra ondan şöyle duyarsınız: 'Hocam velilerimizle çok güzel bir görüşme yaptım. Spora bu kadar ilgi duyduklarını görmek beni çok sevindirdi. Yaptığımız çalışmaların çocuklara yansıdığını görmek en güzel geri bildirim diye düşünüyorum.'
Nerdeyse her ay bu sohbetler tekrarlanır bizim okulda. Kim bu öğretmen diye merak ediyorsunuzdur. Hemen söyleyeyim, Bahar Öğretmen. Onunla sadece spor, spor kültürü, etkinlikler, halk oyunları, jimnastik konuşmayız. Bazen şiir, tarih, kitap, edebiyat üzerine de güzel sohbetler ederiz. Bir okul için sporu, çocukları, hareketi bu kadar seven bir öğretmen çok değerli. Bizim okul bu konuda çok şanslı. Çünkü bahsettiğim öğretmenden sadece bir tane değil, tam üçtane var: Bahar, Osman ve Göknur… Onlar bizim Beden Eğitimi öğretmenlerimiz.
Sporla bu kadar yakından ilgili öğretmenlerin varlığı beni bu konuda bir yazı yazmaya sevk etti.
Bakalım yazıyı beğenecek misiniz?
Okullarda Sporun Önemi Neden Artıyor?
Çocukların dünyasında akıllı telefon, tablet gibi dijital cihazların daha fazla yer işgal etmesiyle birlikte okullarda sportif faaliyetlerin önemi her geçen gün daha da önemli hale gelmektedir. Sporun öğrenciler için pek çok fayda sağlaması, okulların sportif etkinliklere verdikleri değerin ve ilgilinin artmasına neden olmaktadır. Hem fiziksel hem de zihinsel gelişim açısından büyük bir rol oynayan spor, gençlerin hayatlarında kalıcı etkiler bırakmaktadır. Bu yazıda, okullardaki sportif faaliyetlerin önemini ve bu faaliyetlerin öğrencilere sağlayacağı faydaları inceleyeceğiz.
Okullarda spor yapmak, öğrencilerin bedensel sağlık ve formda olma hedeflerine ulaşmasına ve bunları geliştirmesine mükemmel bir fırsat sunar. Spor, gençlerin obezite, kalp-damar hastalıkları gibi sağlık sorunlarından korunmasına, kemik ve kas gelişimine, vücut ağırlığının kontrolüne, enerji tüketimine ve stres atmasına yardımcı olur. Dolayısıyla sporun gençlerin fiziksel sağlığına katkısı inkar edilemez.
Okullarda spor yapmak, gençlerin fiziksel gelişimlerinin yanı sıra zihinsel gelişimine de katkı sağlar. Takım sporları veya bireysel sporlar sayesinde öğrenciler özgüven, öz disiplin ve motivasyon gibi beceriler kazanır. Spor yaparken hedefe odaklanma çabası, azim ve konsantrasyon konusunda önemli dersler verir. Ayrıca spor yapmak stresi azaltır ve öğrencilerin zihinsel olarak daha canlı ve dikkatli olmasını sağlar. Bu zihinsel faydalar, akademik başarılarını da olumlu yönde etkiler. Okullarda spor yapmak, gençlerin zihinsel gelişimini desteklemek için etkili bir yoldur. Bazen saatlerce soru çözmektense birkaçsaatlik bir spordan sonra az sayıda çözülen soru daha fazla başarıyı sağlayabilir.
Takım sporları, fiziksel faydalarından çok daha fazlasıdır. Bu, özellikle grup sporu aktiviteleri bir gencin hayatına dahil edildiğinde böyledir. Çalışmalar, fiziksel aktivite ile akademik performans arasında doğrudan bir ilişki olduğunu göstermiştir. Örneğin, Kansas Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada, 9. ve 12. sınıflardaki öğrencilerin performansına bakan araştırmacılar, sporcu öğrencilerin %97’sinden fazlasının liseden mezun olduğunu, bu oranın hiçspor yapmamış öğrencilere göre %10 daha yüksek olduğunu bulmuşlardır. Bu sonuçlar, takım sporlarının öğrencilerin disiplin, motivasyon, hedef belirleme ve zaman yönetimi gibi becerilerini geliştirdiğini ve bu becerilerin de akademik başarıyı artırdığını göstermektedir.
Okullarda spor yapmak, gençlerin sosyal ve iletişim becerilerine de katkı sağlar. Takım sporları veya grup çalışmaları sayesinde öğrenciler işbirliği, liderlik ve takım ruhu gibi beceriler geliştirir. Spor etkinlikleri, farklı kültürlerden gelen öğrencilerin bir araya gelip yeni arkadaşlıklar kurmasını ve toplumsal bağlarını güçlendirmesini sağlar. Ayrıca aynı takımda yer almak, birlikte çalışmak, birbirine destek olmak ve sorumluluk almak gibi değerli sosyal dersler öğretir. Dolayısıyla okullarda spor yapmak, gençlerin sosyal etkileşimlerini artırmak ve topluma daha iyi entegre olmalarına yardımcı olmak için etkili bir yoldur.
Spor etkinlikleri, farklı kültürlerden ve farklı sosyal çevrelerden gelen öğrencilerin bir araya gelip yeni arkadaşlıklar kurmasını sağlar. Spor, insanları birleştiren evrensel bir dil sunar ve kültürel zenginliği artırır. Okullarda spor yapmak, öğrencilere birlikte çalışma ve rekabet etme imkanı verir. Bu ortamlarda, öğrenciler farklı yaşam deneyimlerini paylaşır, birbirine saygı duymayı, nezaketi öğrenirler ve birbirlerinden öğrenirler. Böylece, spor etkinlikleri, sınırları aşan dostlukların ve kültürel anlayışın temellerini atar. Okullar, bu fırsatı sunarak gençleri daha kapsayıcı bir toplumun parçası yapar ve dünya çapında bir dayanışma ve hoşgörü kültürünün oluşmasına katkıda bulunur.
