2019 yılında ortaya çıkan ve Covid-19 olarak bilinen yeni tip koronavirüs, insanda etki gösteren koronavirüslerin yedinci çeşidi. Hayvandan insana ve insandan insana bulaşabilen bu yeni koronavirüs, 2019 yılında Vuhan'daki salgın başlamadan önce bilinmiyordu.
Koronavirüsün belirtileri neler?
Covid-19'un belirti göstermeden bulaşıcı olabildiği 2 ila 14 günlük bir kuluçka dönemi olduğu biliniyor. Koronavirüsün en yaygın belirtileri, yüksek ateş, halsizlik ve kuru öksürük. Bazı hastalarda bu belirtilere boğaz ağrısı, burun akıntısı, ağrı ve ishal de eşlik ediyor. Koronavirüsün bulaştığı hastalardan bazıları belirti göstermeyebilir.
Dünya Sağlık Örgütü, virüsün bulaştığı hastaların yaklaşık yüzde 85'inin özel bir tedaviye ihtiyaç duymadan iyileşebildiğini söylüyor. Koronavirüsün bulaştığı her 6 insandan birindeyse, hastalık ciddi boyutlara ulaşabiliyor ve solunum güçlükleri baş gösteriyor.
Covid-19'un öldürme oranı nedir?
2003 yılında ortaya çıkan ve Covid-19 ile benzerlikler taşıyan SARS salgınında, hastalığa yakalanan her 10 kişiden 1'i hayatını kaybetmişti, yani ölüm oranı yüzde 10 civarındaydı. Covid-19'a yakalananlar arasındaki ölüm oranı SARS'ın neredeyse beşte biri. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, virüsün bulaştığı insanların yaklaşık yüzde 2'si hayatını kaybetti. Ancak Covid-19'un SARS'a göre 6-7 kat daha hızlı yayıldığı belirtiliyor. Bunun yanında yaşlılarda ve yüksek tansiyon, kalp problemleri ve diyabet gibi altta yatan başka sağlık sorunları olan insanlarda koronavirüsün ciddi hastalık geliştirme olasılığı çok daha yüksek. Normal grip olarak bilinen influenzanın ölüm oranı ise yüzde 0,1. Bu oran SARS veya Covid-19'a göre oldukça düşük, ancak her yıl 500 binden fazla kişi doğrudan veya dolaylı olarak normal grip nedeniyle ölüyor.
Koronavirüsten korunmak için ne yapmalıyım?
Dünya Sağlık Örgüt’nün önerileri:
Ellerinizi düzenli olarak alkol bazlı bir jelle tamamen temizleyin ya da sabun ve suyla iyice yıkayın.
Hapşıran ya da öksüren bir insanla aranızda en az 1 metre mesafe tutun.
Göz, ağız ve burnunuza dokunmaktan kaçının.
Sizin ve çevrenizdekilerin solunum hijyeni uyguladığından emin olun. Hapşırırken ya da öksürürken ağzınızı ve burnunuzu dirseğinizle ya da bir mendille kapatınız.Kullanılmış mendili derhal atın.
Kendinizi iyi hissetmiyorsanız, evinizde kalın. Eğer ateşiniz varsa, öksürüyorsanız ve nefes almakta güçlük çekiyorsanız tıbbi yardım alın ama önce sağlık kuruluşlarını arayın. Yerel sağlık kurumlarının talimatlarına uyun.
Bulunduğunuz ortamı sık sık havalandırın.
Yurt dışından gelenler herhangi bir semptomu olmasa da 14 gün evde izole kalmaları gerekiyor.
Ülkemiz olarak inşallah korunma tedbirlerini artırarak ve ayrıca havaların ısınmasıyla birlikte bu virüsün dünya gündeminde çıkacağı inancındayım.
Prof . Dr. Cengiz ARA – Dünya Basın Mensupları Derneği (DBMD) Sağlık Komisyonu Başkanı
