İstanbul`un fethinin 569`uncu yıldönümü geçtiğimiz hafta ülkemiz genelinde bir dizi etkinlikle kutlandı. Malum olduğu üzere İstanbul`un fethi gerçekten kutlanmaya değer, büyük bir hadise... Bu bağlamda 29 Mayıs 2022 Pazar günü İstanbul`da düzenlenen fetih kutlamaları arasında Boğaziçi Ü niversitesi Güney Kampüs sınırları içerisindeki Rumelihisarı Şehitlik Dergâhı`nın haziresinde, Şüheda Kuyusu`nda Boğaziçi Ü niversitesi Şehitlik Araştırmaları Topluluğu`nun (BÜ ŞAT) tertip ettiği Şehitlik Ziyareti programı sembolik anlamıyla öne çıktı.
Şühedanın izinde bir topluluk: BÜ ŞAT
Boğaziçi Ü niversitesi Şehitlik Araştırma Topluluğu BÜ ŞAT, Boğaziçi Ü niversitesi sınırları içerisinde bulunan tarihi ulvî değeri hâiz Osmanlı şehitliğinin ihyâ ve inşâ edilmesi misyonuyla faaliyetlerde bulunan, şühedanın izinde bir öğrenci topluluğu. Topluluk Başkanı BÜ Mühendislik Fakültesi öğrencisi Bünyamin Arvas, İstanbul`un orta yerinde unutulan kutlu askerler`in rû h-u revânlarının Feth-i Mübî n`in 569`uncu yıl dönümü vesilesiyle şâd edileceği programa bu satırların yazarını davet etmek üzere geçtiğimiz hafta İyilik Sağlık Vakfı`mızın merkezine geldi. Arvas kardeşimizin heyecanına ortak olarak Boğaziçi Ü niversitesi Güney Kampus sınırları içerisinde bulunan Türkiye`nin kadim şehitliğinde, Rumelihisarı Şehitlik Dergâhı`nda, Şüheda Kuyusu`nda düzenlenen merasime iştirak ettik. Ve dahi verdiğimiz söz üzere toplantıya katılarak BÜ ŞAT Başkanı`nın talebine istinaden etkinlikte bir de konuşma yaptık.
Nafi Baba nın mezarına konulması gereken şâhidesi
Ammâ ba`dü;
29 Mayıs Pazar günü programdan 20 dakika önce Boğaziçi Ü niversitesi`ne gittim. Ü lkemizin en iyi üniversitelerinden biri olan BÜ `nün, Güney (Etiler) kapısından geçerek Şehitlik Dergâhı`na vâsıl oldum. 2016 yılında restorasyonu tamamlandıktan epey sonra Nafi Baba binası olarak isimlendirilen Nafi Baba Tekkesi, nâmıdiğer Rumelihisarı Şehitlik Dergâhı eski(mez) günlerini özlemle arıyor gibiydi!
1862 tarihli Rumehihisarı Şehidlik Dergâhı haritasından detay
BÜ `deki tarihi şehitlik Şüheda Kuyusu ile taçlanıyor.
Rumelihisarı Şehitlik Dergâhı haziresindeki tarihi mezarlık, Osmanlı nın Avrupa yakasındaki ilk Osmanlı-Türk şehitliği olma hususiyetini hâiz. Bir adım öte burası İslam tarihinde Uhud`dan sonra ikinci toplu şehitlik; Tarihi şehitlik 'Şüheda Kuyusu' ile taçlanırken böylesi ulvî , millî , irfani, dini hazinenin ev sahibi Boğaziçi Ü niversitesi`nin öğrenci ve mezunlarının büyük bölümü ile bölge halkı ve dahi kamuoyu mezkû r manevi hazineden habersiz durumda.
Feth-i Mübî n`in unutulan şehitleri!
