Gazeteci ve yazar Abdurrahman Dilipak, Birleşik Krallık İngiltere’ye bağlı İskoçya Özerk Yönetimi’nin ilk Müslüman Başbakanı Hamza Yusuf’u ve İngiltere'nin İslam politikasını değerlendirdi.

Gazeteci ve yazar Abdurrahman Dilipak’a önce İskoçya Özerk Yönetimi’nin ilk Müslüman Başbakanı Hamza Yusuf’un namaz fotoğrafını sorduk. Dilipak, “Hem Müslüman, hem de namaz kılıyor. Resmi konutta ailesi ile birlikte namaz kıldığını gösteren fotoğrafını servis ediyor,” diyor ve bunu da ilginç buluyor.

TÜRKİYE’DE KIYAMET KOPARDI

O fotoğrafın Türkiye’den servis edilmesi halinde kıyametin kopacağına dikkat çeken Dilipak sözlerine şöyle devam etti:

“Biz de olsa laikçiler kıyameti kopartırdı. Neyse İngiltere’de bunlar normal karşılanıyor. Mesela nüfusun binde dördü olan Yahudi toplumundan biri aynı göreve gelse sorun olmaz. Resmi konutta ayin yapsa da. Ama Müslüman olunca, bu dikkat çekici oluyor. Yusuf, bu fotoğrafı ile İngiltere’de özgürlük ile ilgili bir mesaj mı vermek istiyor, İngiltere’deki Müslümanlara mı bir mesaj veriyor? Bu mesaj İslam dünyasına mı, geldiği ülke olan Pakistan’a mı? Onu da bilmiyorum.”

Hamza Yusuf resmi konutunda namaz kılarken.

LGBT’Yİ DESTEKLEYİCİ SÖYLEMLERİ VAR

Hamza Yusuf’un LGBT’yi destekleyici açıklaması olduğunu, seçimlerdeki rakibi Kate Forbes’in eşcinsel evliliğe karşı olduğuna vurgu yapan Dilipak seçimde kaybedenin Forbes olduğuna işaret ederek şu ifadelerle değerlendirmesini sürdürdü:

“Ama namaz kıldığı salondaki resimler Hamza Yusuf’un ailesinin orada çok eski olduğunu gösteriyor. Bu kişi daha önce ülkede Sağlık Bakanlığı görevi yaptı. Ondan önce de Ulaştırma ve Adalet Bakanlığı yapmış. Müslüman olduğu için çocuğu okula kaydedilmemiş bir dönem. Babası 1960’da İskoçya’ya göç etmiş. Annesi de Güney Asyalı, Kenya’da dünyaya gelmiş. Hanımı Nadia El Nakla başı açık, ama annesi başı örtülü, babası da dindar bir kişi. Bu arada Hamza Yusuf’un eşcinsel evliliği günah olarak görmediğini de biliyoruz. Yani bir de LGBT’yi destekleyici açıklaması var. Bakın şuna dikkat çekmek istiyorum. Hamza Yusuf’un rakibi Kate Forbes dini ve vicdani nedenlerden ötürü eşcinsel evliliği karşıydı ve seçimi kaybetti.”

-İskoçya nasıl bir ülkedir?

“İskoçya namı diğer Scotland, İngiliz Krallığına bağlı dört ülkeden biri. Bilindiği gibi İrlanda, Avusturalya ve Kanada’nın bir bölümü de İngiltere Krallığına bağlı topraklar. İskoçya ve İrlanda “Büyük Britanya” ile aynı adada bulunuyor. Karasal büyüklüğü adanın üçte birini kapsar. İngilizce ile birlikte İskoç’ça, İskoç Cermencesi ve Gal dili de konuşulmaktadır. Ayrıca Pencapca, Hintçe, Urduca dilleri de konuşulmaktadır. 1 Mayıs 1707’den bu yana birlik içinde yer alıyorlar. 5 milyon nüfusları var. İngiltere nüfusunun %8.4’ü oluşturuyor yıllık milli gelirleri 40.000 dolara yakın. 65 yaş üstü nüfus, 15 yaş altı nüfustan daha fazladır. Ülkede Presbiteryenlik 1570’den itibaren İskoç kilisesinin ana mezhebidir.”

