Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi (ASBÜ) İlahiyat Fakültesi tarafından Ankara Valiliği ve Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı iş birliğiyle ‘Bütün Yönleriyle Abidin Paşa Sempozyumu’ Başkent’te gerçekleştirildi. ASBÜ Rektörlük binası Güvercinlik Salonu’nda 4 Mayıs 2023 Perşembe günü düzenlenen ‘Bütün Yönleriyle Abidin Paşa Sempozyumu’nda Abidin Paşa’nın, hayatı, ailesi, eğitim süreci, üstlendiği görevler ve eserleri ilk defa farklı yönleriyle değerlendirildi.
ASBÜ Rektörü Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan-Ankara Valisi Vasip Şahin.
ABİDİN PAŞA VE TORUNLARI
Balkanlar, Arnavutluk, Ankara, Çukurova ve Adana’da önemli izler bırakan, Mehmet (Malûmatçı) Tahir Bey’in (Baba Tahir) çıkardığı Malûmat gazetesi/dergisinde yazılar kaleme alan, Osmanlı Devleti’nin öne çıkan, etkili devlet adamlarından ve üretken yazarlarından olan Abidin Paşa 1843’te Preveze’de doğdu.
Kaymakamlık (Preveze, Narda), Nizamiye Mahkemesi İkinci Reisliği (İzmir), Mutasarrıflık (Erbaa, Tekirdağ, Varna), Borsa Komiserliği (İstanbul), Valilik (Sivas, Selanik, Adana, Ankara, Cezâyir-i Bahr-i Sefîd) ve Hariciye Nazırlığı yapan Abidin Paşa Yemen Islahat Komisyonu azası iken 19 Nisan 1906’da hayatını kaybetti.
Abidin Paşa’nın torunları arasında Cumhuriyet dönemi ressamlarından Abidin Dino, düşünce adamlarından Celal Nuri İleri ile siyasetçi Rasih Nuri İleri de yer alır. Bu üç torunu da ‘Bütün Yönleriyle Abidin Paşa Sempozyumu’nda bildiri konusu oldu.
FARKLI YÖNLERİYLE İLK SEMPOZYUM
Sempozyumun açılış konuşmaları Ankara Valisi Vasip Şahin, ASBÜ İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Selçuk Coşkun, Atatürk Kültür Merkezi Başkanı Dr. Zeki Eraslan, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Yüksek Özgen ve ASBÜ Rektörü Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan tarafından yapıldı.
Rektör Arıcan konuşmasında, Bütün Yönleriyle Abidin Paşa Sempozyumu’nun, Abidin Paşa’yı farklı yönleriyle değerlendiren ilk sempozyum olma özelliği taşıdığına dikkat çekerek, Abidin Paşa hakkında bilinmeyenleri duyurabilme adına önemli bir çalışma olduğunu vurguladı. Abidin Paşa tarafından inşa ettirilen Valilik Binasının şu an İlahiyat Fakültesi olarak kullanıldığını belirten Arıcan, Ankara’ya önemli katkıları olan Abidin Paşa’nın sosyal bilimlerin farklı alanlarında da çok sayıda önemli eseri olduğunu belirtti.
Sempozyum açılış konuşmaları sonrasında üç farklı oturumla devam etti. ASBÜ İlahiyat Fakültesi’nden Prof. Dr. Ejder Okumuş oturum başkanlığında yürütülen ilk oturumda İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Süleyman Berk “Abidin Paşa’nın Torunu Râsih Nuri İleri’den Birkaç Hatıra”, İstanbul Medeniyet Üniversitesi’nden Prof. Dr. Celali Yılmaz “Türk Borsa Tarihinde Abidin Paşa”, ASBÜ İlahiyat Fakültesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Ersin Durmuş “Abidin Paşa’nın Kitap Basım Denetimleriyle İmtihanı ve Kayıp Kitabı” ve İslami Araştırmalar Enstitüsü’nden Dr. Öğr. Üyesi Ozat Shamshiyev “Abidin Paşa’nın Borsaya Dair Risalesi Üzerine Bir İnceleme” başlıklı bildiri sunumlarını yaptılar.
Programın ASBÜ İlahiyat Fakültesi’nden Prof. Dr. Hayri Kaplan oturum başkanlığında yürütülen ikinci oturumunda Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Orhan Güvel “Abidin Paşa ve Me’âli-i İslam Adlı Meal Tefsiri”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Muammer Cengiz Abidin Paşa’nın Bir Mesnevi Hikayesine Hususî İlgisi: Merd-i Arabî Risalesi” , ASBÜ İlahiyat Fakültesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Borsbuğa “Bir Osmanlı Bürokratının Ahlâk Konusundaki Değerlendirmeleri: Abidin Paşa’nın Saadet-i Dünya Eseri Üzerine Birkaç Not” ve İstanbul Müftülüğü’nden Dr. Fulya İbanoğlu “Abidin Paşa’da Saadet Tasavvuru ve Terakki Fikri” başlıklı konuşma yaptılar.
Programın Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi’nden Prof. Dr. Osman Düzgün oturum başkanlığında yürütülen üçüncü oturumunda ASBÜ İlahiyat Fakültesi’nden Dr. Öğr. Üyesi İsa Güceyüz “Osmanlı Türkçesiyle Kaleme Alınmış Arapça Gramerine Dair Bir Eser: Ber Tarz-ı Nevin Nahv-i Arabî”, Giresun Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Yavuz Selim Göl ile Giresun Üniversitesi yüksek lisans öğrencisi Kadir Acar “Abidin Paşa’nın ‘Âlem-i İslamiyyet Müdafaa’ Adlı Risalesi”, Millî Eğitim Bakanlığı’ndan Dr. Özlem Gülenç İğdi “Ankara Valisi Abidin Paşa’nın Sakız Adası Depremi ile İlgili Şiirleri” ve 29 Mayıs Üniversitesi yüksek lisans öğrencisi Doğukan Oruç “Çamlık Hanedanından Bir Osmanlı Bürokratı: Abidin Paşa ve Güney Arnavutluk Sorunu (1877-1879)” başlıklı bildiri sunumlarını yaptılar.
Sempozyumun dördüncü ve son oturumu ise ASBÜ Yabancı Diller Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İsmail Çakır’ın oturum başkanlığında yürütüldü. Oturumda Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nden Doç. Dr. Yasemin Ulutürk Sakarya “Celal Nuri İleri’nin Hikâyelerinde Kadın”, ASBÜ İlahiyat Fakültesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Mahmut Dilbaz “Celal Nuri İleri’nin Siyer Yazıcılığına Bakışı”, Süleyman Demirel Üniversitesi doktora öğrencisi Gül Hançer “Celal Nuri İleri’nin Ahlak Anlayışı” ve İTTİFAK/İttifakgazetesi.com’dan Araştırmacı-Yazar Mehmet Poyraz “Abidin Paşa’nın Torunları Arif ve Abidin Dino’nun Yaşar Kemal ile Adana’ya Etkisi” başlıklı bildiri sunumlarını yaptılar.
Abidin Paşa, ‘Bütün Yönleriyle Abidin Paşa Sempozyumu'nda hayatı, ailesi, eğitim süreci, üstlendiği görevleri ve eserleri ile dört farklı oturumda ilk defa farklı yönleriyle bildiri konusu oldu.
İttifakgazetesi.com
