Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'nın simgesi haline gelen, şehrin hafızası niteliğindeki tarihi Vijecnica Kütüphanesi, 127 yıl önce hizmet vermeye başladı. Saraybosna'nın en önemli sembollerinden olup mimarisiyle büyüleyen Vijecnica Kütüphanesi, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu döneminde Endülüs mimari tarzında inşa edildi. Belediye binası olarak, 20 Nisan 1896'da hizmete açılan Vijecnica, 2. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar bu amaçla kullanıldı. İkinci Dünya Savaşı'nın ardından, 1945'te ulusal kütüphaneye dönüştürülen tarihi bina, 'Saraybosna'nın hafızası' oldu. Saraybosna'nın sembol yapılarından Vijecnica'nın inşaatına 1892'de başlandığında, mimar Aleksandar Witek'in, projeyi çizerken Mısır'ın başkenti Kahire'deki cami ve medreselerden etkilendiği ifade ediliyor. Yaklaşık 2 milyon eser savaşta yok oldu Tarihi bina, 25 Ağustos 1992'de Bosna Savaşı'nın devam ettiği günlerde Saraybosna'yı kuşatan Sırp askerlerinin topçu ateşi sonucunda çıkan yangında büyük hasar aldı. Saraybosna kuşatmasının adeta canlı tanığı haline gelen kütüphanede üç gün boyunca devam eden yangında, 155 bin el yazmasının yanı sıra ülkenin ulusal arşivlerinin de bulunduğu yaklaşık 2 milyon eser yok oldu. Kütüphane, yıkım öncesi Boşnak, Sırp, Hırvat ve Yahudilere ait el yazmaları ve önemli eserlerin de bulunduğu yaklaşık 6 milyon kitap ve arşiv belgeleriyle ülkenin hafızası konumundaydı. Savaştan 1 yıl sonra 1996'da restorasyonuna başlanan kütüphane, 18 yıl süren çalışmaların ardından 9 Mayıs 2014'te küllerinden doğarak kapılarını yeniden Saraybosnalılara açtı. Vijecnica, Saraybosna'da görülmesi gereken yerler listesinde Halihazırda müze olarak faaliyet gösteren Vijecnica, Saraybosna tarihine ışık tutarken şehirdeki birçok önemli programa, sergiye, davete ve organizasyona da ev sahipliği yapıyor. Bugün yerli ve yabancı turistlerin şehirdeki uğrak mekanlarından biri haline gelen kütüphane, bir şehrin zulümden kurtuluşunun nişanelerinden biri olarak varlığını sürdürüyor. Saraybosna'da mutlaka görülmesi gereken yerler arasında bulunan Vijecnica, her yıl binlerce kişi tarafından ziyaret ediliyor. Vijecnica, konumu gereği de fotoğraf tutkunlarının en gözde mekanı olarak gösteriliyor. A.A.