İstanbul`un yedi tepesini pek çok kez duymuşsunuzdur. Şimdilerde mega şehrin beton yığınlarında kaybolan bu tepelerden topografik olarak bahsetmek mümkün değildir. Rivayete göre Roma İmparatoru Konstantin, İstanbul`u Güneş, Ay ve 5 gezegenin olduğu düşüncesinden hareket ederek kenti 7 tepe üzerine kurdu. Roma gibi, Bizans İmparatorluğu ve Osmanlı Devleti de görkemli yapılarını çoğunlukla 7 tepe üzerine inşa etti.
Yedi renk, yedi sesten sayısız belirişler' diye yazmış Necip Fazıl, 'Canım İstanbul' şiirinde. Nazım Hikmet hasretini 'Yedi tepeli şehrimde bıraktım gonca gülümü' dizesinde dile getirmiş. Yahya Kemal de 'Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul' dizeleriyle anlatmış. İstanbul Belediyesinin logosunun da üzerinde bulunan, şairlerin dizelerinde bahsettiği yedi tepe, sahi neresi?
Gayrettepe, Esentepe, Kuştepe, Seyrantepe, Gültepe, Fikirtepe, Çamlıca tepesi gibi sonu tepe ile biten semtler olmadığını peşinen belirteyim. Çünkü o dönemde sur dışında kalan yerler İstanbul olarak kabul edilmiyordu. Dolayısıyla İstanbul`un yedi tepesi de surların içerisinde kalıyor. İstanbul un tepeleri Akrapolis ten başlayıp Edirnekapı ya kadar gidiyor. Edirnekapı dan biraz yükselerek giden yerler var. Birinci tepede Topkapı Sarayı, ikinci tepede Nuruosmaniye Camisi, üçüncü tepede Süleymaniye Camisi, dördüncü tepede Fatih Camisi, beşinci tepede Yavuz Sultan Selim Camisi, altıncı tepede Mihrimah Sultan Camisi, yedinci tepede Haseki Külliyesi yer alıyor.
Bu 7 tepe içerisinde Sarayburnu Tepesi en önemli tepedir. Tarihi Yarımada`da Sarayburnu`ndan başlayıp, denizden yaklaşık 30-40 metre yüksekliğe ulaşan tepe Sarayburnu Tepesi olarak kabul ediliyor. Sarayburnu Tepesi`ne Topkapı Tepesi de denir. Tarihi bölge, kuzeyde Sirkeci den güneyde Kadırga Limanı na kadar uzanıyor. Fatih Sultan Mehmet tarafından 1478 yılında yaptırılan Topkapı Sarayı, birinci tepenin en hakim noktasıdır.
Sarayburnu Tepesi, Topkapı Sarayı, Aya İrini, Ayasofya, Sultanahmet Camisi, İbrahim Paşa Sarayı, Milion Taşı, Alman Çeşmesi, Küçük Ayasofya Camisi, İstanbul Arkeoloji Müzesi, Yerebatan Sarnıcı, Cağaloğlu Hamamı, Yeni Cami, Sirkeci Garı, Bukoleon Sarayı, Arasta Pazarı, gibi tarihi mekanlara evsahipliği yapar.
Çemberlitaş Meydanı, İstanbul`un ikinci tepesi olarak kabul ediliyor ve Roma`dan getirilen Çemberlitaş Sütunu burada yükseliyor. Deniz seviyesinden yaklaşık 50 metre yükseklikte olan bu tepede yer alan anıt eserler, Mese-Divanyolu üzerinde görebilirsiniz.
Bu tepenin en önemli eseri, Nuruosmaniye Camii, İstanbul da inşa edilen ilk barok özellikli camidir. MS 330 yıllarında İmparator I. Konstantin onuruna, İstanbul un bu ikinci tepesine dikilen Çemberlitaş ile temeli 1461 yılında atılan, dünyanın en büyük ve en eski kapalı çarşılarından biri olan tarihi Kapalıçarşı da bu tepededir. Bu tepede ayrıca Firuzağa Camisi, Binbirdirek Sarnıcı, Çemberlitaş Hamamı, Çorlulu Ali Paşa Camisi ve medresesi, Çinili Han, Mısır Çarşısı da yer alıyor.
İstanbul coğrafyasında en belirgin 3 tepeden biri olan Beyazıt Tepesi deniz seviyesinden 50-60 metre yükseklikte. Altıncı ve yedinci tepelerle birlikte kentin en yüksek sırtını oluşturan Beyazıt Tepesi`nin incisi Mimar Sinan ın kalfalık devri eseri olarak bilinen Süleymaniye Camii; Hatta bu tepe Süleymaniye Tepesi olarak da biliniyor. Beyazıt Camisi, Mimar Sinan Türbesi, İstanbul Ü niversitesi ve Beyazıt Kulesi ve birçok tarihi yapıyı görmek mümkündür.
Fatih Tepesi, Fevzi Paşa Caddesi ve Atatürk Bulvarı nın içinde yer alıyor. Tarihi Yarımada`nın en yüksek noktasıdır burası. Bu nedenle Bizans ve Osmanlı dönemlerinde en prestijli yapılar bu bölgeye yapılmış. Bizans döneminde tepede İmparator I. Konstantinus tarafından inşa ettirilen ve 12 havariye ithaf edilen Havariyun Kilisesi bulunuyordu. Fetih sırasında bu yapı tahrip olunca Fatih Sultan Mehmet fetih zaferi olarak selatin camii inşa ettirme kararı aldı ve Fatih Camii inşa edildi. Fatih Sultan Mehmet`in türbesi de aynı zamanda burada yer alıyor.
Yavuzselim tepesi, denizden 50 metre yükseklikteki beşinci tepenin kıyıya dik inen sırtında, kuzeye doğru denize dik bir burun oluşmuştur. Bu tepede, Yavuz Sultan Selim Camisi, Fethiye Camisi, Kariye Camisi, Fener Rum Patrikhanesi yer alıyor.
Edirnekapı tepesi, Fatih Tepesi`nin uzantısı olan sırt üzerinde yer alır. Bu platformun kara surlarıyla birleştiği noktada, kentin en yüksek kotuna, 70. metreye ulaşılır. Bu noktada Mihrimah Sultan Camisi bulunur. Tekfur Sarayı, bu tepenin Bizans dönemine ait odak noktasıdır.
Kocamustafapaşa tepesi diğer altı tepeden coğrafi sınırlarla ayrılarak Marmara Denizi ne yönlenir. Denizden 60. metreye kadar yükselen bu tepe, dördüncü ve altıncı tepelerden derin bir vadiyle ayrılmaktadır. Kara surlarına dayandığı noktada en yüksek seviyeye ulaşan tepe, doğuya doğru alçalan bir burun yapar. Bizans döneminde yedinci tepe, 403 yılında yapılan Arkadius forumu ve bu forumun ortasında yer alan Arkadius sütunu ile işaretlenmiştir. Osmanlı döneminde, buraya Haseki Külliyesi ve imareti, Haseki Sultan Camisi ve Bayrampaşa mescidi yapılmıştır.