-İskoçya’da Müslümanların yeri nasıl?

“Hint ve Pakistan nüfusunun yoğun olduğu bölgede Müslümanlar yüzde 1,5’luk bir nüfusa sahiptir. Glasgow’da bu oran yüzde 5’e çıkarken, 2 mahallede Müslüman nüfusu yüzde 28 ve yüzde 16’ya çıkmaktadır. Müslümanların toplamda sayıları 77.000 civarındadır. Diğer Müslüman topluluklar arasında yüzde 60 varan bir çoğunluğa sahiptir. Yüzde 10 da Arap vardır.”

-O halde ülkedeki diğer dinler?

“Ülkede Anglosakson geleneği hakimdir. Ülke nüfusunun dini eğiliminde, bir kültürel aidiyet olarak Hıristiyanlık birinci sırada yer alırken, ikinci sırada Deist, Agnostik, Ateist gibi topluluklar yer alır. Üçüncü sırada İslam ve ardından Hint dinleri, Musevilik ve Budizm yer almaktadır. İngiltere genelinde Hıristiyan mezhepleri yüzde 59.5, herhangi bir inanca bağlı olmayanlar yüzde 25.7, kararsızlar yüzde 7.2, İslam yüzde 4.4, Hint dinleri (Sih ve Hindu) yüzde 2, Musevilik yüzde 0.4 ve diğerleri yüzde 0.8. İskoçya’da Yahudi yüzde 0.4’le normal, Müslüman ise yüzde 4.4’le garip.”

İttifakgazetesi.com'dan Mehmet Poyraz, Abdurrahman Dilipak ile.

-Müslümanların İskoçya’da belli bir ağırlığı olduğu görülüyor. Kral Charles’ın başbakanları ne oluyor?

“Evet, çok büyük bir nüfus değil ama belli bir ağırlıkları var.  Hıristiyanlık Batı’da daha çok ritüel, seremoni, ikonografilerle sınırlı, ruhani boyutunu kaybetmiş, kültürel bir aidiyet anlamı taşıyor. Geleneksek bir Hristiyanlık olarak artık folklorik bir öge. Bir alâmeti farika. Anglikan ya da Katolik değil. Kalvinist bakış açıları ile Hollanda ile yakınlıkları var. Liberal, Prekapitalist bir topluluk. Onun için Presbiteryenlik Kalvinist bir mezhep. Havarilere dayalı olduğu kabul edilen Piskoposluğu reddeden, Protestan bir mezhep, İngiltere Anglikan, İrlanda da Katoliklik tarihi kökleri olan bir mezhep. Siyaseten İskoç Ulusal Partisi parlamentoda 64 sandalyeye sahip üst üste 4 defa seçim kazandı. 129 sandalyeli mecliste ikinci sırada Muhafazakâr Parti 31, İşçi Partisi 22, Yeşiller 8, Liberal Demokratlar 4 sandalyeye sahip.”

-İngiltere’deki fotoğrafı nasıl okumalıyız?

“İskoçya’da bu arada bir de Müslüman milletvekili var. Adı Beşir Ahmet. Tabi bir başka şey de Kral Charles’in iki başbakanının biri Hindu, biri Müslüman. Merkezi hükümetin, Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, İskoçya Başbakanı Hamza Yusuf. Londra Belediye Başkanı da Hint kökenli. ABD’de Biden’ın yardımcısı Kamala Harris da Hint kökenli. Hindistan ve Pakistan arasındaki çatışma İngiltere’ye yansır mı, ya da İngiltere’deki ve Hindistan-Pakistan ilişkileri, Asya’da nasıl bir etki yapar göreceğiz. İngiltere’nin İslam politikasının İngiliz halkı üzerindeki muhtemel etkisinin ne olacağını da bekleyip göreceğiz.”