Elyevm, büyük bölümü Boğaziçi Ü niversitesi Güney kampus sınırları içerisinde bulunan Şehitlik Dergâhı nda, Şüheda Kuyusu`nda hayatlarını tereddüt etmeden feda eden onlarca Osmanlı askeri, ni`mel çeyş` (kutlu asker) medfun... İstanbul`un fethinin ilk şehitlerinin hatırası gibi, perişan vaziyetteki kabirleri de şüheda gibi unutulmuş.
Nafi Baba Şehidlik Dergâhı nda 2014 yılındaki restorasyon çalışmaları-Fotoğraf Burak Çetintaş
(; )
Nafi Baba binasının önünde -az önce arz ettiğim mülahazaları- tefekkür ederken, Rumelihisarı Şehitlik Dergâhı`ndaki programdan sosyal medya paylaşımımız üzerinden haberdar olup etkinliğe gelen Mahmut Erik Aydın`ı gördüm. Kendisiyle en son 2018 yılında, yine bir mayıs ayında Boğaziçi Ü niversitesi`nin Kurucular Kurulu Ü yesi Süheyla Artemel`in cenaze namazında görüşmüştük.
BÜ Kurucular Kurulu Üyesi Prof. Dr. Süheyla Artemel ve yazarımız İbrahim Ethem Gören
Süheyla Artemel Hoca`ya rahmet;
Sözün bu yerinde 10+ yıl önce Rumelihisarı Şehitlik Dergâhı ile ünsiyet kurmama vesile olan, Nafi Baba Dergâhı ailesinin mensuplarından Süheyla Artemel hocamıza rahmeti vesile kılarak merhume için bir paragraf açalım;
Süheyla Hoca`nın eşi  li Bey tekkede dünyaya gelmiş.
Süheyla Artemel Rumelihisarı Şehitlik Dergâhı`nın gelini. Artemel ailesinin Rumelihisarı irtibatı fethin öncesine Sultan II. Mehmet ve hocası Akşemseddin ile birlikte gelen Şeyh Bedreddin`le 1451 yılına uzanıyor. Süheyla hocanın eşi, Boğaziçi Ü niversitesi`nin avukatlarından  li Bey tekkede Nafi Baba Tekkesi nde dünyaya gelmiş.  li Bey`in atalarının büyük bölümü Osmanlı donanmasında zabitlik vazifesi görmüş.
Hocamızın merhum eşi, hazine avukatı Â li beyin Şehitlik Dergâhı silsilesindeki sulbü Büyük Ahmet Paşa`dan geliyor. Büyük Ahmet Paşa, Şehitlik Dergâhı`nın mühim simalarından, son bir buçuk asırda tekkeye ismi verilen Nafi Baba`nın kız kardeşlerinden Büyük Ferhunde Hanım ile evlenerek dergâh ailesine damat olmuş bir zat. Â li Artemel`in dedesi ise Cafer Baba; Â li-Süheyla Artemel ailesinin sadaka-i câriyeleri Boğaziçi Ü niversitesi Dr. Öğretim Ü yesi Mehmet Nafi Artemel ile devam ediyor.
Dr. Mehmet Nafi Artemel Boğaziçi Ü niversitesi`nin sevilen hocalarından biri.
Boğaziçi Ü niversitesi`nin tartışmasız en çok sevilen hocalarından biri olan Dr. Öğretim Ü yesi Mehmet Nafi Artemel`in İstanbul`un fethinin yıldönümünde ceddinin medfun bulunduğu Rumelihisarı Şehitlik Dergâhı`ndaki anma programına katılmaktan imtina etmesi içinden hüzün ve gönül kırıcı hikâyeler, daha doğrusu vâkıalar geçen mühim bir mevzû . Mehmet Nafi Artemel`in kırılan gönlünü kim, nasıl tamir edecek!
Mehmet Nafi Artemel-İbrahim Ethem Gören
Evliyalar Tepesi
Kaldırım Mühendisi kitabının müellifi Dr. Mehmet Nafi Artemel bir sohbetimizde Boğaziçi Ü niversitesi sınırları içerisinde Şehitlik Dergâhı`nın bulunduğu tepenin aynı zamanda Evliyalar Tepesi olarak da zikredildiğini kaydetmişti.
