2024 yılında arkeolojide bir dizi yeni keşifler ve ilerleme görebiliriz. Yeni yapay zeka teknikleri, kayıp metinlerin yeniden keşfedilmesine yol açabilir ve çalınan eserlerin izini sürmek için benzer teknikler kullanılabilir. Ayrıca belirli bir bölgede yeni yazıtların keşfedildiğini görebilir ve en yakın insan akrabalarımız hakkındaki önemli bir soruyu yanıtlayabiliriz.
Sudan'daki Meroe bölgesinden piramitler.
SAVAŞTAN ZARAR GÖREN BÖLGELER İÇİN YAPAY ZEKA
2024 küresel barış için iyi bir yıl olacağa benzemiyor. Diğer yerlerin yanı sıra Gazze, Sudan ve Etiyopya'da savaşlar sürerken, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali üçüncü yılına girecek. Tüm bu çatışmalarla birlikte, hasar gören ve yağmalanan arkeolojik alanları denetlemek ve çalınan antik eserleri aramak giderek zorlaşıyor. 2024 yılında bunun için yeni ve yenilikçi yaklaşımlar görebiliriz.
Burada bir Neandertal'in yeniden inşası görülüyor. 2024'te Homo sapiens dışında hangi hominidlerin ölülerini gömdüğü sorusunu yanıtlayacak yeni buluntular öğrenebiliriz .
Live Science’ın haberine göre, yağmalanan veya hasar gören alanların yüksek çözünürlüklü uydu görüntülerini insan gözünün yapabileceğinden daha hızlı ve daha kapsamlı bir şekilde analiz etmek için yapay zeka (AI) programları kullanılabilir. Yıkılma veya yağmalanma riski yüksek olan arkeolojik kalıntıları izlemek için tehlikeli alanlara giren giderek daha karmaşık robotların kullanıldığını da görebiliriz. Bu robotlar görüntü gönderebilir ve hatta belki de basit koruma önlemlerini bile alabilir. Benzer şekilde, internette gezinebilen ve muhtemelen yağmalanmış veya çalınmış eserleri tespit edebilen yapay zeka programlarının kullanımının arttığına şahit olabiliriz.
Yeni Nazca çizgileri gibi arkeolojik alanların belirlenmesine yardımcı olmak için yapay zeka programları halihazırda kullanılıyor. Benzer şekilde, Pompeii'nin bazı kısımlarını izleyen ve yapısal hasarı araştıran Spot adlı köpek şekilli robot gibi robotlar arkeolojik alanları izlemek için zaten kullanılıyor.
Yeni yapay zeka teknikleri buna benzeyen papirüslerin şifrelerinin çözülmesine yardımcı oluyor.
KAYIP METİN RÖNESANSI
2024, kayıp antik metinlerin aranmasında bir rönesans getirebilir. 2023 yılında, yeni yapay zeka teknolojilerinin geliştirilmesi, araştırmacıların, MS 79'da Vezüv Yanardağı'nın patlamasından sonra karbonize olan, önceden okunamayan metinleri okumasına olanak tanıdı. Bu metinler arasında, Büyük İskender'den sonraki tarihi tartışan kayıp bir kitabın ve mor boyadan bahseden bir metnin keşfi de vardı. Bu teknoloji hızla ilerliyor ve 2024'te aynı veya daha yeni teknoloji daha fazla kayıp metni ortaya çıkarabilir. Bu, antik dünya hakkında önemli miktarda yeni bilgi sağlayabilir.
Göbeklitepe ve Karahantepe'den daha fazla keşifler ortaya çıkabilir.
TÜRKİYE'DE 11.000 YILLIK BULUNTULAR
2024 yılında, dünyanın en eski tapınaklarından birinin bulunduğu Göbeklitepe ve Karahantepe yakınındaki bölgelerde yaklaşık 11.000 yıl öncesine ait daha fazla keşif yapılması muhtemel. Göbeklitepe'de T şeklinde oymalı bir dizi taş sütun bulunurken, Karahantepe'de tarih öncesi bir geçit töreni için kullanılmış olabilecek oymalı bir bina var. 2023 yılında arkeologlar bu alanlarda penisini tutan dev bir adamın tasvir edildiği bir heykelin de aralarında bulunduğu bir dizi keşif yaptı. Kazılar ve analizler devam ediyor ve 2024 yılında büyük olasılıkla yeni keşifler göreceğiz.
Roma kalesinde yapılacak yeni bir kazı, çok sayıda yazıtın bulunmasına yol açabilir.
HADRİANUS DUVARININ YAKININDA BİR YAZIT YIĞINI
Magna, Britanya'daki Hadrian Duvarı'nın yakınında bulunan bir Roma kalesiydi. Arkeologlar büyük bir kısmının hala korunduğunu söylese de şimdiye kadar üzerinde çok az bilimsel kazı yapıldı. Arkeologlar kazılara 2023 yazında başladı ve 2024'te ekip daha derine indikçe bu alandan yeni buluntular duymamız muhtemel. Bir olasılık, çok sayıda yeni yazıt ortaya çıkarmamızdır.
Roma kalesi Vindolanda'da 780 adet korunmuş yazıt bulunmaktadır ve bunların çoğunu Magna'da bulabiliriz. İngiliz yetkililerin kazı konusunda büyük umutları var ve Milli Piyango Miras Fonu, girişimi desteklemek için 1.625 milyon İngiliz Sterlini (2 milyon doların üzerinde) bağışladı.
Homo naledi'nin yeniden canlandırılması.
HOMO SAPİENS OLMAYANLAR ÖLÜLERİNİ GÖMÜYOR
Homo sapiens dışındaki hominidlerin ölülerini gömüp gömmedikleri 2023'te devam eden bir tartışmaydı ve 2024'te bu soruyu yanıtlamaya yardımcı olacak daha fazla veri elde edebiliriz. Bir ekip tarafından 2023 yılında yayınlanan ön baskı makalelerinde , 300.000 yıl önce yaşamış ve kalıntıları bir Güney Afrika mağarasında bulunan bir hominid olan Homo naledi'nin ölülerini gömdüğü iddia edildi . Ancak başka bir bilimsel ekip buna itiraz etti.
2023'te yayınlanan bir makale, Neandertallerin Irak'taki Shanidar Mağarası'ndaki "çiçek mezarlarına" ilişkin kanıtların, ölülerinin mezarlarına çiçek bırakan H. Neanderthalensis'ten değil, arılar tarafından doğal olarak biriktirilen polenlerden geldiğini iddia etti. Homo sapiens dışındaki hangi hominidlerin ölülerini gömdüğüne dair tartışma, bir Netflix belgeseli de dahil olmak üzere medyanın büyük ilgisini çekti. 2024 yılında bu tartışmanın çözümüne yardımcı olabilecek daha fazla bulgu bekleyebiliriz.
