Bu yazımda Çamlıhemşin ilçesindeki, 13 üncü yüzyılda bölgede yaşayan Kommenoslar 750 metre yükseklikte sarp kaya üzerine inşa etti. Kale, Cenevizliler başta olmak üzere Rumlar ve Osmanlılar tarafından 1800 lü yılların sonuna kadar kullanılan bir kaleden bahsedeceğim.
Rize deki önemli tarihi mekanlar arasında yer alan Zilkale, eşsiz manzarasıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye nin en görkemli 13 kalesini sıraladı. Dünya Doğayı Koruma Vakfı nın (WWF) korunması gereken 200 ekolojik saha arasında gösterdiği, Rize Fırtına Vadisi nde bulunan Zilkale ise listede ilk sırada yer alıyor.
Manzarasıyla yerli ve yabancı turistleri kendine hayran bırakan sarp kaya üzerindeki kale, yaz döneminde binlerce ziyaretçi ağırlıyor.
1500 lü yıllarda kurulan köyün eski adı Yunanca Kolona olup 'Mezar' anlamına gelmektedir, daha sonra 'Zilkale' adını alarak köy statüsüne kavuşmuştur.
Sarp bir kaya üzerine kurulu olan Zil Kale nin, Osmanlı Devleti nin bölgeyi fethetmesinin ardından askeri amaçlı kullanıldığı biliniyor. Muhafız binası, şapel ve baş kule bölümlerinin yer aldığı kalede, 2008 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından bakım, onarım ve restorasyon çalışmaları yapıldı.
Kaçkar Dağları nın yüksek kesimlerinde kar yağarken, eteklerinde canlılığını koruyan sonbahar renkleriyle iki mevsimin bir arada yaşandığı bölgede, Zil Kale turistlerin en gözde mekanları arasında yer alıyor.

Bölgedeki görsel şöleni tepeden izleme olanağı sağlayan kale, ziyaretçi sayısındaki artış dolayısıyla gündüz saatlerinde açık tutuluyor.
Bölgenin en dikkate değer eserlerinden birisidir. İlçe merkezinin 15 kilometre güneyinde, Fırtına Deresi`nin batı yamaçları üzerine kuruludur. Kalenin üzerinde inşa edildiği sarp kaya kütlesi denizden 750 metre, dere yatağından yaklaşık 100 metre yüksekliktedir. Kale dış surlar, orta surlar ve içkaleden meydana gelir. Dış kalenin kapısına kuzeybatı yönündeki patika bir yolla ulaşılır. Bir teras yardımıyla orta surlar seviyesine çıkılır. Buradan ikinci bir kapı yardımıyla kale içerisine girilir. Orta kale içerisinde üçönemli yapı bulunur. Bunlar muhafız binası, şapel ve baş kuledir. Kulenin dört katlı olduğu duvarlardaki hatıl izleri ve kiriş deliklerinden anlaşılmaktadır. Duvarlar üzerinde doğu (vadi, manzara) yönünde kemerli pencereler, diğer taraflarda mazgal delikleri bulunmaktadır.
Kulenin üstünün dendanlı bir teras şeklinde olduğu belirlenmiştir. Zil Kale, Kale-i Bala, Ciha Kale ve Kız Kaleleri gibi hem yörenin, hem de İspir`e ulaşan önemli bir ortaçağ kervan yolu üzerinde güveliği sağlamaktaydı.

Zilkale, tarihi İpek Yolu üzerinde yer aldığı için eski dönemlerde konaklama ve haberleşmede önemli bir merkez konumundaymış. Her ne kadar ismi kale olsa da, daha çok bir gözetleme kulesi ve gelen misafirlerinin konaklayabileceği bir yapı olarak kullanılmış.
İpek Yolu`nun güvenliğini sağlayan Zilkale, Osmanlı Devleti`nde de kullanılmış. O dönemlerde ismi Aşağı Kale anlamına gelen Kale-i Zirmiş.
Kalenin üçana bölümü var. Dış kale, orta kale ve içkale. Buradan geçenler dış kaleden girer, orta kalede bulunan ve depo olarak kullanılan yerlere yüklerini bırakırmış. Vergi kaçakçılığını önlemek için Muhafız Odası denilen odalarda eşyaların kaydı tutulurmuş. bu eşyalar bir sonraki duraklarında tekrar sayılır ve eksik çıkarsa eşyaların satılmış olması anlamına gelirmiş. Bu durumda kişiden, satış yaptığı için vergi kesilirmiş.