Ev, arsa, iş yeri ve tarla sahipleri, vergi avantajı elde etmek adına tapu değerlerini düşük göstererek vergi yüklerini azaltma yoluna gidilirken bu yöntemin artık cezai yaptırımlarla karşılaşma riski bulunuyor. Hükümetin artan denetimleri, tapu harçları ve vergilerini azaltma çabalarını gözden kaçırmıyor.
Ev, arsa, iş yeri veya tarla alırken ödenen tapu harçları ve vergilerinde kaçış mümkün değil. Türkiye’de birçok mülk sahibi, tapu harç ve vergilerini düşük gösterebilmek adına gerçek değerden daha düşük değer beyan ediyor.
Tapu değerini düşük göstermenin cezası ne kadar?
Hürriyet Gazetesi’nden Oya Armutçu, düşük gösterilen tapu değerlerini inceleyerek Avukat Dr. Burak Aslanpınar’ın bilgilerini paylaştı.
Örneğin, 10 milyon TL’lik bir ev satışında 400 bin TL’ye kadar tapu harcı çıkabiliyor. Mülk sahibi, bu yüksek harcı ödememek için 10 milyon TL’lik evini 1 milyon TL gibi düşük bir değerle göstererek ödenecek tapu harcını 40 bin TL’ye indirebiliyor.
Ancak, 10 milyon TL’lik evin gerçek değeri, tapuya 1 milyon TL olarak gösterildiğinde toplamda 40 bin TL harç ödenmiş oluyor. Bu durum yasalara aykırı olsa da, genellikle mülk sahipleri yüksek harçları ödememek adına gerçek değer yerine en az beyan edilebilecek olan emlak vergisi değerine göre hareket ediyor.
Örneğin, geçtiğimiz yıl 1.2 milyona alınan bir dairenin değeri 560 bin TL olarak gösterilmiş. Şimdi ise değeri 5 milyon TL olarak bilindiği için vergi cezasından kaçınmak için ne yapılabileceği konusunda Avukat Dr. Burak Aslanpınar bilgi verdi.
Tapu değerini yükseltmek için ne yapmak gerekiyor?
Aslanpınar, tapuda ödenen harçların vergi olarak anıldığını ancak vergi ve harcın farklı kavramlar olduğunu belirtti. Aynı gayrimenkul için hem vergi hem de harç ödenebileceğini vurguladı.
Vergi genel anlamda kullanılan bir terim olsa da, tek bir vergi olmadığını, alım-satım arasındaki ticari kazançtan, değer artışından, kira gelirinden kaynaklanan gelir vergisi, şirketler için kurumlar vergisi, duruma göre katma değer vergisi (KDV), emlak vergisi, değerli konut vergisi gibi birçok vergi türü bulunduğunu açıkladı.
Harç ise tapuda alınan bir hizmetin karşılığı olarak ödenen bir bedel. Örneğin, bir gayrimenkul satıldığında, alıcı ve satıcının ayrı ayrı yüzde 2 olmak üzere toplamda yüzde 4 tapu harcı ödemesi gerektiğini belirtti.
Geçtiğimiz yıl 1.2 milyona alınan bir dairenin tapuda 560 bin TL olarak gösterilmesi durumunda vergi cezasından kaçınmak için yapılması gerekenler hakkında bilgi veren Aslanpınar, 1989/7 Sıra No.lu VUK İç Genelgesi’ne atıfta bulunarak tapuda düşük gösterilen bir gayrimenkul için aradaki tapu harcının tamamlanması, gecikme durumunda ise “pişmanlık zammı” ile birlikte ödenmesi halinde gayrimenkulün tapudaki değerinin yeniden yükseltilebileceğini belirtti.
Tapu değerinin düşük gösterilmesinin hukuki sonuçları nelerdir?
Gayrimenkul değerinin düşük gösterilmesinin hukuki sonuçları hakkında da bilgi veren Aslanpınar, tapuda ödenen harcın gerçek değerden daha düşük olduğunun tespit edilmesi durumunda aradaki farkın faiziyle birlikte istendiğini ve bunun yanında tutarın yüzde 25’i kadar vergi cezası kesildiğini ifade etti.