(; )
Osmanlı Cihan Devleti asırlarına tarihlenen 100 yeni şâhide
Evliyalar Tepesi`nde etkinlik mahalli Şüheda Kuyusu`na doğru ilerlerken gözlerim, Rumelihisarı Şehitlik Dergâhı`nda Şubat-Temmuz 2014 ayları arasında gerçekleştirilen yüzeysel arkeolojik kazı ve kısmî restorasyon çalışmaları sırasında toprak altından çıkarılan kitâbeli/kitâbesiz 100 şâhidenin (mezar taşının) konulduğu konteynırı aradı.
Değerli araştırmacı, Şehitlik Dergâhı muhibbânı Burak Çetintaş arkadaşımız Boğaziçi Ü niversitesi Güney Kampüs arazisi içinde kalan tarihi mezarlık sahası içinde 2014 yılında yapılan yüzeysel çalışmalar neticesinde ortaya çıkarılan söz konusu şâhideler özelinde Arkeoloji ve Sanat dergisinin Eylül-Aralık 2014 sayısında 'Rumelihisarı`ndaki Nâfî Baba Şehidlik Dergâhı`nda Yeni Bulunan Osmanlı Dönemi Mezar Kitâbelerine Dair' makalesini kaleme almıştı.
Nafi Baba Şehidlik Dergâhı nda yeni bulunan mezar kitâbeleri-Fotoğraf Burak Çetintaş
(; )
Az önce, Nafi Baba binasının önünde Mahmut Erik Aydın`ı gördüğümden bahsetmiştim. Mahmut Erik Aydın kuruluş aşamasındaki Nafi Baba Eğitim ve Hizmet Vakfı`nın yönetim kurulu başkanı. Aydın, beraberinde birkaçarkadaşı olduğu halde anma programına gelmiş. Hep birlikte Şüheda Kuyusu`na vardığımızda BÜ ŞAT`tan 5-6 öğrenci ile Boğaziçi Ü niversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Önder ve Fakülte Sekreteri Hatıra Şenkon şehitlerin huzurunda kemâl-i edep ve hürmetle durmaktaydı. Hazirun ile program başlayıncaya kadar hasbihâl ettik. Bu esnada Boğaziçi Ü niversitesi Rektör Yardımcısı, Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Fazıl Önder Sönmez de program mahalline geldi.
'Onu fetheden emî r ne güzel emirdir.'
Bişr el Ğanevî `nin (ra) rivayet ettiği bir hadis-i şerifte Efendimiz Aleyhisselâm, 'Konstantiniyye (İstanbul) muhakkak fethedilecektir. Onu fetheden emî r ne güzel emirdir. Onu fetheden ordu ne güzel ordudur.' buyurmuşlardır.
Boğaziçi Ü niversitesi`nin sınırları içerisinde bulunun tarihi şehitlik arazisinde az önce arz ettiğimiz hadis-i şerifin sırrına mazhar olan İstanbul`un fethinin öncü kuvvetleri medfun.
1958`den 2012`ye;
Cumhuriyet döneminde ilk defa 1958 yılında Mesud Kuman Baba`nın mehter takımı eşliğinde anma merasimi düzenlediği tarihi şehitlikte ikinci programı 2012 yılında Mehmet Nafi Artemel hocamızla birlikte düzenlemiştik. Sonraki senelerde her yıl olmasa da fasılalarla İstanbul`un ilk fetih şehitlerini yâd etmeye muvaffak kılındık.
Boğaziçi Üniversitesi portalından kaldırılan İstanbul un fetih şehitlerini anma haberi
'Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı.'