Spor yapmak, gençlere disiplin ve sorumluluk duygusu kazandırır. Öğrenciler, sportif faaliyetlere katılmak için belirlenen antrenman programlarına uymak ve düzenli olarak çalışmak zorundadır. Bu sayede, çalışma alışkanlığı geliştirirler. Spor başarısı için öğrencilerin motivasyonlarını ve odaklanmalarını korumaları gerekir. Bu süreçte, kendilerini aşmak ve hedeflerine ulaşmak için disiplinli bir şekilde çaba gösterirler.
Ayrıca spor etkinliklerine katılanlar sorumluluk duygusu geliştirirler. Bir takım veya spor grubunun bir üyesi olarak, takım arkadaşlarına, öğretmenlerine ve antrenörlere karşı sorumluluklarını yerine getirmeleri beklenir. Öğrenciler, antrenmanlara tam katılmak, kurallara uymak, takım için çalışmak ve ekip arkadaşlarına destek olmak gibi görevleri üstlenirler. Bu da, gençlerin toplumdaki rollerini sorumlu bir şekilde yerine getirmelerine yardımcı olur.
Sporun çocuk gelişimindeki önemi, pek çok araştırma ile de desteklenmektedir. Örneğin, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nde yayınlanan bir makalede sporun çocukların özgüven, beden tanıma, sosyalleşme, dünyayı keşfetme, sağlıklı büyüme ve gelişme gibi pek çok alanda fayda sağladığı belirtilmiştir. Yine başka bir makalede sporun çocukların hafıza ve öğrenme kapasitesini artırdığı, stresi azalttığı, sigara ve madde kullanımından uzak tuttuğu vurgulanırken yine sporun çocukların psikolojik olarak rahatlamasını, kaygı ve depresyon gibi durumlardan korunmasını, stresle baş edebilme yeteneğini geliştirdiği ifade edilmiştir.
Sporun okullarda önemini farklı ülkelerdeki örneklerle de görebiliriz. Örneğin, Finlandiya’da okullarda spor eğitimi zorunlu bir ders olarak verilmekte ve öğrenciler bir spor salonunda haftada en az iki saat spor yapmaktadır. Bu sayede, Finlandiya’da öğrencilerin obezite oranı %5’in altında kalmakta ve PISA testlerinde dünya sıralamasında ilk beşte yer almaktadır. Bir başka örnek ise ABD’de uygulanan “Let’s Move” kampanyasıdır. Bu kampanya ile okullarda spor salonları, yüzme havuzları, bisiklet parkurları gibi fiziksel aktivite imkanları artırılmış ve öğrencilere sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırılmıştır. Bu kampanya sayesinde, ABD’de çocukluk çağı obezitesi %13’ten %9’a düşmüştür. Bu örnekler, sporun okullarda önemli bir rol oynadığını ve öğrencilerin sağlık, gelişim ve başarı açısından faydalandığını göstermektedir. Okullarda sportif faaliyetlere önem verilmesi, bu faydaların öğrencilere ulaşmasını sağlayacaktır.
Bizim ülkemizdeki okullarda sporun önemini artırmak için şunları yapabiliriz:
· Okullarda öğrencilere haftada en az iki saat spor yapma imkanı sağlayabiliriz.
· Okullarda her sabah 15 dakika fiziksel aktivite yaptırılabilir.
· Okullarda spor salonları, yüzme havuzları, bisiklet, kaykay, paten parkurları gibi fiziksel aktivite alanları oluşturabilir veya var olan alanları iyileştirebiliriz.
· Okullarda farklı spor dallarına yönelik kulüpler kurabilir ve öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine göre spor yapmalarını teşvik edebiliriz.
· Okullarda sportif yarışmalar, turnuvalar, şenlikler düzenleyebilir ve öğrencilerin spor yapma motivasyonunu artırabiliriz.
· Okullarda sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırmak için beslenme eğitimi verebilir ve kantinlerde sağlıklı yiyecek ve içecek seçenekleri sunabiliriz.
· Okullarda öğrencilerin daha çok hareket etmesini teşvik edebilir, bu konuda düzenleme, parkurlar yapabiliriz.
· Okul öncesi dönemde, çocukların hareket etmelerini ve oyun oynamalarını sağlayacak fiziksel aktivite programları uygulanabilir. Bu programlar, çocukların motor becerilerini, beden farkındalığını, sosyal ve duygusal gelişimlerini destekleyebilir.
· İlkokul döneminde, çocukların spor yapmaya ilgi duymalarını ve alışkanlık kazanmalarını sağlayacak spor eğitimi verilebilir. Bu eğitimde, çocuklara farklı spor dalları tanıtılabilir ve temel kuralları öğretilerek deneyimleme fırsatı sunulabilir.
· Ortaokul döneminde, çocukların yeteneklerine ve ilgilerine göre spor yapmalarını teşvik edecek kulüp faaliyetleri düzenlenebilir. Bu faaliyetlerde, çocuklar hem spor yapmanın keyfini yaşayabilir hem de takım çalışması ve rekabet gibi değerleri öğrenebilir.
· Lise döneminde, gençlerin spor yapma motivasyonunu artıracak yarışma ve turnuvalar organize edilebilir. Bu yarışma ve turnuvalarda, gençler hem sportif başarı elde etmeye çalışabilir hem de sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyebilir.