Siber dolandırıcılar, dijital hareketliliğin yoğun olduğu tatil ve bayram günlerinde internet kullanıcılarının kişisel verilerini elde edebilmek için fırsat kolluyor. Uzmanlar, asılsız linkleri, bire bir kopyalanan sahte siteleri, sosyal medyada konum paylaşımını, ortak ağa açık cep telefonlarını, tanıdıktan geldiği zannedilen e-postaları ve halka açık Wi-Fi'leri siber zorbaların internet kullanıcılarını dolandırmak için kullandığını aktardı. 'Moda olan hırsızlık türü, siber dolandırıcıların asılsız linkleri' Dijital Bağımlılıkla Mücadele Derneği Başkanı Prof. Dr. Tuncay Dilci, bayram ve tatil dönemlerinde çocuklar ve yetişkinlerin zamanını gereğinden fazla ekran karşısında geçirdiğini söyledi. Özellikle oyunlardaki içeriklerin barındırdığı risklere dikkati çeken Dilci, 'İçeriği tasarlayan, karşı tarafı kontrol etmeyi amaçlayabiliyor. Dijital mecralardaki oyun içeriklerine ve içerisinde verilen mesajlara ailelerin dikkat etmesi gerekir. Çünkü çocukta zararlı alışkanlıklara sebep verebilir.' dedi. Dilci, dijital hırsızlıkların dönemsel değişiklik gösterdiğini dile getirerek, 'Şu an moda olan hırsızlık türü, siber dolandırıcıların asılsız linkleridir. Bu linkler üzerinden sahte 'bayram ikramiyesi' mesajlarıyla 50 yaş üzeri kişileri hedef alıyorlar. Siber dolandırıcılar, bireyin sağlık problemini takip ediyorlar. Sağlığına derman aramaya çalışan kişinin sosyal medya paylaşımlarını takip ediyorlar. Dijital ayak izlerinden dolandırıcılık eylemlerinde bulunuyorlar.' diye konuştu. 'Bayramlarımız dijitalleşmesin' Bayram tatiline gideceklerin sosyal medyadan konum paylaşmasının riskli olduğunu anlatan Prof. Dr. Tuncay Dilci, bireyin daha önce ikamet ettiği adreslerin takip edilip ikamet konumlarının bulunabileceği uyarısında bulundu. Dilci, bayramlarda yüz yüze iletişimin önemine de değinerek şunları ifade etti: 'Bayramlarımız dijitalleşmesin. Kovid-19 döneminde iki yıl yeterince dijitalleştik. Bu dönem yüz yüze iletişim kurmaya dikkat etmeliyiz. Kültürel kodlarımızın eşliğinde büyüklerimizi ve akrabalarımızı ziyaret ederek bayramı yüz yüze geçirmeliyiz.' 'Cep telefonunu ortak ağa erişime açmak riskler barındırıyor' Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sefer Darıcı da bayramlarda reklamların daha fazla gösterildiğini ve bayrama yönelik kampanyalar doğrultusunda reklam içeriklerinin oluşturulduğunu aktardı. Darıcı, internet sitelerinin kopyalanıp sahte sayfalar oluşturulduğunu vurgulayarak, 'Bu sayfalar üzerinden kişilere yönlendirme yapılabiliyor. Gerçeğinden ayırt edilmemiş kampanyalara, kurumsal kimliği olmayan firmaların ürünlerine dikkat etmek gerekiyor. Eğer bir şey gerçek olamayacak kadar iyiyse gerçek değildir.' ifadelerini kullandı. Darıcı, bayram tatiline çıkacaklara şu önerilerde bulundu: 'Bayram tatiline çıkıldığında evdeki Wi-Fi kullanılmayacaksa kapatılmalı. Wi-Fi'ye iletişim sağlandığında IP adresi üzerinden işlem yapılabilir. Cep telefonunu ortak ağa erişime açmak da riskler barındırıyor. Çünkü cep telefonunun ortak ağından internete giren kişinin hangi amaçla kullandığı bilinmiyor. Ortak ağ dikkatli kullanılmalı.' Tanıdıktan gelen her e-posta masum olmayabilir Global Bilişim Derneği (BİDER) Başkanı Şenol Vatansever ise bayram ve tatil dönemlerinde sosyal medya kullanımın arttığını, siber korsanların insanları kandırmak için faklı yöntemler uyguladığını dile getirdi. Vatansever, bilgisayarlarda mutlaka lisanslı ürünler kullanılmasını önererek, 'Güncellemeleri düzenli olarak yüklemediğiniz, kırılmış uygulamalar kullandığınızda siber saldırılara daha açık olursunuz. Bilinen virüslere karşı koruyacak lisanslı ve güncel bir antivirüs programı kullanmanız güvenlik için önemlidir.' dedi. Hiçbir önlemin yüzde 100 güvende olunduğu anlamına gelmeyeceğinin altını çizen Vatansever, şunları kaydetti: 'Güvenilirliğinden emin olmadığınız bağlantılara tıklamayın. Tanıdığınızdan, hizmet aldığınız şirketlerden gelen ya da geldiğini zannettiğiniz her e-posta masum olmayabilir. E-posta tanıdığınız bir kişiden ya da şirketten geliyor olsa bile eğer o kaynak da zararlı bir yazılımın etkisindeyse size zarar verebilecek bağlantılar içerebilir. Bilgisayarınızı siz farkında bile olmadan ele geçirilebilir, tüm dosyalarınız ve şifreleriniz kullanılamaz duruma gelebilir.' Wi-Fi'ler şifrelenmiş olsa da bilgisayar korsanları cihazlardaki bilgiye erişebilir Mali Bilirkişi Gökhan İlikli de güvenli olmayan web siteleri ve halka açık Wi-Fi üzerinden çevrim içi bankacılık veya alışveriş yapmanın riskli olduğuna işaret etti. İlikli, bankaların kullanıcıların bilgilerini güvende tutmak için şifreleme kullandığını belirterek, 'Bazı halka açık Wi-Fi noktaları şifrelenmiş olsa da ağ güvenli değilse, bir bilgisayar korsanının cihazınızın ilettiği ve aldığı verileri dinleme olasılığı veya diğer hassas bilgileri kaydetme durumu vardır.' diye konuştu. Tatilde veya gündelik hayatta güvenli bankacılık işlemleri yapmak için önerilerde bulunan İlikli, sözlerini şöyle tamamladı: 'Çevrim içi bankacılık veya herhangi bir finansal işlem için her zaman ev, iş yeri Wi-Fi'nizi kullanmalısınız. Hareket halindeyken bankacılık yapmak zorundaysanız, halka açık Wi-Fi yerine 3G veya 4G kullanmayı deneyin ve bankanın web adresinin 'https' ile başladığından emin olun.' İTTİFAK-AA