Gülhane Parkı, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Topkapı Sarayı nın dış bahçesiydi ve içinde bir koru ve gül bahçeleri bulunurdu.

Parkın Alemdar yönündeki Soğukçeşme kapısının yanında I. Ahmet Çeşmesi, parkın dışında Zeynep Sultan Camisi koruyu çevreleyen tarihi yapılardır. Gene Alemdar tarafında Gülhane Parkı nı çevreleyen duvarın sağ köşesindeki Alay Köşkü tarihi önemi olan bir yerdir. Sarayburnu rıhtımında eskiden Bizanslılar dan kalma Aya Barbaro kapısı vardı.

II. Mahmut bu kapıyı yıktırıp yerine topların koruduğu güzel bir saray yaptırdı. Bu saray 1862&prime de yanmıştır. Gene bu burun çevresinde Gotlar Anıtı, birçok kapılar, bodrumlar vardı ki en büyükleri Bizanslılar dan kalma Aya Sotiri Manastırı na aitti. Burada ayrıca Sinan Paşa tarafından yaptırılıp III. Murat a hediye edilen köşkün kalıntıları da göze çarpar.

Topkapı Sarayı ile Gülhane Parkı arasında hem Sarayburnu hem de Alemdar ve Ayasofya yönlerinde yollar vardır. Padişahlar ve saray halkı koruya bu yollardan gidip gelirlerdi. Ayrıca padişahın dairesinden koruya giden gizli bir yol da vardı. Bu yol eskiden Sarayburnu yönünde olan köşklere çıkardı.

1839 tarihinde Tanzimat Fermanı`nın Gülhane`de okunmasından dolayı bu fermana Gülhane Hattı Hümayunu denir. Padişahların Dolmabahçe Sarayı`na taşınması, daha sonra Avrupa demiryolunun Sirkeci`ye Sarayburnu`ndan geçerek gelmesi üzerine parkın ağaçları, köşkleri sökülüp yıkılmış, burası garip bir eğlence yerine dönerek 'Bitli Kağıthane' adını almıştır. II. Abdülhamid 1880`lerde ilk büyük müzenin burada yapılmasına izin verdi. Müze-i Hümayun`un yapılması sonrasında, 1912 yılında dönemin İstanbul Şehremini (Belediye Başkanı) Cemil Paşa tarafından bahçe düzenlemesi yapıldı ve park haline getirilerek halka açıldı.

Toplam alanı 163 dönüm kadardır. Parkın girişinde sağ tarafta İstanbul şehremini ve belediye başkanlarının büstleri vardır. Parkın ortasından iki yanı ağaçlı yol geçer. Bu yolun sağında ve solunda dinlenme yerleri, çocuk bahçesi bulunmaktadır. Boğaza doğru kıvrılarak inen yokuşun hemen sağında bir Aşık Veysel heykeli, yokuşun sonuna doğru biraz üst kısımda ise Romalılardan kalma Gotlar Sütunu vardır.

Sarayburnu Parkı kısmı eskiden Sirkeci demiryolu hattı üstünden bir köprüyle ana parka bağlıydı. Bu kısım sonradan sahilyolu 1958 ile parktan ayrıldı. Sarayburnu kısmında Atatürk ün Cumhuriyetten sonra dikilen ilk heykeli 3 Ekim 1926 bulunur. Heykel, Avusturalyalı mimar Kripel tarafından yapılmıştır. Atatürk, halka latin harflerini halka ilk defa bu parkta 1 Eylül 1928 tarihinde gösterdi. Atatürk ün naaşı Ankara ya gönderilirken, İstanbul daki son tören Gülhane Parkı nın Sarayburnu bölümünde 19 Kasım 1938 tarihinde yapıldı. Tabut, top arabasından 12 general tarafından alınarak Yavuz zırhlısına götürülmek üzere rıhtımdaki bir dubaya yanaşan Zafer destroyerine konuldu.

Korunun içinde cins bitkilerin yanı sıra bazı yapılar da vardır. Bunun yanında İshak Paşa köşkü I. Selim in iki Mermer Köşkü bunların arasındadır. Ayrıca I. Abdülhamit taralından yaptırılan Gülhane Kasrı da önemli yapılardandı. Bunların şimdi kalıntıları vardır.

Parkın sağ tarafından Topkapı Sarayı na giden yolda şimdi müzeler bulunmaktadır. Bu müzelerin altında bazı büyük bodrumlar vardır. Bunların Bizans İmparatoru Arcadius tarafından yaptırılan hamamlara ait olduğu sanılmaktadır.

Cumhuriyet devrinde Gülhane Parkı Atatürk ün Kurtuluş Savaşı ndan sonra İstanbul semtinde ilk ayak bastığı yer olarak ayrı bir önem kazandı. Sarayburnu nda bunu anmak için 1927&prime de Atatürk ün ilk heykeli dikildi. Park o tarihten beri, halkın çok sevdiği bir gezinti yeridir. 1950&prime den 1958&prime e kadar İstanbul Belediyesi tarafından düzenlenen « Bahar ve Çiçek Bayramı» Gülhane Parkı nda açıldı. Burada küçük çapta bir de « Hayvanat Bahçesi» kurulmuştu. Deniz kıyısında oluşu, parka ayrı bir özellik verir.

Gülhane Parkı nın tarihe geçen bir önemli yönü de Tanzimat hareketinin başlangıcı sayılan Islahat Fermanı nın 1839&prime da burada okunmasıdır. 3 Kasım tarihli olan Ferman Padişah I. Abdülmecit le devlet büyükleri nin, elçilerin önünde 101 pare top atıldıktan sonra o zaman Hariciye Nazırı (Dışişleri Bakanı) olan Mustafa Reşit Paşa tarafından okundu. Türkiye nin Batılılaşma hareketinde ilk adımın atıldığı yer olarak da Gülhane adı önemli bir yer tutar.

Önceleri içerisinde dinlenme yerleri, gazinolar, kahveler barındıran parka daha sonra 1955` te küçük bir hayvanat bahçesi kurulmuştur. Ancak bakımın sağlanamamasından dolayı parktaki hayvanların hepsi Ankara`daki Atatürk Orman Çiftliği`ne götürülmüştür. İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 2001 yılında kapatılan parktaki çevre düzenleme çalışmaları iki yıl sürmüştür.

Kültür ve Turizm Bakanlığı`nın 'Sur-i Sultani' projesi çerçevesinde bulunan Gülhane Parkı, ' Has Bahçe' olarak turizme ve İstanbul halkına hizmet vermektedir. 2008 yılında İstanbul İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi park içinde bulunan eski Has Ahırları binasında açılmıştır.