Eskişehir Teknik Üniversitesi (ESTÜ) Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tansu Filik, 12 insansız hava aracının (İHA) 20 kilometre alanı tarayabildiği yerli 'sürü İHA kontrol sistemi' üretti. RE-SCIENCE Teknoloji firmasının kurucusu da olan Doç. Dr. Filik ile ekibi, yaklaşık 2,5 yıllık çalışma sonucu 'mini çok rotorlu sürü İHA kontrol sistemi' geliştirdi. Kalkış ağırlığı 5,5 ila 6,5 kilogram arasında değişen ve aralarında şifreli haberleşme ağı bulunan 12 İHA'nın kontrol edilebildiği sistem, askeri ve sivil uygulamalarda kullanılabiliyor. ESTÜ atölyelerinde geliştirilen 12 İHA'nın 20 kilometre alanı 55 dakika boyunca taramasına imkan sağlayan yerli sürü İHA kontrol sistemi, sinyal tespit etme, sinyalin konumunu bulma, bölgeden görüntü alma gibi görevlerde fayda sağlıyor. Sistem aynı zamanda İHA sayısı ile menzili artırma imkanı da sunuyor. Doç. Dr. Filik, AA muhabirine, geliştirdikleri sistemde İHA'ların, üzerindeki faydalı yükten gelen bilgi doğrultusunda insan kontrolü olmadan tamamen kendi konumlarını alarak sinyal konumu bulma, sinyal tespit etme gibi görevleri yerine getirebildiğini söyledi. Faydalı yüklerine kamera yerleştirilerek geniş bir alanda yardıma ihtiyacı olan kişilerin aranması, yerinin tespiti gibi görevlerde de kullanılabildiğini belirten Filik, şu bilgileri paylaştı: 'Geliştirdiğimiz İHA'lar 1,5 kilogram faydalı yükle yaklaşık 55 dakika havada görev yapabiliyor. Şu anda yaklaşık 20 kilometrelik bir alanı kapsayabiliyorlar. İHA'ların kalkış ağırlığı 5,5 ila 6,5 kilogram arasında değişiyor. Bir menzil sınırı yok. Menzil limitleri de artırılabiliyor. Kontrol ve izleme yazılımlarını tamamen yerli olarak geliştirdik. Platformlar da ESTÜ atölyelerinde firmamız tarafından geliştirildi. Yaklaşık 2,5 yıllık bir emeğin ürünü. Kendi imkanlarımızla yazılım ve donanım altyapısını geliştirdik.' Gereksinime göre görev yapacak İHA sayısı artırılabiliyor Tansu Filik, sistemin şu anda 12 İHA'ya kadar desteklenebildiğini ancak gereksinimlere göre yazılım ve donanımla görev yapacak İHA sayısını artırabilecek altyapıya sahip olduklarını vurguladı. Tek İHA küçük bir alanda görev yapabilirken, sürü İHA'ların iş birliği halinde geniş bir alanı daha hızlı şekilde tarayabildiğini aktaran Filik, şöyle devam etti: 'Çok daha fazla süre havada kalabiliyorlar. Birbirleriyle aralarındaki mesafeyi açarak daha geniş alanı kapsayabiliyorlar. Öncelikle kaç İHA ile çalışacağınızı belirleyip onların görev bölgelerini tespit ediyorsunuz. Kalkıp görev bölgelerine giderek sinyal toplamaya başlıyorlar. Bir tehdit sinyali ya da uyarı algılandığında bunu konumlandırmak için havada geometrik bir şekil alıyorlar. Daha sonra bu sinyalin yerini nokta olarak tespit ediyorlar. Sürü İHA'lar birbiriyle koordineli olduğundan geniş alanda biri sinyal tespit ettiğinde diğerlerini uyarıp sinyalin alındığı bölgede bir araya gelerek çok daha iyi tespit yapabiliyor. Birinin bataryası bittiğinde diğeri onun görevini üstlenebiliyor. Bataryası biten İHA'nın yerine diğeri dahil oluyor. Sürekli operasyon ve kontrol gerektiren görevlerde sağlıklı şekilde kullanılabiliyorlar.' Doç. Dr. Filik, sürü İHA teknolojisinin askeri alanlar dışında sivil uygulamalarda da kullanılmasını hedeflediklerini belirtti. Tarımsal uygulamalarda, geniş bir alanda toprak ya da bitki analizinde de bundan yararlanabileceğini anlatan Filik, 'Geniş alanı kapsayan doğal afetler gündeme geliyor. Yangın, sel, deprem gibi afetler sonrasında da çok geniş bir alana kara yoluyla ulaşıp, oralardan bilgi toplamak bazen kolay olmuyor. Bu tip sürü İHA sistemlerini hızlıca bölgeye gönderebiliriz. Yardıma ihtiyacı olan insanları ve afetin durumunu öğrenebiliriz.' diye konuştu. İTTİFAK-AA