Geçtiğimiz yıl, İstanbul`un Fethinin 568`inci yıl dönümünde Boğaziçi Ü niversitesi`nde bizzat rektörlük tarafından organize edilen şehitleri anma etkinliği geniş bir katılımla gerçekleşmiş, ilk defa Boğaziçi Ü niversitesi`nin bir rektörü İstanbul`un fetih gününde düzenlenen merasimine katılarak konuşma yapmıştı. Boğaziçi Ü niversitesi`nin 20. Rektörü Prof. Dr. Melih Bulu, iki yardımcısı ve genel sekreteriyle birlikte katıldığı söz konusu etkinlikte yaptığı konuşmada fetih şehitliğinin Boğaziçi Ü niversitesi nezdindeki önemine vurgu yapmış ve şehitlikteki program Boğaziçi Ü niversitesi`nin portalında haberleştirilmişti. Geçtiğimiz yılın toplantısında Rektör Melih Bulu neler konuşmuş?` sorusuna cevap aramak için Boğaziçi Ü niversitesi`nin portalında arama yaptığımda şehitlik ziyaretiyle ilgili haberin yayından kaldırıldığını fark ettim.
Geçtiğimiz yıl rektörlük tarafından davet edildiğim İstanbul`un Fetih Şehitlerini Anma programına AA, İHA ve gazeteler de ilgi göstermiş ve konuyla ilişkin pek çok etkileşim sağlanmıştı.
Eskiler 'sadırda kalmaz, satırda kalır' demekte haklı! Boğaziçi Ü niversitesi portalından kaldırılan dönemin BÜ Rektörü Prof. Melih Bulu`nun aradığım konuşmasını 'Boğaziçi Ü niversitesi`nde fetih şehitleri anıldı' başlığıyla Sabah gazetesinde buldum.
Sabah Gazetesi-28 Mayıs 2021 tarihli haber
Prof. Bulu: Şehitlik bizler için büyük bir tarihi miras ve kültürel bir sorumluluktur.
'Boğaziçi Ü niversitesi kampüsü sınırları içinde yer alan ve Avrupa kıtasındaki ilk Müslüman Türk mezarlığı olarak tarihe geçmiş bu şehitliğe her geldiğimde İstiklal Marşımızın 'Bastığın yerleri toprak diyerek geçme tanı/Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı' mısraları aklıma geliyor. Dünya tarihinin bir kırılma noktası olan İstanbul un fethi süresince Fatih Sultan Mehmet in otağını kurduğu, fetih öncesi duaların yapıldığı, namazgâhı ile dergâhı ile İstanbul un batı yakasındaki yani Avrupa Kıtasındaki ilk şehitliğimiz olan bu şehitlik bizler için büyük bir tarihi miras ve kültürel bir sorumluluktur. Tüm Boğaziçi bileşenleri olarak önümüzdeki süreçte şehitliğimize daha fazla ilgi göstermeli, burada yaşanmış olan tarihi daha yakından incelemeliyiz. Sabah-28.05.2021 Merve Bilkay'
(; )
Geçen seneki etkinliğe rektör, yardımcıları ve genel sekreter katılırken bu yıl bir rektör yardımcısı ile iktifa edildi. Boğaziçi Ü niversitesi`nin konuyla ilgili haber yapmak için herhangi bir aksiyon almadığı da gözlemlendi.
BÜ Kurucusu Prof. Dr. Süleyha Artemel: Şehitlik evrensel dünya görüşünü simgeliyor.
BÜ Kurucusu Prof. Dr. Süheyla Artemel hocamız Rumelihisarı Şehitlik Dergâhı`na ilişkin pek çok belgeyi tarafıma tevdi etmişti.
Prof. Dr. Süheyla Artemel in kaleminden Şehitlik
Bu satırları, Şehitlik Ziyaretiyle ilgili haberi portaldan kaldıran Boğaziçi Ü niversitesi yöneticilerinin dikkatlice okumasında fayda var: 'Şehitlik-1451 Sadece stratejik değil, sembolik önemi var bu yeni düzeni simgeliyor. F`in (Fatih`in) doğuyla batıyı sarmalayan evrensel dünya görüşünü ve Rönesans vizyonunu simgeliyor.'
Şehidlik Dergâhı hâdimi Yazarımız İbrahim Ethem Gören Şehitlik Dergâhı nda
YARIN: Feth-i Mübî n`in unutulan şehitleri-II
