MEHMET POYRAZ/İttifakgazetesi.com
ANKARA’NIN BAŞKENT OLUŞUNA ALT YAPI SAĞLAMIŞTIR
İstanbul Medeniyet Üniversitesi’nden Prof. Dr. Celali Yılmaz Abidin Paşa hakkında yaptığı değerlendirmede günümüze kadar sirayet eden çalışmalarından bahsetti. Ermenilerin Çukurova bölgesindeki emellerinin, o dönem Yahudilerin Filistin bölgesindeki faaliyetlerine benzediğine dikkat çeken Yılmaz şu ifadelere yer verdi: “19. Yüzyılın son çeyreğinde Filistin’de Yahudilerin toprak alarak devlet kurma planı gibi, Ermenilerin de Çukurova’da arazi satın alarak aynı işi yapma çabaları vardır. Ermenilerin Çukurova’daki emellerini boşa çıkaran, o dönem Adana Valisi olan Abidin Paşa’dır.
Prof. Dr. Celali Yılmaz yaptığı değerlendirmede Milli Mücadele döneminde Ankara’nın Başkent olmasında Abidin Paşa’nın tesiri olduğuna dikkat çekti. Başkent’in alt yapısı çok uzun yıllar öncesi Abidin Paşa tarafından hazırlanmıştır: “Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara’nın Başkent için en uygun yer görülmesini sağlayan altyapı, yaklaşık çeyrek asır önce Ankara Valiliği yapmış olan Abidin Paşa döneminde tesis edilmiştir.”
Abidin Paşa 7 Temmuz 1886’da Ankara Valiliği görevine atanmıştı. Görevde kaldığı uzun yıllar boyunca şehre su getirilmesi, demiryolu, yol ve kaldırım düzenlemeleri gibi faaliyetlere imza atan Abidin Paşa Adana’da olduğu gibi Ankara’da da imar ve ıslah çalışmaları yürütmesiyle biliniyor. Bunların yanı sıra Ankara'nın tarihi yapılarından Taşhan ile Vilayet Konağı'nı da yaptırmıştı.
TÜRK BORSA TARİHİNE IŞIK TUTAN ABİDİN PAŞA’NIN RİSALESİ
Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi (ASBÜ) İlahiyat Fakültesi tarafından Ankara Valiliği ve Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı iş birliğiyle ‘Bütün Yönleriyle Abidin Paşa Sempozyumu’ Başkent’te gerçekleştirildi.
Sempozyuma “Türk Borsa Tarihinde Abidin Paşa” başlıklı bildiriyle katılan Prof. Dr. Celali Yılmaz, Abidin Paşa’nın en popüler eserinin Borsa Risalesi olmadığını fakat Türk Borsa Tarihi açısından söz konusu eserin kıymetli olduğunu ifade etti. Yılmaz devamında şu ifadelere yer verdi:
“Borsa Risalesi Abidin Paşa için küçük, fakat Türk Finans Tarihi açısından önemli bir adımdır. Tarihin tekerrürden ibaret olduğunu, “borsada oynamak” deyiminin yeni olmadığını, modern sandığımız birçok finansal işlemin 150 sene önce de mümkün olduğunu, Abidin Paşa’nın Borsa Risalesinden öğreniyoruz.”
OSMANLI VE GALATA BANKERLERİ ARASINDA ARACI OLDU
“Abidin Paşa’nın kariyeri incelendiğinde, Borsa Komiserliğinin diğerleriyle paralel olmadığı söylenebilir. Kanaatimizce, Abidin Paşa’nın iki özelliği borsa komiseri olarak görevlendirilmesinde etkili olmuştur: İlki, Batı dillerine vakıf, dünyadan haberdar, yeniliklere açık biri olmasıdır. Zira görevlendirildiği konu Osmanlı için tamamen yabancı, dönem ise tarihin ilk global ekonomik krizinin derinleştiği ve Osmanlıya da yayıldığı günlerdir. İkinci neden ise, her kesimle temas kurabilen uzlaştırmacı kişiliğidir. Zira Galata Bankerleri ile Osmanlı hükümetleri arasındaki tartışmalarının uzun bir geçmişi vardır. Bu özellikleri nedeniyle Sofya Mutasarrıfı iken İstanbul’a çağrılarak borsayı kurmakla görevlendirilmiştir.”
İttifakgazetesi.com
Prof. Dr. Celali Yılmaz'ın hazırlamış olduğu 'Borsa Risalesi: Hava Oyunları' adlı kitap.
